Sıfırdan zirveye, ibretlik bir başarı öyküsü: Lady Collection 15 yaşında
Kapitalizmle tanışması çeyrek yüzyılı bulmayan Rusya'da pek çok dev holding, banka bile 10'uncu yılını kutlayabilirken, 20m2'lik kiralık bir mağazadan yola çıkıp Rusya'nın "1 numarası " olan mütevazı bir Türk şirketi 15'inci yaş gününü görkemli bir törenle kutladı... Hem de Sahalin'den Kaliningrad'a tüm Rusya coğrafyasına yayılan personelininin yüzlercesini Moskova'da muhteşem bir gecede buluşturarak...
12 Eylül öncesinin "hızlı devrimcisi", kelimenin tam anlamıyla "eski tüfek" iki ortağın 1998'de ilk Ramstore AVM'sinde ilk takı-aksesuar mağazasını açarak kurdukları "Lady Collection" adlı şirket, bugün 2 binden fazla çalışan, ülke çapında 330 mağazası ve 1 milyonu bulan müşertisiyle sektörün "devi" durumunda.
Cumartesi akşamı Moskova'da düzenlenen Lady Collection'un 15'inci yıl gecesinde konuşan şirketin yönetici ortağı İbrahim Ethem Kiper (fotoğrafta sağda), "Bana her yerde bu kadar büyük bir başarıya nasıl ulaştığımı soruyorlar. Bu başarının bir tek sırrı var: Tam bir takım ruhuyla çalışan 2 bin kişilik ekibimiz" dedi.
Gece için özel hazırlanan videoda, Rusya'nın farklı şehirlerindeki mağazalarında ve Moskova merkezinde çalışan yönetici ve personelin, profesyonel oyunculara, dansçılara taş çıkartan performansı ayakta alkışlandı. Farklı şehirlerden gelen bayan çalışanlar, başlarında taçlar, göğüslerinde geldikleri şehirlerin isimleri ve şık tuvaletleriyle birer "kraliçe" olarak sahneye çıkıp alkış aldılar.
İbrahim Ethem Kiper ve Oltan Çetinkaya'nın ortak kurdukları "Lady Collection" şirketi, Rusya pazarında rekabetin arttığı en zor yıllarda, Genel Müdür Atilla Turan'ın(fotoğrafta solda) dinamik yönetimi ile hızla büyüdü, pazarın lideri olmayı başardı.
Rusya'daki Türk mütelebbisler içinde "sıfırdan zirveye başarı öyküsü" yazan en başarılı şirketlerimizin başında gelen "Lady Collection"u TürkRus.Com olarak kutluyoruz.
Bu büyük başarının temellerinin nasıl atıldığını anlamanız için, 2009 yılı başlarında Moskova'da yayımlanan Kompas-Pusula dergisi için yaptığımız bir söyleşiyi, arşviden çıkardığımız haliyle, virgülüne bile dokunmadan sizinle paylaşmak istiyoruz:
‘Sosyalist parti kararıyla’ işadamı oldu, Rusya sayesinde zirveye kondu!
Moskova’da yayınlanan ‘Kompas-Pusula’ dergisinin son sayısında yine inanılmaz bir başarı öyküsü var. ODTÜ’lü mimar İbrahim Ethem Kiper Türkiye’nin 12 Eylül darbesi şartlarında, ‘siyasi ideoloji’ uğruna kömür satarak işadamı oldu. ‘Zoraki’ işadamlığı, onu yıllar sonra Rusya’nın en büyük bijuteri-takı mağazaları zinciri Lady Collection’un sahibi yaptı… Türkiye’de sosyalist parti kararıyla işadamı olan Kiper, şimdi 130 mağazasıyla Rus kadınlarını süslüyor. İşte Kompas’taki röportaj:
‘Kompas için ‘başarı öyküsü’ röportajları yaparken, hemen her seferinde şaşırarak, ‘Bundan daha ilginç öykü bulmak zor’ hissine kapılıyoruz. Ama bir sonraki öykü aynı cümleyi bize bir kez daha kurdururuyor! Elbette her insan bir başka dünya ve herkesin bir öyküsü var. Ama eğri oturup doğru konuşalım; bu sayıdaki konuğumuzun iş dünyasına atılma öyküsü, kelimenin tam anlamıyla ‘eşsiz’!..
