Yeni tartışma: WhatsApp'tan sesli arama yasaklanabilir mi?
Rusya’da Telegram ve WhatsApp gibi yabancı mesajlaşma uygulamalarından yapılan sesli aramaların yasaklanabileceğine dair iddialar, kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Basına yansıyan bilgilere göre, dört büyük mobil operatörün mayıs ayında bu yönde bir teklif sunduğu öne sürüldü. Gerekçe olarak baz istasyonlarının maliyetlerindeki artış, mobil internet trafiğindeki yükseliş ve siber dolandırıcılardan kaynaklanan kayıp trafiğin telafisine ilişkin planlanan tazminat sistemi gösterildi. Ancak, resmi makamlardan bu iddiaları doğrulayan bir açıklama gelmedi.
N. İzvestiya'nın haberine göre Devlet Duması Bilgi Politikası Komitesi Başkan Yardımcısı Anton Tkaçev, böyle bir yasağın teknik olarak mümkün olabileceğini ancak fayda sağlamayacağını belirtti. Tkaçev, yabancı servislerin engellenmesinin VPN kullanımını artıracağını ve engellerin kolayca aşılabileceğini vurguladı. Duma Çalışma, Sosyal Politika ve Gaziler Komitesi Başkanı Yaroslav Nilov ise, “Sadece operatörlerin gelirini korumak amacıyla vatandaşların tek iletişim kanallarından birini kapatmak sosyal olarak kabul edilemez” diyerek girişimi eleştirdi.
Siyasi analist Georgiy Bovt ise, önerinin “Rusya’yı 90’lı yıllara geri götüreceğini” savundu. Bovt, “Operatörler IP üzerinden aramaları yasaklamayı düşünüyor. Bu, yüksek dolaşım ücretleriyle birleşince vatandaşları alternatif iletişim araçlarından mahrum bırakır” dedi. Uzmanlar, bu sonbaharda WhatsApp’ın yasaklı yazılımlar listesine alınabileceğini, Telegram’ın da benzer bir risk altında olduğunu belirtiyor. Yetkililerin kullanıcıları yerli mesajlaşma platformu MAX’a yönlendirme hazırlığında olduğu iddia ediliyor.
Öte yandan Profile dergisinin haberine göre, Rusya'da en popüler mesajlaşma uygulaması olan WhatsApp'ın yasaklanacağı iddiaları yoğunlaşıyor. Habere göre bu durumun en önemli sebebi, uygulamanın sahibi olan Amerikan şirketi Meta'nın Rusya'da "aşırılıkçı" ilan edilmesi. Daha önce Facebook ve Instagram'ın engellenmesinin ardından WhatsApp, kitlesel bilgi yayma kanalı olarak görülmediği için bu engellemeden kurtulmuştu. Ancak, Eylül 2023'te kullanıma sunulan "Kanallar" özelliği, bu durumu değiştirdi. Rusya iletişim denetim kurumu Roskomnadzor (RKN), yasaklı içeriklerin yayılması durumunda uygulamanın engelleneceğini duyurdu.
Yasaklamaya yönelik gerekçeler sadece siyasi kararlarla sınırlı değil. Aralık 2024'te RKN, WhatsApp'ı bilgi yayılımı organizatörleri listesine ekleyerek, uygulamanın tüm kullanıcı verilerini Rusya sunucularında saklamasını ve istendiğinde yetkililerle paylaşmasını zorunlu kıldı. Bu şartlara uyulmaması, yasal olarak engelleme için bir dayanak oluşturuyor. Ayrıca, Rus yetkililer WhatsApp'ın dolandırıcılık faaliyetleri için sıkça kullanıldığına dikkat çekiyor. Güvenlik firması Kaspersky Lab'ın verileri, dolandırıcılık saldırılarının arttığını gösteriyor. Verilerin Rusya'da saklanmaması, yetkililerin bu tür siber suçlarla mücadele etmesini zorlaştırıyor.
Profile dergisine göre, WhatsApp'ın engellenmesi durumunda Rusya'nın daha önce Telegram'ı engellemeye çalışırken yaşadığı teknik sorunlar tekrarlanmayacak. Yeni nesil engelleme sistemi olan DPI (Derin Paket İncelemesi) teknolojisi, belirli bir servisin trafiğini hedef alarak daha etkili bir engelleme sağlıyor. Bu yöntem, Signal, Discord ve Viber gibi uygulamaların engellenmesinde de kullanılmıştı. Olası bir yasak durumunda, Rusya'nın yerli bir alternatif sunma stratejisi bulunuyor. VK şirketi tarafından geliştirilen ve "ulusal mesajlaşma uygulaması" statüsü kazanan "Max", WhatsApp'ın yerini alması hedeflenen bir uygulama olarak öne çıkıyor.
Yabancı uygulamaların kısıtlanması ve yerli alternatiflerin teşvik edilmesi, Rusya'ya özgü bir durum değil. Profile dergisi, bu durumun küresel bir trendin parçası olduğunu belirtiyor. En bilinen örneklerden biri, WhatsApp'ın uzun yıllardır yasaklı olduğu Çin. Çin'de, yerel uygulama WeChat mesajlaşmanın ötesinde geniş bir ekosistem sunuyor. Benzer şekilde, İran da protestolar sırasında WhatsApp'ı yasaklayarak yerel bir alternatifin gelişimini teşvik etti. Bu örnekler, birçok ülkenin dijital varlıkları "millileştirme" çabasının bir göstergesi olarak görülüyor. Rusya'nın WhatsApp'a karşı izlediği politika da bu küresel eğilimle örtüşüyor.
11.8.2025
Реклама