İdlib'de son söz liderlere kaldı
![]()
Moskova'da iki gün süren İdlib görümelerinden sonuç çıkmadı. Türk tarafı, Rusya'dan gelen bazı önerileri kabul etmedğini açıkladı. Ankara ve Moskova'da heyetlerin 4 gün süren sonuçsuz müzakerelerinin ardından top bir kez daha liderlerde. Erdoğan ve Putin'in İdlib konusunu bir kez daha masaya yatırması, İran lideri Ruhani'nin katılımı ile bir kez daha üçlü zirvenin de acilen gündeme gelmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, dün akşam Beştepe'de düzenlenen kabine toplantısının ardından açıklamalarda bulundu. Rusya'yla yürütülen İdlib müzakerelerine ilişkin konuşan Kalın, "Şu ana kadarki müzakerelerden bizi tatmin edici sonuç çıkmamıştır. Bize sunulan kağıdı ve haritayı kabul etmedik. Bizim askerlerimize yönelik bir saldırı gerçekleşirse, kim yaptı, şu mu yaptı demeden en sert bir şekilde cevap verilecektir" dedi.
Kalın'ın açıklamalarından satır başları şöyle:
"Şu ana kadarki müzakerelerden bizi tatmin edici sonuç çıkmamıştır. Bize sunulan kağıdı ve haritayı kabul etmedik.
Görüşmeler devam edecek, bunlar ancak müzakere yoluyla çözülecek şeyler. Bizim için belirleyici olan çerçeve Soçi mutabakatıdır. Askeri gözlem evlerimizin belirlediği sınırlar esastır. Bizim askerlerimiz, sivillerle ilgili hassas bir süreçten geçtiğimizi ifade etmek istiyorum.
Bizim askerlerimize yönelik bir saldırı gerçekleşirse, kim yaptı, şu mu yaptı demeden en sert bir şekilde cevap verilecektir. Umarım böyle bir durumda kalmayız.
NATO meselesinde Türkiye'ye sadece teşekkür etmek, takdir etmek yeterli değildir. İdlib meselesi sadece Türkiye'nin meselesi değil. Eğer bu hattı tutmazsak yarın İdlib'in tamamı gidecektir. 4 milyona yakın Suriyeli mülteci ülkemizde. Bu insanlara kapılarımızı, gönüllerimizi açtık. Bunun temel gerekçesi insanidir. Bizim orada siyasi hesabımız yok toprağında gözümüz yok. Biz savaştan kaçan, varil bombalarından, kimyasal silahlardan açan insanlara gönüllerimizi açtık.
Dünyanın hala bu olup biten karşısında harekete geçmemesi kabul edilebilir bir şey değil. Bugün BM'den gelen ateşkes çağrısı yerinde çağrıdır. Sahada kimin takibini yapacağı ortada kalmamalıdır. Aksi halde rejim Türkiye dışında kimsenin itirazı yok deyip, bundan cesaret alarak bundan sonra da katliamlarına devam edecek demektir.
"İnsan haklarından, insan onurundan bahseden Avrupalılar, denizlerde donarak, boğularak ölenler Suriyeli, doğulu, Ortadoğulu olduğunda bu değerleri nedense unutuyorlar. Şimdi yeni bir kriz kapımızda. Biz ille NATO gelsin savaş açsın, Rusya ile kötü olalım demiyoruz. El birliği ile rejimin ihlallerinin mutlaka durdurulması gerekiyor.
"Suriye'de ve İdlib'de yaşanan gelişmeler gündemimizin üst yerlerini işgal etmeye devam ediyor.
İdlib'le ilgili gelişmeleri geçen hafta burada bulunan Rus heyeti ile görüştük. Bizim temel çizgimiz Soçi Mutabakatı'na geri dönülmesi.
Çatışmasızlık sınırlarını esas kabul edilmesi.
Bazen Rus tarafından gelen bazı açıklamaların sahadaki gerçekleri doğru yansıtmadığını da görüyoruz.
Haritaların yeniden çizilmesi şeklinde mülahazaları görüyoruz.
Değişen şartlar sahanın şartları değil empoze edilen şartlardır. İdlib sınırları bellidir. Bizim askeri gözlem noktalarımızın bulunduğu yer net ve sarih bir şekilde ortaya konmuştur.
"BM'nin önerdiği yol haritası Hafter tarafından ihlal edilmeye devam etmektedir. Hafter'e askeri yardım devam etmektedir. Farklı isimler altında sahada bu ateşkes sürecini sabote etmeye devam etmektedir. Bu hoyratça, haydutça, şımarık tavra uluslararası toplumun sessiz kalması elbette düşündürücü. AB'nin burada silah ambargosunun denetlenmesiyle ilgili bir misyon başlatacağına dair haberler çıktı. Böyle bir denetimin ancak BM çatısı altında, ulusal mutabakat hükümetiyle istişare içinde yapılması gerekmektedir. Öncelikle bu silahların ve milislerin ülkeye nereden girdiğine çok net ve yakından bakılması gerekiyor.