İbrahim Ethem Kiper, kadınların, hele de genç kızların bayıldıkları takılar, aksesuarlar sayesinde devasa bir şirket yaratmış başarılı bir işadamı. Bizim genelde ‘ıvır zıvır’ diye bakıp geçtiğimiz, 25-30 m2’lik küçücük mağazalarda satılan ışılı ışıl, rengarenk ürünler bunlar… Rusya’da adımınızı atıp da onun mağazasının tabelasını görmeyeceğiniz bir alışveriş merkezi sanırız yoktur. Dalgalı saçları andıran mor bir üzerine beyaz harflerle ‘Lady Collection’ yazan her mağazada İbrahim Ethem Kiper’in damgası var. Ortağı Oltan Çetinkaya ile birlikte Rusya’da artık herkesin bildiği bu markayı yaratan isim o. Bugün tam 136 mağazaları var. Ve ortalama her hafta yeni bir mağaza açıyorlar.
‘Lady Collection’un öyküsüne gelmeden, ta en başa dönmemiz lazım. İbrahim Ethem Kiper’i iş dünyasının tam ortasına atan inanılmaz ‘ideolojik’ bağlara. İstanbullu ailede mimar, doktor, avukat çok ama işadamı hiç yok. Babası “Maşallah, ailemizde ne işadamı ne de politikacı var” diye gurur duyarmış. Daha sonra oğlunun hem politikacı, hem işadamı olduğunu dünya gözüyle görmesi bir başka ironi elbette!
Öykünün başına dönelim. İbrahim Ethem Kiper meslekten mimar. Üstelik Türkiye’nin en prestijli üniversitelerinden Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) mezunu. Gençliği, Türkiye’nin politik olarak en çalkantılı yılları olan 1970’lerin sonuna denk gelmiş. Türkiye Sosyalist İşçi Partisi’nin hem kurucularından, hem de en aktif isimlerinden biri olarak vitrindeymiş. “Biz Sovyetler Birliği yanlısı, amatör ruhlu bir partiydik” diye hatırlıyor o yılları.
1980’de Türkiye’de askeri darbe olup partiler kapatılınca çalışmalarını ‘yeraltına’ indirmişler. Mücadeleye devam etmişler. Ama ideolojilerini yaymak için ihtiyaç duydukları para yokmuş. Sonunda partinin ileri gelenleri oturup kritik bir karar almışlar: ‘Mücadele için para kazanmamız lazım. Bu işi hiçbirimiz bilmiyoruz. Ama içimizde en yatkını İbrahim Ethem. Kendisi dil bilir, dünya bilir. Birkaç arkadaşı da yanına alsın, bir iş kursun, orada kazandıkları parayı partiye versinler.’
İşte böylece İbrahim Ethem Kiper, ‘Türkiye Sosyalist İşçi Partisi yönetiminin aldığı kararla’ işadamı olmuş! Yani bu göreve atanmış. Hem 1970’lerde, hem de 1980 darbesinden sonra kısa süreli hapse girip çıkan, sahte kimlikle yaşamak zorunda kalan Kiper, iki arkadaşıyla birlikte bir şirket kurmuş. ‘Ne alıp satalım’ diye düşünürken, bir sendika üzerinden kömür satmaya başlamışlar. İş bir anda büyümüş. İstanbul’da en çok kömür satan şirketi kısa sürede geçmişler. ‘Biz maaş olarak belirlenen bir parayı alıyor, geri kalanını partiye teslim ediyorduk. Bu paralarla hapisteki arkadaşlarımızın ailelerine bakılıyor, eğitim çalışmaları destekleniyor, sürgündeki arkadaşlara para yolluyorduk’ diyor.
