ABD'nin barış planı: "Topraklar Rusya'nın, NATO üyeliği yok"

18 Nisan Cuma

- ABD, Rusya ile Ukrayna arasında bir barış anlaşmasına zemin hazırlamak amacıyla müttefiklerine bazı öneriler sundu. Bloomberg'in aktardığına göre bu öneriler arasında, çatışmaların sona erdirilmesini ve kalıcı bir ateşkes halinde Moskova’ya yönelik yaptırımların hafifletilmesini öngören şartların ana hatları da yer aldı.

- ABD, Rusya ve Ukrayna arasında barış anlaşmasına aracılık etme çabalarını, bir anlaşma sağlanabileceğine dair açık işaretler ortaya çıkmazsa, önümüzdeki birkaç gün içinde durduracak. Bu açıklama, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından Paris’te Avrupa ve Ukrayna temsilcileriyle yapılan görüşmelerin ardından gazetecilere yapıldı.

- ABD ve Ukrayna, maden kaynaklarına ilişkin bir anlaşma imzalamayı amaçladıklarını teyit eden bir mutabakat zaptı imzaladı. Bu açıklama, Ukrayna Başbakan Birinci Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Yuliya Sviridenko tarafından Facebook’ta yapıldı (Facebook, Rusya’da aşırılık yanlısı olarak tanınan Meta’ya ait).

17 Nisan Perşembe

- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Almanya’nın Ukrayna’ya Taurus seyir füzeleri tedarik etmesi ve bu füzelerle Rus hedeflerine saldırı düzenlenmesi halinde, bunun Almanya’nın çatışmaya Kiev tarafında doğrudan katılımı olarak değerlendirileceğini söyledi. Zaharova, “Bundeswehr askerlerinin doğrudan yardımı olmadan bu füzelerle atış yapılamaz. Bu füzelerle Rusya’nın herhangi bir hedefine, özellikle de hayati ulaşım altyapısına — örneğin (Friedrich Merz’in belirttiği gibi) Kırım Köprüsü’ne — yönelik bir saldırı, Almanya’nın Kiev rejimi yanında çatışmaya katılması anlamına gelir” dedi.

- Avrupa Birliği liderleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın danışmanlarının dış politika ve ticaret konularında etkisiz kaldığına inanarak doğrudan Trump’la temas kurma arayışına girdi. The New York Times’ın haberine göre, Berlin, Paris, Londra ve Brüksel gibi başkentlerden yetkililer, Trump’ın nihai kararları tek başına aldığına ve çoğu zaman öngörülemez davrandığına dikkat çekiyor. Bu nedenle, görüşmelerin özel elçiler ya da Trump’a yakın isimlerle yapılması tercih edilse de, bu diyalogların başkana ulaşıp ulaşmadığı belirsiz kalıyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Trump’la görüşemezken, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve İngiltere Başbakanı Starmer doğrudan temas kuran az sayıdaki lider arasında yer alıyor. Bu hafta ise Trump’ın İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile bir araya gelmesi bekleniyor.

- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Avrupa ülkelerini Ukrayna’daki savaşın devamına katkıda bulunmakla suçladı. Peskov, "Ne yazık ki Avrupa’dan, savaşın sürmesine yönelik bir tutum görüyoruz" ifadelerini kullandı. Bununla birlikte, Kremlin sözcüsü Kiev’in ve Avrupa Birliği ülkelerinin barışçıl çözüm yolları aramaya hazır olacağına dair umut taşıdıklarını da dile getirdi. Fransız gazetesi Le Figaro, daha önce Avrupa'daki üst düzey askeri yetkililerin, Rusya ile doğrudan çatışma ya da hibrit savaş senaryolarına hazırlandığını yazmıştı.

- Katar Emiri Tamim bin Hamad Al Sani, resmi bir ziyaret için Moskova’ya geldi. Bugün Putin ile görüşmesi planlanan Al Sani’nin gündeminde, ticaret ve ekonomi başta olmak üzere ikili iş birliği ile insani alanlardaki ilişkiler yer alacak. Kremlin’den yapılan açıklamada ayrıca Ukrayna krizi ve Orta Doğu’daki gelişmelerin de masaya yatırılacağı belirtildi. Katar Dışişleri Bakanlığı, görüşmelerde Gazze, Suriye ve Ukrayna’daki durumun ayrıntılı biçimde ele alınacağını duyurdu. Katar, Rusya-Ukrayna savaşında arabulucu rolü üstleniyor; son olarak 27 Mart’ta Rusya tarafından Ukrayna’ya teslim edilen beş çocuk, Moskova’daki Katar Büyükelçiliği aracılığıyla ailelerine ulaştırılmıştı.

- Rusya Savunma Bakanlığı, gece boyunca 71 insansız hava aracının düşürüldüğünü açıkladı. Bakanlık, hava savunma sistemlerinin, Rusya'nın çeşitli bölgeleri üzerinde insansız hava araçlarını tespit edip düşürdüğünü belirtti. En fazla düşürme, Kursk bölgesinde yaşandı; burada 49 İHA imha edildi. Ayrıca, Orlov, Ryazan, Bryansk, Vladimir ve Tula bölgelerinde de düşürülen İHA'lar olduğu bildirildi. Ivanovo bölgesinde ise yetkililer, Shuya şehrine yapılan İHA saldırısının ardından camların kırıldığını, ancak herhangi bir yaralı bulunmadığını duyurdu. Yerel Telegram kanallarında ise, şehir üzerinde birkaç gece patlaması yaşandığına dair bilgiler paylaşıldı.

- Kiev Belediye Başkan Yardımcısı Vladimir Prokopiv, askerlikten kaçan kişileri yurt dışına çıkarmakla suçlanıyor. Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) ve Ulusal Polis, Prokopiv’i, askerlik yükümlülüğü bulunan kişileri, şoför olarak yurt dışına çıkarmak için sahte belgelerle yardım etmekle suçluyor. İddialara göre, bu kişiler, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri ve Kiev için insani yardım taşıyan tanker şoförleri gibi gösterilerek Avrupa'ya gönderildi. Ancak, şüpheli firma araç ve iş lisansına sahip değildi ve sahte çalışanların gerekli sürücü belgeleri eksikti. Mayıs ve Haziran 2022 arasında bu yöntemle 30’dan fazla askerlik çağrısındaki kişi Ukrayna’yı yasa dışı olarak terk etti. Prokopiv, iki ayrı suçtan yargılanacak ve 7 yıla kadar hapis cezası alabilir. (RBC)

- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff arasında yapılan görüşmeden Trump’ın haberdar olduğunu açıkladı. Peskov, "Devlet başkanımız Sayın Witkoff ile kısa süre önce oldukça uzun bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmenin içeriğinin Başkan Trump’a aktarıldığını biliyoruz" dedi. Açıklama, iki ülke arasında yürütülen diplomatik temasların Trump tarafından da yakından takip edildiğini ortaya koydu.

- Moskova Garnizon Askeri Mahkemesi, eski Genelkurmay Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanlığı İletişim Genel Müdürlüğü (GUŞ) Başkanı Korgeneral Vadim Şamarin'i, büyük meblağda rüşvet almak suçundan yedi yıl hapis cezasına çarptırdı. Şamarin, Rusya Ceza Kanunu'nun 290. maddesinin 6. fıkrasına göre suçlu bulundu.

- Eski Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın, rejiminin çöküşünden önce 500 bin dolar nakit, değerli eşyalar, belgeler, dizüstü bilgisayarlar ve gizli bilgileri içeren sabit diskler ile ülkesini terk ettiği iddia edildi. Reuters'a göre, Esad'ın ekonomik danışmanı Yasar İbrahim, bir Embraer Legacy 600 jetini kiralayarak Esad'ın ailesini, yardımcılarını ve değerli eşyalarını Birleşik Arap Emirlikleri'ne taşıdı. Suriye'den çıkan ilk iki uçuş 6 Aralık'ta gerçekleşti ve bu uçuşlarda Esad'ın ailesiyle birlikte nakit para ve sanat eserleri taşındı. Üçüncü uçuş ise 7 Aralık akşamı yapıldı ve uçakta gizli finansal veriler, toplantı protokolleri ve offshore hesap bilgileri vardı. 8 Aralık'ta isyancılar Dera'ya girdiğinde, Esad Suriye'yi terk etti ve Rusya'ya siyasi sığınma başvurusunda bulundu.

- Bişkek mahkemesi, Kırgızistan eski Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev'i, suç örgütü lideri Aziz Batukayev'in serbest bırakılmasıyla ilgili davada suçlu buldu, ancak dava zamanaşımına uğradığı için herhangi bir ceza verilmedi. 2020 yılında Atambayev, Batukayev'i yasa dışı bir şekilde serbest bırakmak suçundan 11 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırılmıştı, ancak daha sonra karar iptal edilerek dava yeniden incelenmeye alındı. Atambayev, cezaevinden serbest bırakıldı ve sağlık durumu kötüleştiği için yurt dışına tedaviye gitmesine izin verildi. Şu anda eski cumhurbaşkanı yurtdışında bulunuyor.

-

- Avrupa Birliği, 17. yaptırım paketi kapsamında Rusya’dan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatını yasaklama fikrini bir kez daha rafa kaldırdı. Reuters’ın aktardığına göre bu kararın arkasında bazı üye ülkelerin direnci, alternatif tedarik kaynaklarına dair belirsizlikler ve ABD ile süren ticaret görüşmelerinde elini zayıflatma kaygısı yer alıyor. Başta Macaristan, Yunanistan ve İspanya olmak üzere bazı üye ülkeler, bu tür bir yasağın enerji arz güvenliğini tehlikeye atabileceğini belirterek girişime karşı çıktı. Ocak ayında gündeme gelen yasak önerisi, daha önce de 16. yaptırım paketi sürecinde ertelenmişti. Bunun yerine Avrupa Komisyonu, 2027 yılına kadar Rus enerji kaynaklarından aşamalı çıkışı öngören bir yol haritası hazırlıyor. Bloomberg’e göre bu planın 6 Mayıs’ta açıklanması ve tarifeler ile kotaları da içermesi bekleniyor.

Brüksel, Rus LNG’sine ani bir yasak getirilmesinin, ABD ile gerginleşen ticari ilişkilerde pazarlık gücünü azaltabileceğinden endişe ediyor. Avrupa’nın Rus gazına alternatif olarak ABD LNG’sine yönelmesi de yeni bir bağımlılık riski doğuruyor. 2025’in ilk çeyreğinde ABD, Avrupa’nın ikinci büyük gaz tedarikçisi konumuna yükselerek Rusya’yı geride bıraktı. Ancak Mart ayında ABD Başkanı Donald Trump’ın AB çeliği ve alüminyumuna %25, ardından da genel ithalata %20 oranında gümrük vergisi getirmesi, ilişkileri daha da gerginleştirdi. Her iki taraf, Nisan ortasında bu vergileri 90 günlüğüne askıya aldı ve karşılıklı görüşmeler başlattı. Ancak Reuters’a konuşan kaynaklara göre, Washington bu vergilerin büyük kısmından geri adım atmayı henüz düşünmüyor.

- ABD Başkanı Donald Trump, Rus bayrağı taşıyan ya da Rusya ile bağlantılı gemilerin Amerikan limanlarına girişini yasaklayan düzenlemeyi bir yıl daha uzattı. Karar ABD Federal Resmi Gazetesi'nde yayımlanan Beyaz Saray belgesinde yer aldı. Söz konusu yasak, 21 Nisan 2022’de Joe Biden döneminde yürürlüğe girmiş ve her yıl yenilenmişti.

- ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, yabancı dezenformasyonla mücadele amacıyla kurulan ve Rusya’yı da sıkça "propaganda ve yalan haberle" suçlayan Küresel Etkileşim Merkezi'nin (GEC) kapatıldığını duyurdu. Yıllık maliyeti 50 milyon doları aşan merkezin, Amerikalı vatandaşların sesini bastırmak, sansür uygulamak ve birçok kişiyi sadece fikirlerini ifade ettikleri için karalamak, işten çıkarmak veya hapse attırmakla suçlandığını belirten Rubio, artık bu uygulamalara son verildiğini açıkladı.

- İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi bugün Moskova'ya geliyor. Ziyaret, Tahran ile Washington arasında İran’ın nükleer programı konusunda süren müzakerelerde Rusya’nın arabuluculuk rolünü pekiştirme amacı taşıyor. Görüşmeler sırasında Arakçi, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’in mesajını Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e iletecek. Rusya ve İran, yalnızca nükleer görüşmelerde değil, aynı zamanda bölgesel ve küresel güvenliğin korunması için ikili iş birliğini derinleştirme arayışında. Uzmanlara göre, Moskova’nın bu süreçteki aktif rolü, hem ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff ile Arakçi arasında daha önce Umman’da gerçekleşen dolaylı ve doğrudan temaslarda hem de Rusya'nın İran’la imzaladığı stratejik ortaklık anlaşmasında kendini gösteriyor.

- Rusya'nın Kazakistan üzerinden Çin’e yılda 45 milyar metreküp gaz sevkiyatı yapmayı planladığı yeni bir proje, Pekin tarafından “fazla maliyetli” bulunarak uygun görülmedi. Çin’in Moskova Büyükelçisi Zhang Hanhui, bu hattın mevcut altyapıyla mümkün olmadığını, yeni bir boru hattı inşa etmenin ise ekonomik açıdan gerçekçi olmadığını açıkladı. Medyaya yansıyan haberlere göre Çin’in, Gazprom’dan iç pazar fiyatına (yaklaşık 60 dolar/1000 m³) gaz talep etmesi de müzakereleri çıkmaza soktu. Bu rakam, Çin'in şu anda Sibirya Gücü-1 hattı üzerinden ödediği fiyatın dörtte biri. Rusya, Çin’e 2024’te 38 milyar m³ doğalgaz sevk etmeyi planlıyır. Bu miktar, Avrupa’ya yapılan eski yıllık ihracatın sadece %15’ini karşılıyor.