Bu arada Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova'da Rus ve Türk heyetleri arasında gerçekleşen görüşmede, İdlib bölgesinde gerilimi azaltmaya yönelik anlaşmaya her iki ülkenin bağlı kaldığının teyit edildiğini belirtti.
Sputnik'e göre açıklamada, "Rusya ve Türkiye temsilcileri, İdlib bölgesinde uzun vadeli güvenliğin sağlanmasının sadece Suriye'nin egemenliğine bağlılık temelinde mümkün olduğunu kaydetti" dendi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “İdlib gerilimi azaltma bölgesindeki duruma vurgu yapılarak Suriye’de ‘karadaki’ durumun ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesine devam edildi. Her iki taraf, gerilimi azaltma, insani durumu kolaylaştırma ve terörle mücadeleyi sürdürme tedbirlerini öngören mevcut anlaşmalara bağlılığını kaydetti” ifadelerine yer verildi.
Görüşme sırasında, “İdlib ve Suriye’nin diğer bölgelerinde uzun vadeli güvenlik ve istikrarın sağlanmasının netice olarak sadece ülkenin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne bağlılık temelinde mümkün olduğu” kaydedildi. Ayrıca, BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararın öngördüğü gibi, Birleşmiş Milletler’in yardımı ile Suriyeliler tarafından yönetilen ve uygulanan politik çözüm sürecinin ilerletilmesinin önemi vurgulandı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da yaptığı açıklamada Moskova'da Türkiye ve Rusya arasında gerçekleşen görüşmelerle ilgili olarak çıkan kararın bu müzakerelerin devamı etmesi yönünde olduğunu ifade etti.
Kalın İdlib konusuna ilişkin şunları söyledi:
"İdlib'de temek çizgimiz Soçi mutabakatına geri dönülmesi. İdlib'de askeri gözlem noktalarının yerlerinin değişmesi söz konusu değildir. İdlib'in korunması ve sivillerin muhafaza edilmesi için bölgeye askeri tahkimat ve sevkiyatımız devam edecek. İdlib'de askerimize saldırı olduğunda en sert şekilde cevabının verileceğinden kimsenin şüphesi olmasın."
4. tur görüşmeler bitti
Türkiye ile Rusya arasında İdlib krizine çözüm bulmak için yapılan dördüncü tur görüşmeler, yaklaşık 2 saatlik müzakerelerin ardından öğleden önce sona erdi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki dışişleri kanadı, kendi programını tamamlayarak Ankara'ya hareket etti.
Bu arada Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Moskova'da yapılan İdlib görüşmeleriyle ilgili açıklama yaptı, "Karşılıklı ateşkesin tesis edilmesi, Soçi Mutabakatı'na tekrar geri dönülmesi ve sahadaki ortak devriye dahil görüşleri paylaştılar" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Moskova'daki görüşmelerde netice çıkmazsa önümüzdeki günlerde liderler düzeyinde görüşmeler olabilir" dedi.
Görüşmede Türk heyetine Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, Rus heyetine ise Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sergey Verşinin ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi Aleksandr Lavrentyev başkanlık etti.
Bu arada AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Türk heyetinin Rusya'daki temaslarına ilişkin "Rejim güçlerinin mutabakata uygun sınırlara çekilmezse gerekli askeri hazırlıkları yaptığımız açık ve net bir şekilde karşı tarafa iletildi" dedi.
Dünün gelişmeleri:
Geçen hafta Ankara'da yapılan iki tur görüşmenin sonuçsuz kalmasından sonra, heyetler pazartesi günü bu ke Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın Smolenski Meydanı'ndaki binasında buluştu. Gün boyu devam eden görüşmelerden bir anlaşma çıkmadı. Taraflar görüşmelere bugün
devam edecek.
Türk Dışişleri Bakanlığı da, Moskova'daki İdlib toplantısıyla ilgili görüşmelerin salı günü devam edeceğini duyurdu. Dışişleri Bakanlığı, Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki (karma) heyetin pazartesi Moskova’da mevkidaşlarıyla bir araya geldiğini açıkladı.
Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, "Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki (karma) heyetimiz bugün (pazartesi) Moskova'da mevkidaşlarıyla bir araya geldi. İdlib'deki son durum ele alındı. Heyetimiz, sahada gerginliğin süratle azaltılması ve insani durumun daha fazla kötüleşmesinin önüne geçilmesi gereğini vurguladı. İdlib'de Soçi kapsamında varılan mutabakatların tam olarak uygulanması ve ihlallerin önlenmesi amacıyla alınabilecek önlemler istişare edildi. Görüşmelere yarın sabah kaldığı yerden devam edilecek" ifadeleri kullanıldı.