1980’lerin sonuna doğru Türkiye SSCB’den gaz almaya başlayıp da İstanbul’da kömür ile ısınmak yasaklanınca iş zorlaşmış. O sırada ideolojik olarak da yolun sonuna gelinmiş. Uğrunda mücadele edilen, örnek alınan SSCB dağılmış. Türkiye’de siyasi hayat değişmiş. Onların sosyalist partisi de toplanmış, hüzünlü bir kongreyle kapanma kararı almış. ‘İçimizdeki romantizmi muhafaza ettik ama artık partinin varlık nedeni kalmamıştı, kapattık’ diye aktarıyor.
Mimarlıktan uzaklaşan, iş hayatında “parti zoruyla” bile olsa iyi bir staj yapan İbrahim Ethem Kiper, yalnız kalınca gözünü kuzeye, kömürün kaynağı olan Rusya’ya çevrimiş. İlk kez 1994 yılında, yani tam 15 yıl önce Rusya’ya işadamı olarak gelmiş.
‘Daha önce 1978’de Küba’da yapılan bir gençlik festivaline gitmeden önce parti tarafından önce Moskova’ya yollanmıştım. O zaman Brejnev dönemini görkemli Moskovası vardı. Çok etkilenmiştim. Ama her şey soğuk gelmişti bana. Kübaya gidip daha coşkulu, daha insancıl bir düzen görünce şaşırmıştım. Bunu Türkiye’ye döndüğümde anlattığımda partide kimileri beni sert dille eleştirmişti. Moskova’ya dil uzatmamak lazımdı!’ diye hatırlıyor.
Kiper kolayca ilişkiler kurmuş. Kuzbas’tan gemiyle kömür getirmiş. Ama çok büyük sermaye gerektiren o işi fazla geliştirememiş. Ama artık kapitalizmle tanışan, iğneden ipliğe her malın yokluğunun çekildiği Rusya’ya da sağlam bir adım atmış:
‘Gidip gelirken Rusya’da tanıştığımı herkes değişik mallar getirmemizi istiyordu. Ne bulduysak getirdik. Soçi’ye ayçiçek yağından porselene, mutfak eşyalarından biraya ne bulduysak getirdik ve sattık. Ermeni bir pertnerimiz vardı. Bir seferinde biraz da lokum yolladık. O kadar büyük talep oldu ki, Soçi’de modern bir lokum üretim tesisi kurduk. 2-3 sene devam ettik. İşler çok iyi gidiyordu. Krize kadar…’
Rusya’yı sarsan 1998 krizi İbrahim Ethem Kiper’i de vurmuş. ‘Alacaklarımızın çoğu rubleydi. Devalüasyondan büyük para kaybettik. İşi partnerimize devredip İstanbul’a döndüm’ diyor.
O arada Moskova’da ilk Ramstore mağazasının açılması, pek çok işadamı gibi İbrahim Ethem Kiper için de dönüm noktası olmuş. ‘Burada perakende ne iş yapılır?’ diye düşünürken, Rus kadınlarının güzelliğe, giyim-kuşama düşkünlüğüne odaklanmış. Ve bugün Rusya’da açık arayla ’1 numara’ olan Lady Collection’un temeli o günlerde atılmış. Kiper’den dinleyelim:
‘Atladım İstanbul’a, bu tür ucuz takı, aksesuar, bujiteri ürünlerinin toptan satıldığı Tahtakale pazarına gittim. Bu iş hakkında en ufak bir fikrim yoktu. Bazı ürünlerinin fiyatı söylendiğinde ‘Çok pahalı’ diyordum ama meğerse ben 1 tanesinin fiyatı sanırken, onlar bir düzinenin (12 adet) fiyatını söylüyormuş!