- Rusya Dışişleri Bakanlığı, Moskova’daki “Bodrost” adlı hamamda yapılan güvenlik operasyonunun planlı bir denetim olduğunu ve belirli bir ülke vatandaşlarını hedef almadığını açıkladı. Bakanlık, operasyonda bulunan bazı Kırgız vatandaşlarının güvenlik güçlerine direndiğini ve bazılarının göçmenlik yasalarını ihlal ettiğini belirtti. Ayrıca bazı şahısların radikal gruplarla bağlantılı olabileceği ifade edildi. Operasyonun ardından 59 yabancı gözaltına alındı; 25’ine yasa dışı giriş veya ikamet nedeniyle işlem yapıldı. Kırgızistan yönetimi, vatandaşlarının muamelesi nedeniyle Rus büyükelçiyi Dışişleri’ne çağırarak resmi nota verdi ve olayın gerekçesinin açıklanmasını talep etti.

16 Nisan Çarşamba

– Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, enerji altyapısına yönelik saldırılara ilişkin 30 günlük moratoryumun sona ermesi ihtimali hakkında açıklamalarda bulundu. Söz konusu moratoryum 18 Martta yürürlüğe girmişti ve 16 Nisan moratoryumun son günü.

15 Nisan Salı

- ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya bir ziyaret planı bulunmuyor. Bu açıklamayı Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt yaptı.

- ABD Başkanı Donald Trump’ın ekibi içinde Rusya’ya yönelik yaptırımların sertleştirilmesi senaryoları üzerinde çalışılıyor. The Wall Street Journal gazetesine konuşan eski ABD Dışişleri Bakanlığı yaptırım politikası koordinatörü Daniel Fried bu yönde bilgi verdi. Fried bu görevi 2013–2017 yılları arasında yürütmüştü.

- ABD Başkanı’nın özel temsilcisi Steven Witkoff, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği son görüşme sonrası Ukrayna krizine dair “yaklaşmakta olan bir uzlaşma” işaretine dikkat çekti. Fox News kanalında konuşan Witkoff, Putin’in “kalıcı bir barış istediğini” belirterek, “Bu yüzden sadece ateşkesi değil, bunun ötesinde bir yanıt aldık” dedi. En önemli anlaşmazlık konusunun, Kırım, Donetsk, Lugansk, Zaporijya ve Herson bölgelerinin statüsü olduğunu vurgulayan Witkoff, “Ama bu sadece başlangıç. Güvenlik protokolleri, NATO’nun beşinci maddesi ve pek çok başka ayrıntı da var. Bu karmaşık bir denklem” ifadelerini kullandı.

Witkoff, “Bence tüm dünya için çok önemli bir dönüm noktasına yaklaşıyor olabiliriz” diyerek ihtiyatlı bir iyimserlik sergiledi. Putin’le 11 Nisan’da St. Petersburg’daki görüşmesinde konuşulan konular Kremlin tarafından yalnızca “Ukrayna’daki çözüm süreciyle ilgili” olarak tanımlanırken, Rusya tarafı da müzakerelerin zorluğuna dikkat çekmişti. Reuters’a konuşan kaynaklara göre, Witkoff, Donald Trump’a, “Rusya’ya bu bölgeler üzerinde mülkiyet hakkı tanınmasının barışa giden en kısa yol olabileceği” yönünde bir strateji sunmayı teklif etti. Ancak Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg bu fikre karşı çıktı ve “Kiev’in böyle bir şartı asla kabul etmeyeceğini” söyledi.

- ABD Başkan Yardımcısı J. D. Vance, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Washington’un Rusya’yı desteklediği yönündeki açıklamalarını "tam anlamıyla saçmalık" olarak nitelendirdi. Unherd’e konuşan Vance, “Kendi hükümetini ve ordusunu destekleyen bir Amerikan yönetimine, bir şekilde Rusya’nın tarafında olduğumuzu söylemek Zelenskiy’nin tarafında büyük bir saçmalık” dedi. Vance, 2022’den bu yana Rusya’nın eylemlerini açıkça kınadığını hatırlatarak, barış arayışı doğrultusunda hem Moskova’nın hem de Kiev’in stratejik hedeflerini anlamaya çalışmanın, Rusya’yı desteklemek anlamına gelmediğini vurguladı.

- ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’ya yönelik yaklaşımı, danışmanları arasında ciddi görüş ayrılıklarına yol açıyor. The Wall Street Journal’ın haberine göre, Trump’ın özel Ukrayna temsilcisi Keith Kellogg ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio, başkana Moskova’ya karşı daha temkinli ve sert bir tutum takınmasını tavsiye ediyor. Bu isimler, olası yeni yaptırımların gündeme geldiği bir ortamda Trump’ı Rusya’ya karşı dikkatli olmaya çağırıyor. Ancak WSJ’ye göre, Trump, son haftalarda iki kez Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşen özel elçisi Steve Witkoff’un görüşlerine daha yakın duruyor. Witkoff, Moskova’nın barışa hazır olduğunu savunuyor ve Trump’a bu yönde telkinlerde bulunuyor. Bu durum, Trump’ın dış politika ekibi içinde bir görüş çatlağı yaratarak, Ukrayna konusundaki stratejilerin şekillenmesinde belirleyici hale gelmiş durumda.

- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev’in devletlerin toprak bütünlüğü konusundaki tutumuna katılmadığını açıkladı. Kommersant’a verdiği röportajda Lavrov, Tokayev’in yalnızca toprak bütünlüğü ilkesini esas alarak Birleşmiş Milletler Tüzüğü’nün diğer temel ilkesi olan ulusların kendi kaderini tayin hakkını ikinci plana ittiğini belirtti. Lavrov, “Eğer BM üyesiyseniz, bu tüzüğü tüm unsurlarıyla kabul etmek zorundasınız” diyerek, yalnızca bir ilkeye dayanmanın uluslararası hukuk açısından eksik bir yaklaşım olduğunu savundu.

- Avrupa Komisyonu, Avrupa şirketlerinin Rusya ile yaptıkları uzun vadeli doğalgaz sözleşmelerini yüksek cezalar ödemeden feshetmelerinin yasal yollarını arıyor. Financial Times’ın üç farklı kaynağa dayandırdığı haberine göre, Brüksel bu amaçla sözleşmeleri inceleyerek, şirketlerin "force majeure" (mücbir sebep) ilan edip sözleşmeleri sonlandırıp sonlandıramayacağını değerlendiriyor. AB'nin nihai hedefi, 2027 yılına kadar Rus fosil yakıtlarından tamamen bağımsız hale gelmek. Ancak planın açıklanması, Rusya’dan gaz alımına yüksek oranda bağımlı olan Macaristan ve Slovakya’nın olası itirazları nedeniyle ertelendi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, planın üç-dört hafta içinde açıklanacağını söyledi.

- Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, İkinci Dünya Savaşı sonrası şekillenen mevcut küresel düzenin sona erdiğini ve yerini yeni bir dünya düzenine bıraktığını söyledi. Neura Radyosu’na verdiği demeçte Milei, "Amerika ve Avrupa'nın başında ABD olacak, Avrasya'yı Rusya yönetecek, Asya’nın geri kalanı ise Çin’in etkisi altında kalacak" ifadelerini kullandı. Avrupa’nın uzun süredir büyüme yaşamadığını belirten Milei, bölge ülkelerinin ekonomik ve ideolojik olarak "wokism’i" aşmak için zorlu bir mücadele vermesi gerektiğini vurguladı. Arjantin’in ise yeni dünya düzeninde avantajlı konumda olduğunu belirten devlet başkanı, ülkesinin ABD’nin "ana müttefiki" haline geldiğini ve bu nedenle iş birliğinin güçlendiğini söyledi.

- Rusya'da ilk kez bir askerin gönüllü olarak düşmana teslim olması nedeniyle yargılandığı davada hüküm verildi. Güney Sahalin'deki askeri mahkeme, 2023 yılında Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne (VSU) gönüllü olarak teslim olan Roman İvanişin adlı askeri, 15 yıl sıkı rejimli kolonide hapis cezasına çarptırdı. Kommersant’ın haberine göre, mahkeme ayrıca Ivanişin’i onbaşı rütbesinden de men etti.

- Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasına göre, gece boyunca beş farklı bölgede toplam 115 Ukrayna menşeli insansız hava aracı (İHA) hava savunma sistemleri tarafından imha edildi. En yoğun saldırı Kursk bölgesinde gerçekleşti ve burada 109 İHA düşürüldü. Diğer dört bölge olan Voronej, Moskova, Bryansk ve Oryol üzerinde ise toplam altı dron etkisiz hale getirildi. Kursk kentinde yaşanan saldırı sonucu bir evde çıkan yangında 85 yaşındaki bir kadın hayatını kaybetti, dokuz kişi ise yaralandı. Yerel yetkililer, zarar gören evlerde yaşayanların bir okula tahliye edildiğini duyurdu. Diğer bölgelerde can kaybı ya da hasar bildirilmedi. Bu saldırı, son haftalarda yaşanan en büyük insansız hava aracı saldırılarından biri olarak kayda geçti.

- Trump, Ukrayna’daki çatışmanın başlamasından Putin, Biden ve Zelenskiy'nin sorumlu olduğunu söyledi. Trump'ın açıklamaları C-SPAN televizyonu canlı yayınladı.

Trump, saldırının kasten yapılıp yapılmadığı sorusuna doğrudan cevap vermeyerek, “Bir hata yaptılar. İnanıyorum ki… Bakın, bunu gidip onlara sormalısınız. Bu Biden’ın savaşı. Ben çok kısa süredir buradayım” açıklamasını yaptı. 

14 Nisan Pazartesi

- Rusya’nın Ukrayna’nın Sumi kentinin merkezine düzenlediği füze saldırısında 34 kişi hayatını kaybederken, 119 kişi yaralandı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, saldırının bir “askerî hedefe” yönelik olduğunu savundu. Peskov, “Devlet başkanımızın ve askerî yetkililerimizin defalarca dile getirdiği gibi, ordumuz yalnızca askerî ve askerî nitelikli hedefleri vuruyor, bunu bir kez daha tekrar edebilirim” dedi. Ayrıca, yalnızca Rusya Savunma Bakanlığı’nın verdiği bilgilere itibar edilmesi gerektiğini söyledi.

- Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Türk medyasında bu hafta Ankara’da Karadeniz’de denizcilik güvenliği konusunda yapılacağı öne sürülen görüşmelere dair haberleri doğrulayamayacağını söyledi. İnterfaks ajansının haberine göre Peskov, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu haberleri yorumlayamam. Türk medyasındaki haberlerde neyin kastedildiğini tam olarak anlamadım. Bu bilgiyi doğrulayamam” dedi. 

13 Nisan Pazar

12 Nisan Cumartesi

-  Antalya Diplomasi Forumu'na gelen ve Dışişleri Bakanı Fidan ile yaklaşık 1 saat görüşen Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, soruları yanıtladığı özel oturumda "Avrupa insan haklarından bahsediyor. Ama Rusya ve Türkiye gibi ülkeler söz konusu olunca insan haklarından bahseden yok" dedi. Antalya Diplomasi Forumu'nda kendisine özel hazırlanan platformda gazetecilerin sorularını yanıtlayarak gündemi değerlendiren Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov önemli açıklamalarda bulundu. "Ukrayna Rusça'yı yasakladı. Ukrayna bunu yapan dünyadaki tek ülke" diyen Lavrov, "Avrupa, insan haklarından bahsediyor ama Rusya ve Türkiye gibi ülkeler söz konusu olunca insan haklarından bahseden yok" dedi. Lavrov ayrıca "Hakan Fidan'a Ukrayna'nın Rusya'nın enerji alt yapısına yapmış olduğu saldırıların bir listesini verdim" dedi. (Sputnik)

- Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Antalya Diplomasi Forumu marjında Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Karadeniz ve Transkafkasya'daki durumun ve gelecek ikili temasların programınının ele alındığı dile getirildi. Sputnik'in aktardığı açıklamada şu cümleler yer aldı: "Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile Transkafkasya ve Karadeniz bölgesindeki durum da dahil olmak üzere uluslararası ve bölgesel gündemin kilit konuları detaylı bir şekilde ele alındı. Ülkelerimiz arasındaki siyasi diyalog, ticaret, ekonomi ve enerji işbirliği gibi güncel konular üzerinde saatler süren bir mutabakat sağlandı. Yaklaşan Rus-Türk temaslarının takvimi ele alındı."

- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Antalya Diplomasi Forumu’nda yaptığı açıklamada, Moskova ile Washington arasında ortak projelere yönelik Amerikan tekliflerinin görüşülmekte olduğunu belirtti. Lavrov, bu önerinin ABD tarafından geldiğini ve Rusya’nın bu tür işbirliği tekliflerini hiçbir zaman reddetmediğini vurguladı. “Hangi projeler üzerinde birlikte çalışabileceğimizi görmek istiyoruz. Ekonomik işbirliği ya da çatışma çözümü gibi konularda gelen teklifleri hiçbir zaman geri çevirmedik,” dedi. Lavrov ayrıca, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesinin de gündemde olduğunu, özellikle büyükelçiliklerin işleyişine dair adımların tartışıldığını aktardı. Obama döneminden beri el konulan Rus diplomatik mülklerinin hala iade edilmediğini hatırlattı.

