Faiz arttı: Enflasyon ve kur ne olur?
Rusya Merkez Bankası, Eylül toplantısında beklentilerin ötesinde bir karar alarak faiz oranını %19'a yükseltti. Bu oran, "özel operasyon" başlangıcında belirlenen %20'lik rekor seviyeye oldukça yakın bir seviye olarak dikkat çekiyor. Analistlerin çoğu, faiz oranının sabit kalmasını beklerken, bazı uzmanlar %20'ye kadar bir artış olabileceğini öngörmüştü.
Bu yıl içinde ikinci kez faiz artırımına giden banka, enflasyonla mücadele çerçevesinde para politikasını daha da sıkılaştırma kararı aldı. Uzmanlar, Merkez Bankası'nın bu adımı atmasındaki temel sebebin yüksek enflasyon baskıları olduğunu belirtiyor. Yıllık enflasyon oranı Ağustos ayında %9,05 olarak gerçekleşirken, enflasyon beklentileri de artış gösterdi.
Merkez Bankası'nın bu kararı, beklentilerin ötesinde bir hamle olarak değerlendirildi. Ekonomistlerin büyük bir kısmı, faizin sabit kalacağını öngörse de, bir kısım analist faiz artırımının kaçınılmaz olduğunu düşünüyordu. Bankanın amacı, enflasyonu %4 seviyesine çekerek fiyat istikrarını sağlamak ve tüketici güvenini artırmak. Bu nedenle, faiz artırımlarının devam edebileceği de sinyaller arasında yer aldı.
Faiz artışının ruble üzerindeki etkisinin sınırlı olacağı düşünülüyor. Uzmanlar, sermaye hareketlerinin sınırlı olması nedeniyle faiz oranlarının döviz kurları üzerinde belirgin bir etkisi olmadığını belirtiyor. Bununla birlikte, iç talebin daralması ve ithalatın zayıflamasıyla birlikte ruble üzerindeki baskının hafifleyebileceği öngörülüyor.
Yüksek faiz oranlarının yatırımlar üzerindeki etkisi ise karmaşık. Şirketlerin borçlanma maliyetlerinin artması, yatırım iştahını azaltabilir. Ancak, uzun vadeli tahvillerde daha yüksek getiri beklentisi oluştuğu için yatırımcılar, özellikle devlet tahvilleri gibi güvenli limanlara yöneliyor.
Merkez Bankası, 2024 yılı sonuna kadar enflasyonu kontrol altına almayı hedefliyor. Ancak, küresel petrol fiyatlarının düşmesi ve dış ticaret zorlukları gibi riskler, ruble ve enflasyon üzerinde baskı oluşturmaya devam edebilir.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, toplantıda daha da sert önlemlerin tartışıldığını belirterek, artan enflasyonun bu kararın alınmasındaki en önemli faktörlerden biri olduğunu söyledi.
Nabiullina, özellikle %6-8 aralığındaki enflasyon oranlarının kabul edilemez olduğunu ve yıl sonu enflasyonun hedeflenen %4 oranına çekilmesinin zor olacağını itiraf etti. Yüksek enflasyonun uzun vadeli kredileri ve ipotekleri daha pahalı hale getirdiğini vurgulayan Nabiullina, Rus rublesinin de bu durumdan olumsuz etkilendiğini belirtti. Ayrıca, enflasyon oranları yüksek olduğunda, yurttaşların tasarruflarının da hızla değer kaybettiğini ifade etti.
Merkez Bankası'nın bu kararı almasında, Ağustos ayındaki baz enflasyon verilerinin beklenenden yüksek çıkması etkili oldu. Bloomberg Economics’in baş ekonomisti Aleksandr Isakov, bu durumu enflasyon beklentilerinin artışıyla ilişkilendirerek, Merkez Bankası'nın daha fazla faiz artırımı ile enflasyonla mücadeleye devam edeceğini belirtti. Isakov'a göre, Merkez Bankası bu hamle ile ekonomide bir resesyon riskini göze alarak, enflasyonla mücadelede güven kaybını engellemeye çalışıyor.
Merkez Bankası'nın bir diğer kaygısı ise ekonomik büyümenin dengesizliği. Nabiullina, iş gücü eksikliği ve dış ticaret ödemelerinde yaşanan zorluklar nedeniyle arzın talebe yetişemediğini ifade etti. Özellikle, Eylül ayında iş dünyası beklenti endeksinin negatif bir seyir izlemesi, ekonomik yavaşlamaya işaret eden önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
Merkez Bankası’nın gelecekteki faiz artırımları konusunda kararlı olduğu da toplantıda dile getirildi. Nabiullina, gerektiğinde faiz oranının tekrar artırılabileceğini belirterek, enflasyonun kontrol altına alınmasının birincil öncelik olduğunu vurguladı.
"Ekonomik büyüme feda mı edildi?"
Profil dergisindeki analizde "Faiz oranı %19’a çıkarıldı, bu da enflasyonu kontrol altına almak için para politikasının daha da sıkılaştırılması anlamına geliyor. Bu karar, kredi maliyetlerini artırırken mevduat faizlerinin de yükselmesini sağlayacak. Ancak bu durum, ekonomide büyüme oranlarının azalmasına neden olabilir" deniliyor.
Uzmanlar, faiz artışlarının ekonomik büyümeyi frenleyeceğini savunuyor. Birçok analist, Rusya ekonomisinin bu kadar yüksek faiz oranlarına uzun süre dayanamayacağını belirtiyor. Ayrıca, yüksek kredi maliyetlerinin, işletmelerin üretim kapasitesini daraltarak mal ve hizmet arzında azalmaya yol açabileceği düşünülüyor.
14.9.2024
Реклама