1998 aralık ayında ilk mazağazmız Marina Roşa Ramstore’de açtık. 24 m2’lik bir mağazaydı. 2005’e kadar Moskova’da, daha sonra St. Petersburg’da ve derken
Rusya’nın tüm bölgelerinde mağaza açmaya başladık. İşin hızına yetişemez olduk. Düşündüğümüzden hızlı büyüdük. Bugün Rusya’da 130, Kazakistan’da 6 mağazamız var. Bizim 40 m2’den büyük mağazamız yok. Ama her mağazada 4 bine yakın çeşit var! Artık 750 kişinin ekmek yediği bir şirketiz. Geçen yıl her hafta yeni bir mağaza açmışız. Türk personel sayısı ben dahil 10’u geçmez. Tamamen yerel personelle çalışıyoruz ve bir büyük aile gibiyiz.
Dünyanın her yanından ürün geliyor bize. Ağırlık Güney Kore ve Çin. Güney Kore mallarını daha kaliteli ve uzun ömrülü olduğu için tercih ediyoruz. Ama Fransa’dan İspanya’ya kadar mal alıyoruz.2015’te 500 mağazaya ulaşmak istiyoruz. Artık alanımızda bir markayız.”
İbrahim Ethem Kiper sipariş edilen malların seçimine müdahale etmiyor. “Rus bayan yöneticilerimiz var, onlar bu işi iyi biliyor ve satılacak malı seçiyor. İşe tezgahtar olarak başlayıp bugün en tepede yönetici olmuş arkadaşlarımız var. Onlara güveniyoruz. Zaten benim seçtiğim mallar elde kalıyor” diye gülüyor.
Kiper’e göre Rus bayan müşteriler iki kategoriye ayrılıyor: İlki 30 yaşın üstünde olan, genelde Sovyet devrinin yokluğunu yaşamış, şimdi parlak, gözalıcı ürünlere rağbet eden, Türkiye’deki deyişle “Düğüne gider gibi giyinen” kitle.
İkinci kitle ise klişe bir tanımla “Cosmopolitan dergisi okuyan”, daha kentli, daha genç, daha modern ve evrensel moda çizgisini yakalmış kitle. İkinci grupta olanların sayısı hızla artıyor.
Batlı dev rakiplerinin Rusya pazarında kendilerini yakalayamamasını da, “Rusya’yı bilmemekle” açıklıyor: “ABD’de, Batı’da teenager dediğimiz bariz bir kuşak var. Rusya’da çocukluktan genç kadınlığa çok hızlı geçiliyor. Ergenlikle birlikte kadın gibi giyinip süslenmek revaçta. Batılı rakiplerimiz kalpli, pembe, çocuksu teenager ürünlerini Rusya’da satamayacaklarını anlamadılar ve kaybettiler” diyor.
İbrahim Ethem Kiper, kriz ortamına rağmen satışlarının artmaya devam ettiğini, Rusya’nın geleceğine kesinlikle inandığını vurguluyor. “Eğer alışveriş merkezlerinin motoru olan ve bize de müşteri çeken büyük giyim markaları sarsılmazsa bize de birşey olmaz. Bu kriz geçer gider” diyor.
15 yıldır Rusya’da işin bizzat başında olan, açılacak her mağazayı bizzat kendisi gidip gören Kiper, Rusya’nın her karışını gezmiş, görmüş. “Rusları, bu ülkeyi, kültürünü, sanatını, sosyal önyargıların azlığını seviyorum. Yeniliklere açıklar. Çok çabuk öğreniyorlar. Bu ülkede köylülük az, kentleşme sağlanmış. Batılılar gibi soğuk değiller. Belli bir eşiği geçince Türkler gibi sıcaklar. Ve bu kadar büyük bir ülkede bu kadar homojen bir toplum olması da çok ilginç. Vladivostok’tan Kaliningrad’a yemekten eğlenceye, yaşama alanlarına dek hemen her şey aynı” diye izlenimlerini aktarıyor.
Lady Collecton, zaten ziyadesiyle güzel olan Rus kadınlarını daha da güzelleştirmeye devam ediyor. İbrahim Ethem Kiper bunu da eklemeden edemiyor: “Bizim en büyük
şansımız, ürünlerimizi dünyanın en güzel kadınlarına satıyor olmamız. Onların üzerinde her şey güzel duruyor” diyor."
Kaynak: Kompas 2009
9.12.2013
Реклама