Lavrov’a göre, ABD-Rusya ilişkilerinde her zaman ilerleme için bir potansiyel mevcut ve iki ülkenin iyi ilişkilere sahip olmasında bir sakınca bulunmuyor. Bu çerçevede, taraflar son aylarda çeşitli düzeylerde görüşmeler yürütüyor. 10 Nisan’da İstanbul’da gerçekleşen son turda işbirliğinin yeniden başlatılması ve diplomatik ilişkilerin onarılması masadaydı. Rusya adına bu süreçte kilit rol üstlenen isimlerden biri, doğrudan yatırım fonu RFPI’nin başkanı ve Devlet Başkanı’nın uluslararası ekonomik işbirliği özel temsilcisi Kirill Dmitriyev oldu. Dmitriyev, Putin’in ABD özel temsilcisi Steve Witkoff’la St. Petersburg’da yaptığı görüşmede de yer aldı. Daha önce Washington ve Suudi Arabistan’daki görüşmelere de katılan Dmitriyev, ABD’li muhataplarıyla Arktik bölgesi ve nadir toprak elementleri konularında projeler görüştüklerini, yaptırımların kaldırılmasının ise Amerikan şirketlerinin Rusya’ya geri dönme isteğine bağlı olabileceğini belirtti.

- Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Rudenko, ABD ile Çin arasında tırmanan ticaret savaşı nedeniyle Amerikan petrol ithalatının tamamen durması halinde Moskova’nın Pekin’in ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olduğunu açıkladı. TASS’a konuşan Rudenko, "Çin ne kadar tüketebilecekse, o kadar petrol sağlamaya hazırız" dedi. Çin’in enerji politikalarında önceliğinin ulusal çıkarları olduğunu vurgulayan Rudenko, kararın Pekin’e ait olduğunu belirtti. 2024 yılında Rusya, Çin’e rekor düzeyde 108,5 milyon ton petrol ihraç etmişti. Aynı yıl Çin’in toplam petrol ithalatı 553,4 milyon ton olurken, ABD’nin payı sadece 11 milyon tonla sınırlı kaldı. ABD Başkanı Donald Trump’ın nisan başında 185 ülkeye yönelik %50’ye varan gümrük vergileri açıklamasının ardından Çin de karşı hamlelerle Amerikan ürünlerine uyguladığı tarifeleri artırmış, bu durum Washington-Pekin hattındaki enerji ticaretini riske atmıştı.

- ABD Başkanı Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, St. Petersburg’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. Görüşme, Yeltsin adına kurulan Başkanlık Kütüphanesi'nde düzenlendi ve 4 saatten uzun sürdü. Taraflar, Ukrayna’daki ateşkes süreci ve olası barış anlaşması dahil olmak üzere çeşitli diplomatik konuları ele aldı. Kremlin, müzakerelerin detaylarını açıklamazken, görüşmenin genel olarak “Ukrayna’daki çözüm süreci çerçevesinde bir adım” olduğu belirtildi. Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt de görüşmeyi “barış müzakerelerinde ileriye dönük bir temas” olarak nitelendirdi.

AFP’nin Avrupa yetkililerine dayandırdığı haberine göre, Ukrayna’ya asker göndermeyi değerlendiren 30 ülkelik “gönüllüler koalisyonu” içinde şu ana dek yalnızca altı ülke fiilen askeri birlik göndermeye hazır olduğunu bildirdi. İngiltere, Fransa ve Baltık ülkeleri bu altılı içinde yer alırken, çoğu ülke özellikle ABD’nin açık desteği olmadan böyle bir misyonun uygulanabilirliğinden şüphe duyuyor. İngiltere Savunma Bakanı John Healey, NATO karargâhındaki görüşmelerde “Planlarımız gerçekçi ve kapsamlı şekilde hazırlanmış durumda” açıklamasında bulundu. Ancak İsveç Savunma Bakanı Pål Jonson gibi bazı yetkililer, görev tanımı ve kapsamı netleşmeden herhangi bir taahhütte bulunmayacaklarını vurguladı.

Koalisyonun liderliğini üstlenen Londra ve Paris, Mart ayında sundukları barış planında, ilk aşamada hava, deniz ve enerji altyapısı üzerinde bir aylık ateşkes öneriyor. Bu sürecin ardından Ukrayna’ya bir tür askeri güç yerleştirilmesi öngörülüyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu güçlerin doğrudan bir barış gücü değil, “caydırıcı kuvvet” olarak konuşlandırılacağını ve cephe hattında değil, daha iç bölgelerde görev yapacağını belirtmişti. Ancak özellikle Hollanda, İsveç ve bazı diğer Batı Avrupa ülkeleri, böyle bir misyonun siyasi ve güvenlik boyutlarıyla ilgili ciddi çekinceler taşıyor. Misyonun doğası, komuta yapısı ve yetki alanı gibi soruların hâlâ yanıtsız olduğunu belirten ülkeler, ABD'nin aktif katılımı olmadan Ukrayna’ya asker gönderme fikrine mesafeli yaklaşıyor. Bu durum, önerilen koalisyonun ne ölçüde gerçekçi ve etkili olabileceği konusunda uluslararası düzeyde tartışmaları da beraberinde getiriyor.

- Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de bugün Rusya ile ABD arasında yeni bir mahkûm takası gerçekleşti. Moskova, Ukrayna ordusuna maddi destek sağladığı gerekçesiyle vatana ihanet suçundan 12 yıl hapis cezasına çarptırılan çifte vatandaş Ksenia Karelina’yı serbest bıraktı. Washington ise, Amerikan mikroelektroniğini Rusya’ya yaptırımları delerek ihraç etmekle suçlanan ve 11 ayrı suçlamayla karşı karşıya olan Artur Petrov’u Rusya’ya iade etti. CIA Direktörü John Ratcliffe’in bizzat takas sırasında Abu Dabi Havalimanı'nda bulunduğu, görüşmelerin ise Rusya adına üst düzey bir istihbarat yetkilisiyle yürütüldüğü bildirildi.

Karelina, Şubat 2024’te Yekaterinburg’a ailesini ziyaret için geldiğinde gözaltına alınmış, FSB onun 2022’den itibaren Ukrayna’daki bir kuruluşa toplam 51,8 dolar bağış toplayarak Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine maddi destek verdiğini iddia etmişti. Petrov ise Ağustos 2023’te Kıbrıs’ta ABD’nin talebiyle tutuklanmış, Amerikan Adalet Bakanlığı onun paravan şirketler aracılığıyla elektronik parça tedarik edip Rusya’ya gönderdiğini öne sürmüştü.

Bu takas, Donald Trump’ın yeniden başkanlığa gelmesinden bu yana taraflar arasındaki ikinci mahkûm değişimi oldu. Şubat ayında da ABD, siber suçlardan yargılanan Aleksandr Vinnik’i Rusya’ya iade ederken, karşılığında Rusya’da uyuşturucu suçlamasıyla 14 yıl hapis cezası almış eski ABD elçilik çalışanı ve öğretmen Mark Fogel’i serbest bırakmıştı. Uzmanlar, bu tür takasların Moskova-Washington ilişkilerinde sınırlı da olsa diplomatik iletişim kanallarını açık tutmak açısından önem taşıdığını belirtiyor.

- Rusya ve ABD temsilcileri, diplomatik ilişkilerin normalleşmesine yönelik yeni bir müzakere turu için bugün İstanbul’da bir araya geldi. Görüşmeler, Rusya’nın İstanbul Başkonsolosluğu’nda gerçekleştiriliyor. Rus heyetine ABD Büyükelçisi Aleksandr Darçiyev başkanlık ederken, ABD tarafını Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Yardımcısı Sonata Coulter temsil ediyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, müzakerelerin ana gündeminin büyükelçiliklerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve karşılıklı diplomatik temsilciliklerin faaliyetlerinin normalleştirilmesi olduğunu açıkladı. Şubat ayında yapılan son toplantıda, diplomatların çalışma koşulları, diplomatik misyonların finansmanı, ABD’nin 2016–2018 yıllarında el koyduğu altı Rus diplomatik mülkünün iadesi ve doğrudan uçuşların yeniden başlatılması gibi konular ele alınmıştı.

- Ukrayna Başbakan Yardımcısı Olga Stefanışina’nın açıklamasına göre, ABD ile Ukrayna arasında tartışmalı maden anlaşmasına ilişkin teknik düzeydeki görüşmeler Cuma günü Washington’da başlayacak. Stefanışina, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında, “Toplantı yarın yapılacak, bu nedenle şu anda detayları değerlendiremiyorum. Ancak ardından yorum yapabilirim” dedi. Görüşmeler, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile ABD Başkanı Donald Trump arasında Şubat sonunda yapılan ve gergin geçtiği bildirilen görüşmenin ardından hız kazandı. Medyada yer alan haberlere göre, bu görüşmeden sonra ABD tarafı anlaşma şartlarını genişletti ve Ukrayna’dan daha fazla taviz talep etmeye başladı.

-  Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, İtalyan gazetesi Corriere della Sera'ya verdiği röportajda, ABD'nin Rusya'nın Ukrayna’daki savaşın başlıca sorumlusu olduğu konusundaki tutumunun net olduğunu söyledi. Suudi Arabistan'da düzenlenen barış görüşmelerinde Ukrayna heyetine başkanlık ettiğini hatırlatan Yermak, “Kimse Rusya’nın bu savaşta sorumluluğunu sorgulamadı. Ön koşulsuz, kapsamlı ateşkes sağlanması gerektiği konusunda tam bir mutabakat vardı” dedi. Yermak ayrıca, Başkan Donald Trump’ın savaşı sona erdirmeye istekli olduğunu ve Moskova üzerinde etkili baskı araçlarına sahip olduğunu ifade etti. Öte yandan, Rusya saflarında savaşan Çin vatandaşları konusuna da değinen Yermak, Başkan Zelenskiy’in bu hafta 155 Çin vatandaşının TikTok ve benzeri sosyal medya platformları üzerinden Rus ordusuna katıldığını açıkladığını hatırlattı. Çin yönetimi, vatandaşlarının savaş bölgelerinden uzak durmaları yönünde sürekli uyarılarda bulunduğunu söylerken, Kremlin ise bu iddialar hakkında yorum yapmaktan kaçındı.

- Kırgızistan'da Zafer Günü kutlamaları bu yıl 8 Mayıs’a çekildi. Tarih değişikliği, Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un 9 Mayıs’ta Moskova’ya yapacağı resmi ziyaret nedeniyle gerçekleştirildi. Caparov’un, Sovyetler Birliği’nin İkinci Dünya Savaşı’ndaki zaferinin 80. yılı vesilesiyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daveti üzerine Moskova’ya gideceği açıklandı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Askhat Alagozov’un aktardığına göre, resmi törenler ve anma etkinlikleri bir gün önce başkent Bişkek’te düzenlenecek. Öte yandan, Kırgızistan Ulusal Muhafızları’ndan yaklaşık 80 asker, bu yıl Kızıl Meydan’daki geçit töreninde yer almak üzere Rusya’ya gönderilecek.

- Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in Kiev’e 12 Şubat’ta getirdiği maden kaynaklarına ilişkin anlaşmayı, dayatmacı tavır nedeniyle imzalamadığını açıkladı. Zelenskiy, Bessent’in kendisine “Siz bunu şimdi imzalamalısınız” dediğini aktararak, “Benim de karakterim var. Parmakla sözleşmeye vurup ‘Şimdi imzalamamız gerek’ diyen birine sadece ‘Parmak sallamayı bırak da, konuyu esaslı şekilde konuşalım’ diyebilirim” sözleriyle yaşananları anlattı. Ukraynalı lider, Amerikalı muhatabının farklı bir iletişim beklediğini belirtti ancak “Ukrayna üçüncü sınıf bir ülke değil” diyerek muhatapların eşit düzeyde diyalog kurması gerektiğini vurguladı.

Zelenskiy’nin bu çıkışı, Bessent’in daha önce yaptığı “Zelenskiy en kolay anlaşmayı sabote etti” açıklamasına yanıt niteliği taşıyor. Bessent, Zelenskiy’nin başta anlaşmayı imzalamaya hazır olduğunu, ancak daha sonra Beyaz Saray’a kabul edilmek için “yalvardığını” ve 28 Şubat’taki görüşmede ABD Başkanı Donald Trump ile Zelenskiy arasında sert bir tartışma yaşandığını belirtmişti. Anlaşmanın ilk versiyonu, savaş sırasında verilen yardımların Ukrayna tarafından hibe değil kredi sayılarak geri ödenmesini öngördüğü için Kiev tarafından reddedilmişti. Görüşmeler sırasında anlaşma bir süreliğine revize edilse de, ABD tarafı sonrasında telafi maddelerini yeniden gündeme getirdi. Anlaşma hala imzalanmış değil.