Bu arada görüşmelerin şimdilik sonuçsuz devam ettiğini yazan önde gelen Rus internet haber portallarından Gazeta.Ru, "Anlaşmayı, Türk lider Erdoğan'ın Moskova'nın Suriye ve Libya politikalarını eleştiren Rusya karşıtı söylemi engelliyor" yorumunu yaptı.
Önceki gelişmeler:
İdlib’de yoğunlaşan çatışmalar yüzünden sıkıntılı günler yaşayan Türk-Rus ilişkileri açısından kritik “müzakere maratonu” yeni hafta ile birlikte Moskova’da devam etti. Geçen hafta Rus resmi heyetinin Ankara’da sonuçsuz kalan yoğun müzakerelerinden sonra, iki ülke heyetleri bugün Rusya başkentinde görüşmelere devam etti.
Görüşmelerin ilk günü tamamlandı ve diplomatik kaymaklar, yarın sabah müzakerelerin kaldığı yerden devam edilecek.
İdlib dosyası ile Rusya’da çeşitli temaslarda bulunacak heyete, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlık ediyor. Medyaya yansıyan haberlere göre, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nda gerçekleşecek görüşmelerde Rus tarafına ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev başkanlık yapacak.
Heyetler arası görüşlmelerde ilerleme sağlanırsa iki bakanın ayrıca buluşmasının gündemde olduğu bildiriliyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, hafta sonu Münih'teki Güvenlik Konferansı'nda Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüşmüş (fotoğrafta), Suriye'nin İdlib bölgesindeki son gelişmelerin ele alındığı görüşmenin ardından Çavuşoğlu, "Sergey Lavrov'la faydalı bir görüşme yaptık. Pazartesi günü heyetlerimiz Moskova'da bir araya gelecek. Bu görüşmelerden sonra tekrar durum değerlendirmesi yapma konusunda mutabık kaldık” demişti.
Görüşmeden sonra yaptığı açıklamada Çavuşoğlu, "İdlib'deki durum S-400'leri etkilemez. Suriye'deki görüş ayrılığı Türkiye-Rusya ilişkilerini etkilememeli” demişti.
Lavrov: Rus ve Türk askeri yetkililer İdlib konusunda devamlı iletişim halindeler
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise "Türkiye ile çok iyi ilişkilerimiz var. Ancak bu her şey üzerinde uzlaşmak zorunda olduğumuz anlamına gelmiyor" diye konuştu. Lavrov, "Türkiye, Rusya ve İran'ın Suriye'de örtüşen hedefleri yok. Detaya girmeyeceğim ama neden bahsettiğimi hepimiz biliyoruz" dedi.
Lavrov, Rus ve Türk askeri yetkililerin Suriye'nin İdlib bölgesindeki durumla ilintili olarak devamlı iletişim halinde olduklarını ve birbirleriyle karşılıklı anlayış içinde olduklarını belirtti.
Lavrov, "Suriye'nin İdlib bölgesinde sahada bulunan Rus ve Türk askeri temsilciler sürekli iletişim halindeler, durum değişikliklerini inceleyip değerlendiriyorlar" dedi ve ekledi: "Hem kendi askeri temsilcilerimizden hem de Türk askeri temsilcilerden duyduğumuza göre birbirleriyle tamamen anlayış içerisindeler."
Rusya Dışişleri Bakanı, "Umuyorum ki Rusya ve Türkiye devlet başkanları arasında varılmış olan anlaşmalar temelinde gerilimin dindirilmesine olanak verecek fikirler ortaya koyabilirler" diye devam etti.
Çavuşoğlu, "Pazartesi günü bizim heyetimiz Moskova'ya gidecek, daha önce Rus heyeti Ankara'daydı. Görüşmelerimizi sürdüreceğiz" dedi. Çavuşoğlu, "Biz istiyoruz ki Rusya ile yaptığımız ve yapacağımız görüşmelerde, diplomasi yoluyla bunu başaralım, ama eğer bu mümkün olmazsa gerekli tedbirleri de alacağımızı zaten Cumhurbaşkanımız açıkladı. Çünkü rejim, sadece masum insanları hedef almıyor. Bizim sahadaki gözlem noktalarındaki askerlerimizi de hedef alıyor. Bizim buna müsamaha göstermemiz mümkün değil" diye konuştu.
İdlib'deki gelişmeleri ele almak için geçen hafta Ankara’ya gelen Rus heyet, çatışmaların nasıl durdurulacağı konusunda mutabakat sağlanamadan ayrılmıştı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus yetkililerle Cumartesi günü Türkiye Dışişleri Bakanlığında görüşmelerde bulundularını ancak bir anlaşmaya varılamadığından dolayı Pazartesi günü tekrar görüşme kararı aldıklarını söylemişti.
18.2.2020
Реклама