Uyuşturucu-edebiyat yasası: Bukowski romanları tehlikede
Rusya'da 1 Eylül 2025’te yürürlüğe girecek olan yeni yasa ile, edebi eserler dahil, içerisinde uyuşturucuya herhagi bir atıf bulunan tüm kitapların yalnızca "özel bir uyarı işaretiyle" satışına izin verilecek. Ancak yasanın nasıl uygulanacağı hâlâ netlik kazanmış değil.
Dijital Kalkınma Bakanlığı (MinTsifry) tarafından açıklanan taslak listede yalnızca tek genel madde yer alıyor: “Uyuşturucu ve benzeri maddelere dair bilgilerin, sanatsal bağlamda ve tür gereği eserin ayrılmaz parçası olması” şartıyla yayımlanabileceği belirtiliyor. Bu durum, eser isimlerinin yer almadığı fiilî bir “belirsizlik listesi” anlamına geliyor. Yayınevleri, “Bu tanım, binlerce kitabı kapsayabilir ama hangisi olduğu belli değil” diyerek uygulamada büyük bir kaos yaşanacağını öngörüyor.
Yeni yasa, kitaplarda uyuşturucunun üretimi, kullanımı ya da ticaretine dair bilgi verilmesini “propaganda” olarak tanımlıyor. Örneğin, Charles Bukowski’nin romanları, William Burroughs’un "Yumuşak Makine" adlı eseri veya Jack Kerouac’ın "Yolda" adlı kült kitabı, bu tanıma göre özel uyarı olmadan satılamaz hale gelebilir. Hatta otobiyografik veya anı türündeki eserlerde, yazarın gençlik döneminde madde kullanımıyla ilgili tek bir cümlesi dahi yasa kapsamında değerlendirilebilir. Bu durumda kitabevleri, üzerinde “Uyuşturucu içerik uyarısı” bulunan etiketleri taşımayan kitaplar nedeniyle cezai yaptırımla karşılaşacak.
Yasanın öngördüğü ceza tutarları da oldukça dikkat çekici: İşaretlemesiz kitap satan bireyler için 2 bin ila 4 bin ruble, yayınevlerinin sorumlu kişileri için 10 bin ila 30 bin ruble, tüzel kişiler (yani yayınevleri veya kitabevi zincirleri) içinse 300 bin ila 600 bin ruble arasında para cezası öngörülüyor. Bu nedenle sektör temsilcileri, uygulamada aşırı tedbir alma yoluna gidileceğini ve “içinde geçici bir satırda uyuşturucu kelimesi bile geçen her şeyin otomatik olarak işaretleneceğini” ifade ediyor. Bazı yayıncılar ise şimdiden, klasik eserler de dâhil olmak üzere kimi kitapları raflardan kaldırmayı değerlendirdiklerini söylüyor. Bu durum hem ifade özgürlüğü hem de yayın çeşitliliği açısından ciddi bir gerileme olarak değerlendiriliyor.
16.4.2025
Реклама