-  Zelenskiy, düzenlediği basın toplantısında ülkesinin ABD’den yeni bir askeri yardım paketi almak istediğini ve bu paket için ödeme yapmaya hazır olduklarını açıkladı. “Biz bu yardımı satın almak istiyoruz. Hangi şekilde olursa olsun ödeme yapmaya hazırız. Bunu güvenlik garantisi olarak görüyoruz” diyen Zelenskiy, en az 10 hava savunma sistemi ve başka ekipmanları içeren geniş kapsamlı bir talep listesinin Washington’a iletildiğini belirtti. ABD şu anda Ukrayna’ya yardım göndermeye devam etse de, bu yardımlar büyük ölçüde önceki Başkan Joe Biden döneminde onaylanan paketlerle sınırlı kalıyor. Yeni Başkan Donald Trump yönetimi ve Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Kongre henüz yeni yardım paketlerini onaylamış değil. Öte yandan Washington, geçmişte sağlanan yardımların doğrudan yardım değil, karşılığında maden kaynakları gibi varlıkların paylaşımını içeren anlaşmalar olduğunu savunurken, Kiev bu yardımların bağış niteliğinde olduğunu ve geri ödenmeyeceğini vurguluyor. Zelenskiy geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada, “Trump yönetimi bize hiçbir şeyi bedavaya vermeyecek” ifadelerini kullanmıştı.

- Rus ve Amerikan heyetleri arasındaki diplomatik misyon faaliyetlerine ilişkin müzakereler bugün İstanbul’da yapılacak.

-  Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Aleksandr Sırskiy, Rus ordusunun Sumı ve Harkov bölgelerinde fiilen saldırıya geçtiğini açıkladı. Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı ise durumu “olağanüstü değil” şeklinde tanımladı. Yetkililere göre, şu anda savaşın tüm hatlarında saldırıların yoğunluğu belirgin şekilde artmış durumda, ancak bu durum genel askeri dengeyi değiştiren bir gelişme olarak değerlendirilmiyor.

-  CNN'in cephe hattındaki gelişmelere dair yayımladığı analizde, Rus ordusunun saldırılarını son günlerde önemli ölçüde artırdığı ve Dnipropetrovsk bölgesine ulaşmayı hedeflediği bildirildi. Haberde, Ukrayna askeri istihbaratından bir kaynağın, Rus birliklerinin son 10 günde daha fazla asker ve teçhizat yığarak yeni bir taarruz hazırlığına giriştiği yönündeki ifadelerine yer verildi.  CNN, Rusya’nın bu bölgeyi ele geçirmesinin, Ukrayna’nın yeni bir bölgesinin alınması anlamına geleceğine dikkat çekiyor. OSINT kaynaklarına göre, cephe hattı ile Dnipropetrovsk bölgesi arasındaki mesafe sadece altı kilometreye inmiş durumda. CNN, bu gelişmenin hem Vladimir Putin hem de olası Amerikan arabulucuları için gelecekteki müzakerelerde önemli bir koz haline gelebileceğini öne sürüyor.

- Kiev’de gece saatlerinde düzenlenen insansız hava aracı (İHA) saldırısının ardından bir depoda yangın çıktığı bildirildi. Kiev Belediye Başkanı Vitaliy Kliçko, Goloseyevskiy bölgesinde bir deponun bulunduğu alana İHA parçalarının düştüğünü ve  yangına yol açtığını açıkladı. Yangının etkisiyle çıkan alevler kontrol altına alınırken, ilk belirlemelere göre can kaybı ya da yaralanma yaşanmadı. 

- Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Ukrayna’nın bu ay içinde Rusya’nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen ilk faiz gelirinin kalan 1,4 milyar euroluk kısmını alacağını açıkladı. Kallas, ayrıca ay sonunda 2,1 milyar euroluk ikinci ödemenin de kademeli olarak gönderilmeye başlanacağını belirtti. Batılı ülkeler, 2022’de başlayan Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik operasyonunun ardından Rusya Merkez Bankası’na ait yaklaşık 325 milyar dolarlık varlığı dondurmuştu. Ancak yetkililer, bu varlıkların doğrudan Ukrayna’ya aktarılmasının değil, sadece bu fonlardan elde edilen faiz gelirlerinin paylaşılmasının gündemde olduğunu vurgulamıştı.

-  Avrupa Birliği, Ukrayna tarım ürünleri için 2022’den bu yana uygulanan gümrüksüz ithalat rejimini 5 Haziran’dan sonra uzatmama kararı aldı. AB Tarım Komiseri Christoph Hansen, mevcut ticaret kolaylıklarının sona ereceğini ve bu konuda bir uzatma seçeneğinin bulunmadığını açıkladı. Hansen, Ukrayna’ya acil erişim sağlamak amacıyla yeni bir tarife kotası sistemi üzerinde çalışıldığını belirtti ancak bunun “mevcut düzeyde olmayacağını” vurguladı. Politico'nun aktardığına göre, Kiev bu kararın ülkenin ihracatında 3,3 milyar euro’luk kayba ve GSYH’de yüzde 2,5’lik bir düşüşe yol açabileceğini öngörüyor. Özellikle yumurta, bal ve tavuk eti gibi “hassas ürünler” için sağlanan muafiyetlerin kaldırılması beklenirken, bazı kategoriler (örneğin çelik) için istisnaların korunması gündemde. Son aylarda Avrupa’daki çiftçi protestoları ve sınır blokajları, Ukrayna’dan gelen daha ucuz tarım ürünlerine karşı tepkilerin artmasına neden olmuş, başta Polonya olmak üzere komşu ülkeler tek taraflı ithalat yasakları uygulamıştı. 

- Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, dünyaca ünlü Rus soprano Anna Netrebko'nun 2025-2026 sezonunda Londra’daki Kraliyet Operası’nda sahne almasının planlanmasına tepki gösterdi ve gösterilerin iptal edilmesi çağrısında bulundu. "Netrebko'nun geçmişte Vladimir Putin'in destekçisi olduğu ve Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçılara destek verdiği" iddia edilirken, son yıllarda Avusturya’da yaşadığı, topyekûn savaşa karşı çıktığı, ancak Putin’i doğrudan kınamadığı belirtildi. Kraliyet Operası ise yaptığı açıklamada, bir sanatçının Rus vatandaşı olmasının otomatik olarak rejim destekçisi olduğu anlamına gelmediğini vurgulayarak, Netrebko’nun savaş karşıtı açıklamaları ve 2022’den bu yana Rusya’ya dönmemiş olması nedeniyle sahneye davet edildiğini belirtti.

 

- Çin Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna’daki savaşa Çin askerlerinin katıldığına dair iddiaları kesin bir dille reddetti. Bakanlık sözcüsü Lin Jian, Pekin’in vatandaşlarından silahlı çatışmalardan uzak durmalarını her zaman talep ettiğini belirtti. Açıklama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin 8 Nisan’da Donbas’ta Rusya saflarında savaşan iki Çin vatandaşının esir alındığını duyurmasının ardından geldi. Zelenski’nin bu açıklaması üzerine Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Çin’in Kiev’deki diplomatik temsilcisini izahat talebiyle bakanlığa çağırdı. Çin tarafı ise daha önce de Rusya-Ukrayna savaşında taraf olmadığını, barışçıl çözüm ve müzakere çağrısını sürdürdüğünü vurgulamıştı.

 

 - Fransa sınırında Rusya Dışişleri Bakanlığı’na bağlı bir diplomatın ülkeye girişte gözaltına alınması Moskova’nın tepkisine yol açtı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova’nın açıklamasına göre, olay üzerine Fransa'nın Moskova Büyükelçisi bakanlığa çağrılarak resmi protesto (demarş) iletildi. Fransız sınır görevlileri, Rus diplomatın bilgisayar ve telefonuna el koyarken, kendisine zamanında vize verilmediği belirtildi. Zaharova, diplomatın bir gün boyunca havalimanında tutulduğunu ve Rusya’nın bu olayı cevapsız bırakmayacağını ifade etti. Paris’teki Rusya Büyükelçiliği de Fransa Dışişleri Bakanlığı'na nota gönderdi.

 

- Çeçenistan lideri Ramzan Kadirov, 7 Nisan'da Aşhoy-Martan kentindeki bir trafik polis noktasına düzenlenen bıçaklı saldırının ardından, saldırganların sadece kendilerinin değil, aile fertlerinin de sorumluluk taşıdığını belirterek, faillerin babaları ve kardeşlerinin Çeçenistan’dan sınır dışı edilmesi talimatını verdi. Kadirov, Telegram üzerinden paylaştığı açıklamada, saldırganların kimliklerinin tespit edildiğini ve aralarında bir Ukrayna vatandaşının da bulunduğunu ifade etti. Olayda bir polis memuru hayatını kaybederken, saldırgan öldürüldü. Kadirov, aile üyelerinin suçluların eylemlerinden haberdar olup sessiz kalmaları durumunda cezai yaptırımlarla karşılaşacağını vurguladı ve Ukrayna bağlantılı faaliyetlerin devam etmesi hâlinde daha geniş çaplı sınır dışı uygulamaları yapılacağını bildirdi.

 

- Estonya Cumhurbaşkanı Alar Karis, ülkede daimi olarak yaşayan yabancı uyrukluların yerel seçimlerde oy kullanma hakkını kaldıran yasayı onayladı. Mart ayında parlamentodan geçen bu yasa değişikliği özellikle Rusya ve Belarus vatandaşlarını etkiliyor. Karis, alınan kararı meşru bulduğunu belirtti. Buna göre, 19 Ekim’de yapılacak yerel yönetim seçimlerinde Rus ve Belarus vatandaşları artık oy kullanamayacak. Son kez bu seçimlerde oy kullanabilecek olan vatansız kişilerin de bir sonraki seçimde bu hakkı ellerinden alınacak. 2024 verilerine göre Estonya’da 78.600 Rus vatandaşı, 2.600 Belaruslu ve 60.500 vatansız kişi yaşıyor; ülkenin toplam nüfusu ise 1,3 milyonun üzerinde.

 

- Londra ICE borsasında işlem gören Brent tipi ham petrolün varil fiyatı, 9 Nisan sabahı itibarıyla 60,34 dolara gerileyerek Mart 2021'den bu yana ilk kez 61 doların altına düştü. Bu haberlerden önce, Rus Ural petrolünün iki gün önce 54 doara kadar düştüğü rapor edilmişti. 8 Nisan akşamında 62 dolar seviyesini de kıran petrol fiyatları, ABD’nin küresel ölçekte uygulamaya koyduğu yeni gümrük tarifeleri sonrasında sert bir düşüş eğilimine girdi. Citi Research, Brent petrolünün üç aylık tahmini fiyatını 60 dolara çekti. Goldman Sachs ise Aralık 2025'te petrolün 58 dolardan işlem göreceğini, 2026 sonunda ise 55 dolara kadar düşebileceğini öngörüyor.

 

Fiyatlardaki bu sert düşüş, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan'da duyurduğu geniş kapsamlı ithalat tarifeleriyle doğrudan ilişkilendiriliyor. Halihazırda yüzde 10’luk temel tarife yürürlüğe girerken, Çin gibi bazı ülkeler için bu oran 104%’e kadar çıkacak. Washington’un 8 Nisan’da açıkladığı ek yaptırımlar, Çin’in ABD’ye karşılık olarak uygulamaya koyduğu yüzde 34’lük misillemelere karşılık geldi. Bu gelişmeler, küresel enerji piyasalarında ciddi bir belirsizlik yaratmış durumda.

 

- Rusya ile ABD arasındaki ikinci tur istişarelerin 10 Nisan’da İstanbul’da yapılması bekleniyor. TASS’a konuşan bir kaynağa göre, görüşmelere Rus heyetinin başında Rusya’nın Washington Büyükelçisi Aleksandr Darçiyev yer alacak. ABD heyetini ise Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Vekili Sonata Coulter temsil edecek. Taraflar, son olarak 27 Şubat’ta yine İstanbul’da bir araya gelmişti.

 

- ABD Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna ordusunun Donetsk cephesinde Rusya safında savaşan iki Çin vatandaşını esir aldığına dair haberlere sert tepki gösterdi. Bakanlık Sözcüsü Tammy Bruce, söz konusu gelişmenin Washington’da ciddi endişeye yol açtığını belirterek, Çin'in Rusya’ya savaşta sağladığı desteğin altını çizdi. Bruce, Rusya’nın kullandığı çift kullanımlı askeri ürünlerin yaklaşık %80’inin Çin'den geldiğini vurguladı. Başkan Donald Trump’ın daha önce yaptığı açıklamaya da atıfta bulunarak, Rusya ile Çin arasındaki askeri iş birliğinin küresel istikrarsızlığı artırdığını ve ABD’nin güvenliğini tehdit ettiğini söyledi. Çin tarafından henüz resmi bir yanıt gelmezken, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Çin’in Kiev’deki temsilcisini açıklama talebiyle bakanlığa çağırdı. Başkan Zelenskiy ise ellerindeki bilgilerin, Çin vatandaşlarının Rus ordusunda görev almasının münferit olmadığını düşündürdüğünü açıkladı.

 

- Bu sabaha karşı 10 saat süreyle, Rusya topraklarına yönelik kapsamlı bir insansız hava aracı saldırısı düzenlendi. Rusya Savunma Bakanlığı'nın açıklamasına göre, hava savunma sistemleri toplam 158 Ukrayna yapımı insansız hava aracını (İHA) etkisiz hale getirdi. En fazla saldırı 67 dronla Krasnodar bölgesine yönelik gerçekleşirken, Rostov bölgesinde 29, Kuzey Osetya’da ise 15 İHA düşürüldü. Ayrıca Voronej, Kursk, Belgorod, Kırım, Penzenskaya, Saratov, Oryol ve Stavropol bölgeleriyle Azak ve Karadeniz kıyılarında da dronlar etkisiz hale getirildi. Yerel yetkililer, olaylarda can kaybı ya da ciddi bir hasar yaşanmadığını bildirdi.

 

- Rusya'da Vladikavkaz ve Grozni havalimanlarında uçuşlar saat 01:53 itibarıyla geçici oarak durduruldu. Uygulamanın sivil hava taşımacılığının güvenliği için alındığı belirtildi. 8 Nisan akşamı Volgograd (Gumrak), Saratov (Gagarin) ve Ulyanovsk (Baratayevka) havalimanlarında da uçuşlar bir süre askıya alınmıştı. Grozni ve Vladikavkaz'da benzer bir kısıtlama en son Mart ayında uygulanmıştı.

 

- Rostov bölgesinin Aksay kentinde, gece saatlerinde bir Ukrayna'ya ait bir dron, bir apartmanın önündeki çamaşır iplerine düştü. Bölge valisi vekili Yuri Slyusar'ın açıklamasına göre, patlama riski nedeniyle 48 dairenin sakinleri tahliye edilerek geçici barınma noktasına yerleştirildi. Olayda yaralanan ya da maddi hasar olmadığı bildirildi. Aynı gece Zernograd ve Donetsk şehirlerinde de Ukrayna dronlarına ait parçaların iki evin çatısına ve bir garaja zarar verdiği, bölgede hava savunma sistemlerinin aktif olarak devrede olduğu belirtildi.

 

- Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Valeriy Çurkin, Ukrayna topraklarının yabancı askeri teknolojilerin gerçek savaş koşullarında test edilmesi için bir platform olarak kullanılmasını önerdi. 

 

- ABD Avrupa Kuvvetleri Komutanı ve NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı Orgeneral Christopher Cavoli, Rusya’nın silahlı kuvvetlerini genişletme ve özellikle kara kuvvetlerinde yeni komutanlıklar oluşturma yolunda ilerlediğini belirtti. Cavoli, ABD Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi’nde yaptığı konuşmada, Moskova'nın kapsamlı bir modernizasyon planı yürüttüğünü ve bu sürecin NATO sınırlarındaki dengeleri doğrudan etkileyeceğini vurguladı. 

 

- Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, ABD Kongresi'ndeki Ukrayna kökenli tek üye olan Cumhuriyetçi Victoria Spartz'ın, Kiev'in bazı topraklarından feragat ederek Moskova'ya bırakması gerektiği ve vatandaşların yaklaşan seçimlerde Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’e oy vermemesi çağrısına sert tepki gösterdi. Spartz, Telegraph’a verdiği röportajda “Ukrayna topraklarını neden elinde tutmak istesin, savaşı kazansaydı mesele başka olurdu” ifadelerini kullandı. 

 

- Kazakistan'da uluslararası ödeme sistemlerine bağlı banka kartlarının sayısı, 2025 yılı Şubat ayında yüzde 4,6 oranında azalarak 54,1 milyona geriledi. Bu, en az 2022 başından bu yana görülen en sert düşüş olarak kaydedildi. Uzmanlara göre, bu gerilemenin temel nedeni, yabancı ülke vatandaşları için — özellikle Ruslar — kart kullanımına getirilen yeni kısıtlamalar. Ocak 2025'te yürürlüğe giren düzenlemeyle, artık Kazakistan’da ikamet etmeyenlerin banka kartları yalnızca 12 ay süreyle geçerli olabiliyor. Ayrıca bireylerin tek bir bankada en fazla beş, toplamda ise üç farklı finans kuruluşunda üçer karttan fazla açabilmesi için kara para aklama ve terör finansmanı riskine karşı ek denetimden geçmesi zorunlu hale getirildi.

 

8 Nisan Salı 

 

– "4 Nisanda Rusya’nın Krivoy Rog’a düzenlediği saldırı gibi eylemler, Rusya ile Ukrayna arasındaki barış görüşmelerini tehlikeye atabilir." Bu açıklama, ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği Vekili Dorothy Shea tarafından, Rusya’nın Krivoy Rog saldırısı nedeniyle Batılı ülkelerin talebiyle toplanan BM Güvenlik Konseyi’nin Ukrayna oturumunda yapıldı. Shea, Amerikan yönetiminin arabuluculuk rolüne bağlı olduğunu ancak görüşmelerin kasten uzatılması durumunda “sabırlarının sınırlı” olduğunu vurguladı.

 

Shea “Tarafları itidalli davranmaya ve barışa bağlılık göstermeye çağırıyoruz. Özellikle Rusya Federasyonu’na, Krivoy Rog’daki saldırıya benzer saldırıların ve savaş esirlerinin öldürülmesinin, barışçıl çözüm çabalarını ve yaklaşan müzakereleri tehlikeye atabileceğini hatırlatıyoruz,” dedi (toplantının canlı yayını BM’nin internet sitesinde yapıldı).

 

Amerikalı temsilci, 4 Nisandaki saldırıların “bu yıkıcı savaşa son verilmesi gerekliliğini bir kez daha gözler önüne serdiğini” ifade etti. “Uzayan müzakereler karşısında uzun süre sabırlı olmayacağız ve taahhütlerin ihlal edilmesini kabul etmeyeceğiz,” diyerek sözlerini tamamladı.

 

– Rusya Devlet Başkanı Basın Sözcüsü Dmitri Peskov bir sonraki Rusya-Amerika temaslarının, Rusya Dışişleri Bakanlığı hattında gerçekleşeceğini söyledi.

 

Sözcü, 10 Nisanda İstanbul’da yapılacak görüşmelerin hangi düzeyde gerçekleşeceğine dair bir soruya yanıt verirken “Bizim tarafımızdan katılım Dışişleri Bakanlığı üzerinden olacak,” diye konuştu. Peskov, gazetecilere konuyla ilgili bakanlıktan görüş almalarını tavsiye etti.

 

– Japonya Dışişleri Bakanlığı, ülkenin Rusya ile bir barış anlaşması imzalama ve Güney Kuriller meselesini çözme niyetinde olduğunu açıkladı. Tokyo ayrıca Rus enerji kaynaklarından vazgeçme planlarına rağmen Sahalin-1 ve Sahalin-2 projelerine katılımını sürdürmek istiyor.

 

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Japonya’nın hâlâ Rusya’ya düşmanca yaklaştığını ve bu nedenle barış anlaşması görüşmelerinin şu aşamada mümkün olmadığını söyledi. Sözcü Japon hükümetinin Kuril Adaları’nın statüsüne dair Rusya ile bir anlaşmaya varma isteği hakkındaki açıklamasını bu şekilde yorumladı.

 

Peskov gazetecilere “Tokyo, ülkemize yönelik tüm dostane olmayan ve düşmanca adımlara tamamen katılmakta acele etti. Yani barış anlaşmasına varma arzusu bir şey, Japonya liderliğinin ülkemize karşı attığı gerçek adımlar ve uygulamaya koyduğu önlemler bambaşka bir şey. Biz de mevcut gerçek duruma dayanıyoruz,” dedi. Sözcü şu anda Japon yetkililerle herhangi bir temasın olmadığını da vurguladı.

 

- Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, Donetsk bölgesindeki çatışmalar sırasında Rus ordusu saflarında savaşan iki Çinli paralı askeri esir aldıklarını açıkladı. Açıklama, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy tarafından yapıldı. Zelenskiy, sözlerini desteklemek amacıyla esirlerden birinin sorgulandığı görüntüleri de yayımladı. Başkan ayrıca, esirlerin üzerinde kimlik belgeleri, banka kartları ve “kişisel veriler” bulunduğunu belirtti.

 

Devlet başkanı “Elde ettiğimiz bilgilere göre, işgalcinin birliklerinde bu iki kişinin dışında daha fazla Çin vatandaşı bulunuyor. Tüm gerçekleri tespit etmeye çalışıyoruz. İstihbarat birimleri, Ukrayna Güvenlik Servisi ve Silahlı Kuvvetlerimizin ilgili ekipleri bu konuda çalışıyor,” dedi.

 

Zelenskiy ayrıca, Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga’ya Çin makamlarıyla temasa geçerek Pekin’in bu gelişmeye nasıl tepki vereceğini öğrenmesi yönünde talimat verdiğini açıkladı. Zelenskiy’in aktardığına göre, esir alınan Çinli paralı askerler Ukrayna Güvenlik Servisi'ne teslim edildi.

 

– ABD, askeri varlığını yeniden yapılandırma kapsamında, Polonya’daki Yasenka yerleşimindeki üsten asker ve teçhizatını başka yere sevk etme kararı aldı. Söz konusu üs, Ukrayna’ya askeri yardımların koordinasyonu için kullanılıyordu. Bilgi, ABD Avrupa ve Afrika Ordusu Komutanlığı tarafından açıklandı.

 

Açıklamada “Yasenka üzerinden Ukrayna’ya yönelik askeri yardımların koordinasyonu konusundaki önemli çalışmalar, ABD’nin askeri varlığının azaltılmasına rağmen Polonya ve NATO’nun liderliğinde sürdürülecek. Polonya ve müttefikleri, bu kritik tesisin etrafındaki güvenlik altyapısını koruyacaktır,” denildi.

 

– Rusya Devlet Duması, yabancı ajanlara ilişkin birkaç yasayı kabul etti. Bu yasalardan biri, kişilerin yabancı ajan olarak tanınması için yeni gerekçeler ekliyor. Bilgi Devlet Duması Başkanı Vyaçeslav Volodin’in Telegram kanalında duyuruldu.

 

Volodin “Yabancı ajanların faaliyetlerine yönelik denetimi artıran yasalar kabul edildi. Tüm milletvekilleri bu yasaları oybirliğiyle destekledi,” dedi.

 

– Rusya Maliye Bakanlığı’nın basın bültenine göre, 2025 yılının Ocak-Mart döneminde federal bütçe açığı 2,173 trilyon ruble oldu; bu, ülke GSYİH’sinin yüzde 1’ine tekabül ediyor. Geçen yılın aynı döneminde açık yalnızca 295 milyar rubleydi.

 

 

- Goldman Sachs yatırım bankası, Rusya ile Ukrayna arasında bir barış anlaşmasına varılması olasılığını yüzde 70 olarak değerlendirdi. Reuters’ın haberine göre bankanın müşterilerine gönderdiği analiz notunda, bu ihtimalin Kasım 2024’teki ABD seçimleri öncesinde yüzde 50 seviyesinde olduğu, ancak sonrasında 20 puanlık artış gösterdiği belirtildi. Şubat ayında zirve yaparak yüzde 76’ya kadar çıkan bu oran, şu anda bir miktar düşmüş olsa da hâlâ yüksek seviyede seyrediyor. Goldman Sachs’ın tahmini, daha önce JPMorgan tarafından yapılan benzer değerlendirmeyle örtüşüyor.

 

Analistlere göre bir barış anlaşması, özellikle Avrupa’da doğalgaz fiyatlarının düşmesine yol açabilir. Anlaşma sonrasında Rusya’dan yeniden serbestçe gaz ithalatı mümkün olacağı için en büyük ekonomik faydayı başta Macaristan ve Türkiye’nin göreceği öngörülüyor. JPMorgan, barış sürecine dair tahminini ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki ilk telefon görüşmesinin ardından açıklamıştı. 18 Mart’taki ikinci görüşmenin ardından Kremlin, Moskova’nın enerji altyapılarına yönelik saldırılardan 30 gün boyunca vazgeçmeyi kabul ettiğini duyurmuştu. Ancak Rusya, Ukrayna’yı bu süre içinde ateşkesi ihlal etmekle suçladı. Putin tarafı, barış sürecine destek verdiklerini ancak bunun Rusya’nın çıkarları gözetilerek yapılması gerektiğini vurguladı.

 

- Ukrayna’nın eski Genelkurmay Başkanı ve şu anki Londra Büyükelçisi Valeriy Zalujnıy, 2022’den bu yana Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin (VSU) operasyonlarının planlamasında Almanya’daki ABD kara kuvvetleri karargâhının kilit rol oynadığını açıkladı. Zalujnıy’e göre, NATO standartlarına uygun şekilde Ukrayna ordusunun ihtiyaçlarını belirlemek ve operasyonları değerlendirmek amacıyla, Vysbaden kentindeki bu karargâhta özel bir operasyon merkezi kuruldu. İngiltere’nin desteğiyle faaliyete geçen merkezde, askeri tatbikatlar düzenlendi, operasyon planları geliştirildi ve bu bilgiler hem Washington’a hem de Avrupa başkentlerine iletildi. New York Times daha önce ABD’nin Ukrayna’ya bu merkez üzerinden istihbarat sağladığını da yazmıştı.

 

- ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin savunma bütçesinin 1 trilyon dolara çıkarıldığını açıkladı. Bu rakam, ABD Savunma Bakanlığı’na bugüne kadar ayrılan en yüksek bütçe olarak kayıtlara geçti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşme sırasında konuşan Trump, “Böylesini kimse görmedi. Silahlı kuvvetlerimizi güçlendirmemiz gerekiyor. Çünkü dünyada şu anda pek çok kötü güç var” dedi. Bu açıklama, ABD’nin küresel tehditler karşısında askeri kapasitesini artırma kararlılığını vurgularken, aynı zamanda NATO üyelerine de daha yüksek savunma harcamaları çağrılarının eşlik ettiği bir döneme denk geliyor.

 

- Suriye’nin Moskova Büyükelçiliği, büyükelçi Beşar Caferi’nin görevden alınarak Şam’daki merkeze döneceğine dair Telegram kanalında yayımlanan açıklamanın sahte olduğunu duyurdu. TASS’a konuşan büyükelçilik yetkilileri, "Telegram kanalımız hacklendi. Ne Dışişleri Bakanlığı’ndan ne de büyükelçilikten resmi bir açıklama yapılmadı" dedi. Daha önce kanalda, Caferi’nin Şam’daki yönetime katılacağı yönünde mesajlar paylaşılmıştı. Öte yandan Suriye devlet ajansı SANA, 8 Nisan’da yayımladığı haberde, Caferi dahil olmak üzere bazı büyükelçilerin merkeze çekilmesinin planlandığını, yerine ise geçici temsilcilerin atanacağını bildirmişti.

 

- ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’daki basın toplantısında Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik bombardımanlarından memnun olmadığını söyledi. “Ben şu anda yaşanan bombardımanlardan memnun değilim, çünkü açıkçası Ruslar deliler gibi bombalıyor. Ne olup bittiğini bilmiyorum ama bu hiç iyi bir durum değil" dedi. 

 

Trump, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında Rusya’dan ithalata yönelik olası gümrük tarifeleriyle ilgili soruya da yanıt verdi.

 

Başkan Trump “Rusya’ya yönelik tarifelerden bahsetmiyoruz çünkü onlar savaş halindeler. Zaten aramızda kayda değer bir ticaret de yok,” dedi.

 

ABD’nin hem Moskova hem de Kiev’le müzakereler yürüttüğünü belirten Trump, tarafların “bir anlamda anlaşmaya yakın” olduğunu söyledi, ancak detay vermekten kaçındı.

 

- Avrupa Birliği, şu ana kadar ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimiyle Rusya’ya uygulanan yaptırımların hafifletilmesi konusunda herhangi bir temas kurmadı. Bloomberg’e konuşan AB’nin yaptırımlar politikası baş temsilcisi David O’Sullivan, "Bu konuyu Amerikan tarafıyla henüz gündeme getirmedik" dedi. O’Sullivan’a göre, Moskova'nın ön koşullarından biri olan yaptırımların kaldırılması meselesi henüz Washington tarafından da resmi olarak açılmadı. AB ise yaptırımları “Rusya üzerindeki baskıyı sürdüren önemli bir kaldıraç” olarak görmeye devam ediyor ve yalnızca kalıcı barış perspektifi ortaya çıktığında değerlendirmeye açık olacağını vurguluyor.

 

- Başkan Zelenskiy, 2025 başından bu yana 20'den fazla optik fiber kontrollü insansız hava aracının (İHA) sertifikalandırıldığını ve bu alanda üretime geçen Ukraynalı şirket sayısının 11’e ulaştığını açıkladı. Zelenskiy, elektronik harp önlemlerine karşı dayanıklı olan bu tür dronların üretimini büyütmeyi hedeflediklerini belirtti. Rusya’nın bu teknolojiyi ilk kez geçen yıl Kursk bölgesinde cephede kullandığını hatırlatan Zelenskiy, Ukrayna’nın üretim kapasitesini artırarak sahada dengeyi kurmayı amaçladığını söyledi.

 

- BM Güvenlik Konseyi, bugün Ukrayna gündemiyle özel bir oturum düzenleyecek. Rusya'nın BM Daimi Temsilciliği'nin TASS'a verdiği bilgiye göre, toplantı New York saatiyle 10:00’da (Moskova saatiyle 17:00) başlayacak. Oturumun, Rus ordusunun Kırım Rıgı’nda Ukraynalı komutanlar ile Batılı askeri danışmanların katıldığı bir toplantıya düzenlediği füze saldırısı nedeniyle Batılı ülkelerin talebi üzerine organize edildiği belirtildi. Rusya Savunma Bakanlığı, 4 Nisan’daki saldırının yüksek hassasiyetli silahlarla gerçekleştirildiğini ve 85 kadar Ukraynalı asker ile yabancı eğitmenin etkisiz hale getirildiğini açıkladı.

 

- ABD Kongresi üyesi Victoria Spartz, Ukrayna'nın bazı topraklarını Rusya’ya bırakması ve halkın yaklaşan seçimlerde Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e karşı oy kullanması gerektiğini söyledi. The Telegraph’a konuşan, aslen Ukraynalı olan Spartz, “Ukrayna eğer kazanıyor olsaydı, toprağı elinde tutmakta haklı olabilirdi. Ama şu an böyle bir durumda değil” diyerek, aksi halde Ukraynalıların “ülkenin geri kalanını da kaybedeceği” uyarısında bulundu. Spartz ayrıca, Trump’ın Putin ile başlattığı diyalogu desteklediğini belirtti ve savaşın uzamasından Joe Biden’ı sorumlu tuttu. “Zelenskiy tekrar seçilirse, ülke için geri dönüşsüz bir kayıp olur” diyen Spartz, yönetim değişikliğinin kalıcı barış için şart olduğunu savundu.

 

- ABD Başkanı Donald Trump, Çin'in mevcut Amerikan tarifelerine karşılık verdiği misilleme önlemlerini geri çekmemesi halinde, 9 Nisan’dan itibaren Çin mallarına yüzde 50 oranında ek gümrük vergisi getireceğini açıkladı. Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda Trump, "Çin yarına kadar, uzun süredir süregelen ticari suistimallerin üzerine eklediği yüzde 34’lük zammı iptal etmezse, 8 Nisan 2025’te ABD, Çin’e karşı yüzde 50 oranında yeni tarifeler uygulayacak, bunlar 9 Nisan’da yürürlüğe girecek" ifadelerini kullandı.

 

7 Nisan Pazartesi

 

- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkede “istenmeyen” ya da “aşırılıkçı” olarak tanınan yabancı ve uluslararası kuruluşların bilgi kaynaklarında reklam yayınlanmasını yasaklayan yasayı imzaladı. Yasak, Rusya’da aşırılıkçı ilan edilip yasaklanan Meta şirketine ait Instagram ve Facebook gibi platformları da kapsıyor.

 

Terörle Mücadele Yasası kapsamında faaliyetleri yasaklanan dini veya toplumsal kuruluşların internet sitelerinde de reklam yayınlanması yasaklanacak. Söz konusu yasa, Devlet Duması’nda Mart ayında ikinci ve üçüncü okumada kabul edilmiş ve 2 Nisanda Federasyon Konseyi tarafından onaylanmıştı. Yasa 1 Eylül 2025’te yürürlüğe girecek.

 

Yasa tasarısının açıklayıcı notunda, Rus kullanıcıların hâlâ VPN kullanarak bu platformlara eriştiği, bunun da site sahiplerinin reklam gelirleri elde etmesini sağladığı belirtiliyor. Bu gelirlerin toplam gelirlerinin yüzde 50 ila 90’ını oluşturabileceği tahmin ediliyor. Reklam gelirlerinin, yasa dışı içerikler üretilmesini ve kullanıcı ilgisinin canlı tutulmasını sağladığı vurgulanıyor.

 

- ABD borsalarındaki dalgalanmayı ölçen VIX endeksi, 5 Ağustos 2024’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaşarak 60,13 puanı gördü. Gün sonu kapanış verilerine göre bu, pandeminin zirve yaptığı Mart 2020’den beri ulaşılan en yüksek seviye oldu. VIX, yatırımcıların S&P 500 endeksindeki oynaklığa dair beklentilerini yansıtan ve “korku endeksi” olarak bilinen bir gösterge.

 

Öte yandan Rusya piyasasındaki volatilite endeksi RVI da 59,39 puana yükseldi ve bu, 2 Aralık 2024’ten bu yana görülen en yüksek seviye oldu. O tarihte artan jeopolitik gerilim ve Merkez Bankası’nın sıkı para politikası, piyasada sert dalgalanmalara yol açmıştı.

 

VIX endeksi, Chicago Opsiyon Borsası (CBOE) tarafından hesaplanıyor ve sıfır ile 100 arasında değişiyor. RVI endeksi ise Moskova Borsası tarafından, RTS endeksine dayalı opsiyonlar temel alınarak hesaplanıyor. Her iki endeksin yükselmesi, yatırımcıların piyasalarda sert düşüşlerden endişe ettiğini gösteriyor.

 

- Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Rusya, İran ve Çin arasında İran nükleer programına ilişkin üçlü istişarelerin 8 Nisan’da Moskova’da gerçekleştirileceğini açıkladı. Görüşmelerin uzmanlar düzeyinde yapılacağı bildirildi. Zaharova’nın açıklamasına göre, toplantı 7 Nisanda duyuruldu ve 8 Nisanda hayata geçirilecek.

 

- Türkiye, 8 Nisan itibarıyla limon ihracatını geçici olarak durdurma kararı aldı. TASS’ın haberine göre bu kararın gerekçesi, turunçgil yetiştirilen bölgelerde meydana gelen don olayları ve iç talebin korunma ihtiyacı. Türkiye, dünyada limon ihracatında altıncı sırada yer alırken, Rusya da Türkiye’nin en büyük üç ithalatçısından biri konumunda.

 

2024 yılında Türkiye’nin Rusya’ya limon ihracatı 872 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Kararın Rus pazarında narenciye fiyatlarını etkileyip etkilemeyeceği merak konusu.

 

 

- ABD Başkanı Donald Trump, Rusya’ya Ukrayna’ya yönelik bombardımanları durdurma çağrısı yaptı. Beyaz Saray muhabirlerine konuşan Trump, “Bombardımanlar devam ediyor, bu hoşuma gitmiyor. Rusya ile konuşuyoruz, umarız dururlar” dedi. Eğer kendisi başkan olsaydı Ukrayna’da savaşın hiç başlamayacağına bir kez daha emin olduğunu vurgulayan Trump, Moskova ve Kiev'in barışa hazır olduklarını düşündüğünü söyledi. Öte yandan Kremlin, çatışmayı müzakereyle çözmeye hazır olduklarını, ancak bunun Rusya’nın çıkarları pahasına olmayacağını belirtti.

 

- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna ile barışın sağlanabilmesi için yalnızca Batı'nın değil, Rusya'nın da sürece aktif katılım göstermesi gerektiğini belirterek, “Rusya da tango yapmalı” ifadelerini kullandı. CBS’e verdiği röportajda, ABD’nin ateşkes için çaba gösterdiğini ancak Moskova’nın bu adımlara karşılık vermediğini vurgulayan Rutte, çatışma hattının da “yanlış yöne ilerlediğini” söyledi. Aynı tango benzetmesini daha önce Başkan Donald Trump da kullanmış, Rusya’nın önerilen 30 günlük ateşkesi kabul etmesini umduğunu belirtmişti.

 

- Euractiv’in haberine göre, Avrupa Birliği yetkilileri, Ukrayna ile Rusya arasında ateşkes sağlanmasının ardından AB’de bulunan 4 milyondan fazla Ukraynalı mültecinin statüsü konusunda nasıl bir yol izleneceğini henüz belirlemiş değil. Şu an yürürlükte olan Geçici Koruma Direktifi, savaş süresince Ukraynalılara barınma, çalışma ve hizmetlere erişim hakkı tanıyor; ancak bu düzenleme çatışmalar sona erdiğinde geçerliliğini yitirecek. Her üye ülke, kendi ulusal yasaları çerçevesinde mültecileri entegre edip etmeme veya geri dönüşlerini teşvik etme kararını bireysel olarak vermek zorunda kalacak. Örneğin Polonya, bir yıldan fazla AB korumasında kalan Ukraynalılara üç yıllık geçici oturum izni vermeyi planlıyor.

 

- Rusya Savunma Bakanlığı, son 24 saat içinde Ukrayna ordusunun enerji altyapısını hedef alan altı saldırı düzenlediğini açıkladı. Açıklamaya göre, saldırılar Rostov, Voronej ve Bryansk bölgelerinin yanı sıra Rusya'nın kısmen kontrol ettiği Herson ve Donetsk bölgelerindeki enerji tesislerini vurdu. Bu saldırılar sonucu bazı hane halkları ile bir sanayi tesisinin elektriksiz kaldığı bildirildi. Ukrayna Genelkurmayı ise konuya ilişkin henüz yorum yapmadı. Taraflar, 18 Mart’ta yürürlüğe giren 30 günlük enerji altyapısına saldırı moratoryumunun ihlali konusunda birbirini suçlamayı sürdürüyor.

 

- Savunma Bakanlığı ayrıca, dün gece saatlerinde Ukrayna’ya ait toplam 19 insansız hava aracının (İHA) hava savunma sistemleri tarafından imha edildiğini açıkladı. Dronların 13’ü Azak Denizi üzerinde, 4’ü Krasnodar bölgesi semalarında, biri Bryansk bölgesinde ve biri de Kırım üzerinde etkisiz hale getirildi. 

 

- Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’ya yönelik yeni gümrük tarifeleri uygulamama kararını, Ukrayna konusundaki barış görüşmeleriyle ilişkilendirdi. Ulusal Ekonomik Konsey Direktörü Kevin Hassett, Trump’ın bu iki süreci birbirine karıştırmamak adına böyle bir tercih yaptığını belirterek, "Şu anda Rusya ve Ukrayna ile barış görüşmeleri yürütülüyor. Bu ortamda tarife konusu gündeme getirilirse süreç zarar görebilir," dedi. Daha önce ABD yönetimi, Rusya’ya yönelik tarifelerin gereksiz olduğunu çünkü ülkeden ithalatın zaten çok sınırlı düzeyde gerçekleştiğini savunuyordu.

 

Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt ise Rusya, Belarus, Küba ve Kuzey Kore gibi ülkelerin tarifelerden muaf tutulduğunu, çünkü bu ülkelerin hâlihazırda yüksek yaptırımlar altında olduğunu ve ABD ile anlamlı bir ticaret yürütmediklerini söyledi. Ancak Leavitt, Rusya’ya yönelik ek yaptırımların gelecekte gündeme gelebileceğini de vurguladı. ABD ile Rusya arasındaki ticaret hacmi 2021 yılında 35 milyar dolarken, 2024'te bu rakam 3,5 milyar dolara kadar geriledi. Buna rağmen ABD, hala Rusya ile Mavrik veya Brunei gibi tarifeye tabi bazı ülkelerden daha fazla ticaret yapıyor.

 

- Rusya Doğrudan Yatırımlar Fonu Başkanı ve Devlet Başkanı’nın uluslararası ekonomik işbirliği özel temsilcisi Kirill Dmitriyev, Rusya ile ABD arasında yeni temasların gelecek hafta gerçekleşebileceğini açıkladı. Dmitriyev, geçtiğimiz günlerde Washington’a yaptığı ziyarette iki ülke arasındaki işbirliğinin yeniden başlatılmasını, özellikle ekonomik ve yatırım alanında atılabilecek ortak adımları ele aldıklarını belirtti. Ziyaret sırasında ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile de bir araya gelen Dmitriyev, tarafların Ukrayna’daki duruma dair pozisyonlarını paylaştığını söyledi.

Dmitriyev’in ziyareti, Ukrayna’daki çatışmaların başladığı 2022 yılından bu yana bir Rus yetkilinin ABD’ye gerçekleştirdiği ilk resmi temas oldu. Ziyaretin gerçekleşebilmesi için kendisine yönelik yaptırımların geçici olarak kaldırıldığı bildirildi. Dmitriyev, görüşmelerde Arktik bölgesi, nadir toprak elementleri ve sıvılaştırılmış doğalgaz gibi alanlarda potansiyel ortak yatırım projelerinin gündeme geldiğini ifade etti. Bu temaslar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar konusundaki sert açıklamalarının hemen ardından yapıldı. Trump, Ukrayna’da BM gözetiminde geçici yönetim kurulması teklifine tepki göstermiş ve bu sürecin Moskova tarafından engellenmesi halinde Rus petrolüne ikincil yaptırımlar uygulayabileceğini belirtmişti.

- Zelenskiy'nin açıklamasına göre Krivoy Rog’a düzenlenen füze saldırısında hayatını kaybedenlerin sayısı 20’ye yükseldi. Ölenler arasında 9 çocuk bulunurken, 75 kişi de yaralandı.  Zelenskiy, saldırının Karadeniz'deki Rus savaş gemilerinden fırlatılan füzelerle gerçekleştirildiğini iddia ederek,  ABD’ye saldırıları açıkça kınaması ve Ukrayna’ya daha fazla hava savunma sistemi sağlaması çağrısında bulundu. 

- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin son 24 saatte Rusya'nın enerji altyapı tesislerine 7 saldırı düzenlediğini bildirdi. Bakanlığın açıklamasına göre, 5 ve 6 Nisan tarihlerinde gerçekleştirilen saldırılar Kırım, Bryansk, Rostov ve Voronej bölgelerindeki tesisleri hedef aldı. (Sputnik)

- Rusya Savunma Bakanlığı, ilerleyişini sürdüren Rus birliklerinin Sumi Bölgesi’nde Basovka yerleşiminin kontrolünü ele geçirdiklerini duyurdu. Bakanlık ayrıca dün gece Ukrayna ordusunun merkezi topçu silahları üssüne ve insansız hava araçları (İHA) üreten savunma sanayi işletmelerine yüksek hassasiyetli uzun menzilli silahlar ve İHA’larla grup saldırısı düzenlendiğini, saldırıların hedefe ulaştığını ve tesislerin vurulduğunu bildirdi.

- Rusya ordusunun, Belgorod bölgesinde bulunan Demidovka köyünden Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ni geri püskürttüğü bildirildi. Telegram kanalı RusVesna’ya göre bölgede şiddetli çatışmalar sürüyor, Ukrayna birlikleri komşu köy Popovka’ya saldırı girişiminde bulunuyor ancak Rus birlikleri bu saldırıları engelliyor. Daha önce Ukrayna tarafının, eski esir değişim noktası olan Kolotilovka’dan Rusya’ya sızma planları yaptığı bildirilmişti. Mart ayı sonunda ise Ukrayna birliklerinin Popovka ve Demidovka yakınlarında sınırı dört kez geçmeye çalıştığı açıklanmıştı.

- Amerikan kamuoyunda Ukrayna, NATO ve ticaret politikaları gibi dış politika konularında Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında derin bir görüş ayrılığı oluştu. The Wall Street Journal’ın yayımladığı ankete göre, Demokratların yüzde 83’ü Ukrayna’ya mali yardımı desteklerken, Cumhuriyetçilerin yüzde 79’u buna karşı çıkıyor. NATO’ya olumlu bakan Demokratların oranı yüzde 80 iken, Cumhuriyetçilerde bu oran sadece yüzde 30. Ayrıca Cumhuriyetçilerin yarısından fazlası Kanada ve Grönland’ın ABD’ye katılmasını desteklerken, seçmenlerin genelinde bu fikre destek yalnızca yüzde 25 düzeyinde. Ticaret savaşlarında da benzer bir kutuplaşma gözleniyor: Cumhuriyetçilerin yüzde 77’si Trump’ın gümrük tarifelerine destek verirken, Demokratların yüzde 93’ü bunlara karşı çıkıyor. Anket, iki parti arasındaki dış politika yaklaşımının artık uzlaşmanın ötesine geçtiğini gösteriyor.

- İngiliz Sunday Times gazetesine göre, Britanya sularında tespit edilen gizli deniz altı sensörlerinin, nükleer silah taşıyan İngiliz Vanguard sınıfı denizaltılarını izlemek amacıyla Rusya tarafından yerleştirilmiş olabileceği düşünülüyor. Kraliyet Donanması’na ait yeni nesil gözetleme gemisi HMS Proteus’un keşfettiği bu cihazlar, ulusal güvenlik tehdidi olarak değerlendirildi ancak resmi olarak kamuoyuna açıklanmadı. Haberde, Rusya’nın deniz tabanında operasyon yürütebilen özel mini denizaltılara sahip tek ülke olduğuna dikkat çekilerek, bu araçların bazı NATO ülkelerinin kapasitesini aştığı vurgulanıyor. Rus istihbaratına ait “Yantar” adlı casus gemi ve onun desteklediği atom motorlu mini denizaltılar; kablo kesme, patlayıcı yerleştirme ve veri dinleme gibi görevlerle özellikle Atlantik’te yeniden canlanan “sessiz savaşın” merkezinde yer alıyor.

- Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko, Batılı ülkelerin Ukrayna'daki çatışmaya barışçıl çözüm önerilerini görmezden gelerek Kiev rejimine silah tedariki için muazzam miktarda para harcadığını belirtti. Parlamentolar Arası Birlik’in (PAB) 150. Toplantısına katılmak üzere Özbekistan’a giden Rus heyetine başkanlık eden Matviyenko, burada yaptığı konuşmada Avrupa ülkelerinin Kiev’e silah tedariki için büyük harcamalar yaparak bir kez daha dünyayı uçurumun kenarına getirdiklerini ifade etti. Matviyenko, “Özellikle uluslararası güvenlik alanında her zaman insan yapımı olma özelliği taşıyan sorunlar endişe vericidir. Bunların ‘mimarları’, sponsorları ve yararlanıcıları vardır. Bunun en çarpıcı örneği ise Ukrayna krizidir. Batılı ülkeler jeopolitik hırsları doğrultusunda ve Rusya'yı stratejik yenilgiye uğratma arzusuyla Ukrayna ihtilafına barışçıl çözüm ile ilgili her türlü öneriyi görmezden gelerek, Kiev rejimine silah tedariki için yüzlerce milyar dolar harcıyor” diye konuştu. (Sputnik)

-  Polonya parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Pavel Koval, Financial Times’a yaptığı açıklamada, Trump'ın Kırım, Donbas, Herson ve Zaporijya bölgelerini Rusya'nın parçası olarak kabul etmesi halinde, Polonya ve diğer Orta Avrupa ülkelerinin kırmızı çizgilerinin aşılacağını söyledi. Koval, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya’nın Ukrayna’nın sınırlarını tanıdığını ve bunun bölgesel barışın temel güvencelerinden biri olduğunu vurguladı. Trump yönetimi, barış sürecinde Ukrayna'nın bazı topraklardan vazgeçmesi gerekebileceğini ima etse de, Koval böyle bir hukuki tanımanın Avrupa güvenliği açısından ciddi sonuçlar doğurabileceği görüşünde.

- Rusya merkezli video platformu Rutube, Türkiye'de erişiminin engellenmesine rağmen, Türk Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'ndan (BTK) herhangi bir resmi bildirim ya da içerik kaldırma talebi almadığını açıkladı. Şirketin basın servisine göre, platformda yasa dışı içerik veya kumar reklamı bulunduğuna dair hiçbir uyarı yapılmadı. Rutube, Türkiye'deki erişim engelinin nedenini bilmediklerini belirtti ve platformun Rusya yasalarına tam uyum içinde çalıştığını, kumar dahil olmak üzere yasaklı içeriklere reklam verilmesine kesinlikle izin verilmediğini vurguladı.

6 Nisan Pazar

 

- ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin ABD ile kaynaklar konusunda "dünyanın en basit anlaşmasını" bozduğunu iddia etti. Tucker Carlson'a verdiği röportajda Bessent, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna barış planının bir parçası olarak "ekonomik bir anlaşmaya liderlik etme" talebinde bulunduğunu anlattı. Bessent'e göre, planlanan anlaşma ABD ve Ukrayna arasındaki ortaklığı derinleştirecek, Rus yönetimine ABD'nin Ukrayna'yı terk etmediği sinyalini verecek ve en önemlisi, Amerikan halkına ekonomik bir çıkar olduğunu göstererek USAID gibi geçmişteki büyük hibelerin aksine bir yatırım olduğunu kanıtlayacaktı. Bessent, Zelenski'nin 12 Şubat'taki Kiev ziyaretinde anlaşmayı imzalamaya hazır olduğunu ancak Beyaz Saray ziyaretinde bu "dünyanın en basit işini" bozduğunu söyledi.

 

- Ukrayna'nın Batı'ya önerdiği kritik öneme sahip kaynakların Rusya'nın kontrolüne geçmesinin Kiev'in müttefikleri için felaket olabileceği belirtiliyor. Politico'ya konuşan kaynaklar, titanyum ve uranyum gibi stratejik minerallerin Ukrayna için bir güvenlik meselesi haline geldiğini vurguluyor. Ukraynalı yetkililer, ülkelerinin modern ekonomi için gerekli olan nadir toprak elementleri ve diğer stratejik mineraller açısından dünyanın önde gelen rezervlerine sahip olduğunu belirtiyorlar. Bu durumun ABD Başkanı Donald Trump'ın da ilgisini çektiği ifade ediliyor. Ancak Politico, Ukrayna'nın vaat ettiği tüm kaynaklara şu anda sahip olmayabileceğini ve yatakların geliştirilmesinin on yıllar sürebileceğini ve çok maliyetli olabileceğini yazıyor. Şubat ayı sonunda maden kaynakları anlaşmasının imzalanmasının başarısız olması ve Ukrayna'nın yeni bir belge üzerinde anlaşmak zorunda kalmasıyla, mineral kaynaklarının Kiev için "varoluşsal bir soruna" dönüştüğü belirtiliyor.

 

- Rostov-na-Donu kentine ve çevresine düzenlenen Ukrayna’ya ait insansız hava aracı (İHA) saldırısının Rus hava savunma sistemleri tarafından engellendiği açıklandı. Rostov Bölgesi geçici valisi Yuriy Slyusar’ın açıklamasına göre, saldırı Rostov-na-Donu'nun yanı sıra Aksay, Myasnikov ve Oktyabr köy bölgelerinde de püskürtüldü. İlk belirlemelere göre, saldırının ardından düşen parçalardan dolayı can kaybı yaşanmadı, ancak Proletarskiy semtinde bir idari bina ve bazı yardımcı yapılar zarar görmüş olabilir. 

 

- İtalyan sağ partisi "Liga"nın çevrimiçi konferansında konuşan iş insanı Elon Musk, Ukrayna'daki çatışmanın durdurulması gerektiğini belirterek, bu durumun "anlamsız" ve "insaniyet dışı" olduğunu söyledi. Savaş kışkırtıcılarına saygısı olmadığını ifade eden Musk, bunun gerçek bir kötülük olduğunu, pek çok insanın öldüğünü ve ortada bir plan olmadığını dile getirdi. Musk, tüm bunların acımasız, insaniyet dışı ve anlamsız olduğunu vurgulayarak, "Artık 'yeter' deme zamanı geldi" şeklinde konuştu. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki "bu katliamı durdurma" niyetinde haklı olduğunu, askerlerin "neden ve ne kadar süreceğini anlamadan birbirlerini öldürdüğünü" kaydetti.

 

-  Rusya Devlet Başkanlığı Yabancı Ülkelerle Yatırım ve Ekonomik İşbirliği Özel Temsilcisi ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) Başkanı Kirill Dmitriyev, ABD’nin eski Rusya Büyükelçisi Michael McFaul’ü gerçekçi çözümler sunarak ‘derin devletin’ diğer temsilcilerine örnek olmaya çağırdı.  McFaul, dün sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımda, RDIF Başkanı Dmitriyev’e 3. Dünya Savaşı tehditlerini abartmayı bırakma ve ekonomik anlaşmalarla ABD’yi satın almaya çalıştığını itiraf etme çağrısında bulundu. Dmitriyev, ABD’li diplomatın paylaşımını yayınlayarak şu cevabını yazdı:

 

"Sevgili Mike, sana inanıyorum. Derin devlet (ya da ‘profesyonel devlet’, nasıl tercih edersen) oyuncusu olmayı bırakabilirsin. Gerçekçi olmayan sıkıcı mantralarını bırak, gerçekçi çözümler sunmaya başla. Barış elçisi ol... Kim bilir, belki ‘profesyonel devletten’ dostların da seni örnek alır."  (Sputnik)

 

 

5 Nisan Cumartesi

- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne (VSU) ait bir askeri hava üssünün altyapısının hedef alındığını ve imha edildiğini duyurdu. Bakanlığın açıklamasına göre, operasyon kapsamında ayrıca füze ve topçu mühimmatı depoları, insansız hava aracı montaj tesisi, VSU’ya ait personel ve askeri araç yoğunlaşmasının bulunduğu 147 bölgeye de saldırılar düzenlendi.

Son 24 saat içinde Rus hava savunma sistemlerinin 7 adet ABD üretimi JDAM güdümlü bomba, 5 HIMARS roketi ve 208 adet sabit kanatlı insansız hava aracını etkisiz hale getirdiği belirtildi. Gece boyunca ise 9 farklı bölgede toplam 49 drone’un düşürüldüğü açıklandı.

- Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna, Avrupa Birliği'nin (AB) iç bütünlüğünü ve güvenliğini korumak için Macaristan’ın oy hakkının elinden alınması gerektiğini savundu. Rheinische Post gazetesine konuşan Tsahkna, Macaristan’ın, AB yerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in tarafında yer aldığını belirterek, “Macaristan çok zayıf bir ülke ve bizim Avrupa takımımızda değil, Putin’in takımında oynuyor” dedi. AB Antlaşması'nın 7. maddesine atıf yapan Estonyalı bakan, bir üye devletin diğer üyelerin güvenliğini tehdit etmesi halinde oy hakkının geri alınabileceğini hatırlattı.

Tsahkna’ya göre, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın AB kararlarını bloke etmesi, birliğin bölünmesine ve Avrupa güvenliğinin zedelenmesine neden oluyor. Estonya dışişleri bakanı, Macaristan’ın oy hakkının alınması yönündeki adımın her geçen gün daha da yaklaştığını dile getirdi. Tsahkna ayrıca, Orban’ın haziran ayında yeni bir blokaj girişiminde bulunması halinde sadece yaptırımların sona ermeyeceğini, aynı zamanda Rusya’ya ait dondurulmuş 240 milyar euronun da serbest kalabileceğini belirtti ve bu nedenle varlıkların tamamen konfiske edilmesi gerektiğini savundu.

- Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, ABD ile yapılması planlanan maden kaynakları anlaşmasına dair bilgilerin sızdırılması üzerine SBU’ya (Ukrayna Güvenlik Servisi) soruşturma talimatı verdi. Financial Times’ın haberine göre, detayları kamuoyuna açıklayan milletvekili Yaroslav Jelejnyak’ın ardından bir dizi bakanlık çalışanı poligraf (yalan makinesi) testinden geçirildi. Jelejnyak, anlaşma kapsamında Ukrayna’daki tüm madenlerin kontrolünün ABD’ye geçmesini ve askeri yardımların mali katkı olarak kabul edilmesini öngören bir belgeye ulaştığını söylemişti. Basına sızan metne göre, anlaşma sadece madenleri değil, demiryolları, boru hatları ve liman altyapısını da kapsıyor. Zelenskiy, belgelerin sızdırılmasını "garip" olarak nitelendirdi ve ABD ile müzakerelerin sürdüğünü vurguladı.

- Ukrayna’da 2024’te yapılması gereken ancak savaş nedeniyle ertelenen başkanlık seçimleri yeniden gündeme geldi. The Economist'e göre seçimler, ancak ateşkes sağlandıktan sonra ve sıkıyönetim sona erdiğinde gerçekleşebilecek. Cumhurbaşkanı Zelenskiy seçimlerin ancak Ukrayna’nın güçlü bir orduya, silah desteğine ve güvenlik garantilerine sahip olması durumunda yapılabileceğini belirtmişti. Seçim tarihi için olası senaryolar arasında en erken tarihin 2025 yılı ağustos ayı olduğu konuşulurken, kamuoyunda sıkıyönetimin 9 Mayıs'ta kaldırılması bu sürecin ilk sinyali olarak değerlendiriliyor. Ana rakip olarak eski Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy gösteriliyor.

- Rusya Jimnastik Federasyonu (FGR), Rus sporcuların Uluslararası Jimnastik Federasyonu (FIG) tarafından düzenlenen turnuvalara katılmama kararı aldığını açıkladı. Federasyondan yapılan açıklamada, sporcuların tarafsız statüye sahip olmalarına rağmen FIG’in özel komitesi tarafından yarışmalara katılım başvurularının keyfi ve önyargılı şekilde reddedildiği belirtildi. Ret gerekçeleri arasında, sporcuların St. George kurdelesiyle fotoğrafları, asker üniformalı çocuklarla pozları ve hatta antidoping kampanyalarını tanıtan sosyal medya gruplarına üyelikleri bile gösterildi.

- Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı Devlet İnşaat Denetim Müdürlüğü'nün başındaki Yuriy Kojevnikov, rüşvet suçlamasıyla tutuklandı. Moskova’daki Savyolovskiy Mahkemesi, Kozhevnikov’un “büyük çapta rüşvet almak” suçundan (Rusya Ceza Kanunu’nun 290. maddesi, 5. ve 6. fıkraları) bir ay 22 gün süreyle cezaevinde kalmasına karar verdi. Savunma avukatları, müvekkillerinin ev hapsine alınmasını talep etmişti. Kojevnikov’un yönettiği müdürlük, devlet onayına tabi projelerin inşaat denetimini yürütüyor ve kültürel miras dahil olmak üzere büyük ölçekli inşaat ve restorasyon projelerini denetliyor. Soruşturmanın ayrıntıları ise henüz kamuoyuyla paylaşılmadı.

- Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın Krivoy Rog (Kryvyi Rih) şehrinde Batılı askeri danışmanların da bulunduğu bir toplantının düzenlendiği noktaya yüksek hassasiyetli bir füze saldırısı -düzenlendiğini duyurdu. Açıklamaya göre saldırı, bir restoranda yapılan toplantıyı hedef aldı ve sonucunda aralarında yabancı subayların da bulunduğu 85’e kadar asker ile yaklaşık 20 askeri aracın imha edildiği belirtildi.

RBC'nın aktardığına göre Ukrayna kaynakları ise saldırının bilançosunun sivil can kayıplarını da kapsadığını öne sürdü. Dnipropetrovsk Bölgesi Askeri İdaresi, 4 Nisan akşamı Krivoy Rog’da meydana gelen patlama sonucunda 16 kişinin hayatını kaybettiğini, yaklaşık 40 kişinin de yaralandığını bildirdi. Daha önce mart ayında da Rusya, Dnipropetrovsk bölgesindeki Novomoskovsk askeri poligonuna İskender-M füzeleriyle saldırı düzenlediğini ve aralarında 30 yabancı eğitmenin de bulunduğu 150’ye yakın Ukrayna askerinin öldürüldüğünü açıklamıştı.

 

- Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rusya Savunma Bakanlığı’nın Krivoy Rog’daki füze saldırısının bir subay toplantısını hedef aldığı yönündeki açıklamasına tepki gösterdi. Kiev’e göre, söz konusu saldırıda İskander-M füzesine ait kasetli bir savaş başlığı kullanıldı ve füze, bir restoran değil, bir yerleşim alanını vurdu.  Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise, Telegram kanalında yaptığı ilk açıklamada, “Rus füzesi sıradan bir kente, doğrudan bir sokağa, konutların bulunduğu bir bölgeye isabet etti. Şu anki bilgilere göre ölenlerin sayısı 14, aralarında altı çocuk var” dedi. Zelenskiy, en az beş binanın hasar gördüğünü ve kurtarma çalışmalarının sürdüğünü söyledi. 

 

- Zelenskiy, ülkesinde konuşlandırılması planlanan yabancı askeri birliklerin formatı ve bileşiminin önümüzdeki bir ay içinde netleşeceğini açıkladı. Kiev’de “istekli koalisyon” olarak bilinen Avrupa ağırlıklı müttefiklerle yaptığı görüşme sonrası konuşan Zelenskiy, "Bir aya ihtiyacımız var, daha fazla değil. Bu süreç sonunda nasıl bir altyapı kurulacağını anlayacağız" dedi.

Zelenskiy, görüşmelerde hava, kara ve deniz alanlarındaki askeri varlıkların yanı sıra hava savunması gibi konuların ele alındığını belirtti. Cumhurbaşkanı, bu güçlerin çekirdeğini Fransız ve İngiliz birliklerinin oluşturmasını beklediklerini, ancak başka ülkelerin askerlerinin de katkı sunacağını ifade etti. Ancak şimdilik kontenjanın büyüklüğü ve görev tanımı hakkında bilgi paylaşılmaması konusunda mutabık kalındığını söyledi.

-  Zelenskiy ayrıca, ülkesinin ABD ile yapacağı maden kaynakları anlaşması görüşmelerinde Kiev'i bir hukuk firmasının temsil edeceğini açıkladı. Zelenskiy, önümüzdeki hafta anlaşmaya ilişkin değişiklikleri onaylayacağını ve ardından "Amerikalı ortaklarla diyalog" kurmak üzere ABD'ye teknik bir ekibin gideceğini belirtti. 

- Rusya Federasyonu'na bağlı Mordovya Cumhuriyeti’nde bir sanayi tesisine insansız hava aracıyla (İHA) saldırı düzenlendi. Bölge valisi Artyom Zdunov’un açıklamasına göre, saldırıda can kaybı yaşanmadı. Telegram kanalında konuşan Zdunov, olay yerinde acil durum ekiplerinin ve güvenlik güçlerinin çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti. Mordovya, Ukrayna sınırına kuş uçuşu yaklaşık 700 kilometre mesafede bulunuyor. Bu saldırı, bölgenin neredeyse bir yıl aradan sonra yeniden hedef alınması anlamına geliyor. Nisan 2024’te de Mordovya’ya İHA saldırısı düzenlenmiş ve iki drone düşürülmüştü. Ardından birkaç gün içinde bir başka insansız hava aracı daha hava savunma sistemleri tarafından etkisiz hale getirilmişti.

 

- Rusya Federasyonu Konseyi Dış İlişkiler Komitesi Başkan Yardımcısı Andrey Klimov, Avrupalı politikacıların tutumu nedeniyle Ukrayna'daki çatışmanın sürdüğünü ve Avrupa'da büyük bir savaş tehdidinin ortadan kalkmadığını belirtti. Klimov, Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot'un Batı ülkelerini Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e Ukrayna konusunda müzakere masasına oturması için baskı yapmaya çağırmasına tepki göstererek, bu tür açıklamaların sadece "gürültü" olduğunu ve asıl sorunun bu tür politikacılar yüzünden Ukrayna'daki çatışmanın devam etmesi ve büyük bir savaş tehlikesinin sürmesi olduğunu ifade etti.

 

4 Nisan Cuma

 

- Londra ICE Futures borsasında işlem gören Brent tipi petrolün Haziran vadeli kontratlarının fiyatı, yüzde 8,02’lik sert bir düşüşle varil başına 64,35 dolara kadar geriledi. Bu, Brent petrolünün 65 doların altına indiği ilk seviye olarak 23 Ağustos 2021’den bu yana en düşük fiyat anlamına geliyor. Sadece son iki işlem gününde petrol fiyatlarındaki toplam düşüş yüzde 13,59’u buldu. 

 

Düşüş, 2 Nisan’da ABD Başkanı Donald Trump’ın 183 ülkenin ürünlerine 5 Nisan itibarıyla yüzde 10 ila 50 arasında değişen yeni gümrük vergileri getireceğini açıklamasının ardından başladı. Trump, bu adımı, “ABD ekonomisinin yıllardır yakın ve uzak, dost ve düşman ülkeler tarafından yağmalanmasına” karşı bir önlem olarak tanımladı.

 

Öte yandan Moskova Borsası endeksi, saat 15:09 itibarıyla 2797 puana kadar gerileyerek yılbaşından bu yana en düşük seviyelerinden birine indi. Endeks en son 10 Ocakta bu seviyeleri görmüştü. Ancak kısa bir süre sonra toparlanma göstererek 15:17 itibarıyla 2808 puana yükseldi.

 

- ABD Dışişleri Bakanı Mark Rubio, Rusya’nın Ukrayna’da barışa yönelik niyetinin haftalar içinde netleşeceğini söyledi. C-SPAN televizyon kanalında yayınlanan konuşmasında Rubio, “Rusya’nın barışa ciddi şekilde yanaşıp yanaşmadığını çok yakında öğreneceğiz; bu, aylar değil, haftalar meselesi,” ifadelerini kullandı. 

 

Rubio ayrıca, Ukrayna’nın tam ateşkese ve müzakerelere açık olduğunu gösterdiğini belirterek, Rusya’nın da niyetini yalnızca sözle değil, eylemle ortaya koyması gerektiğini vurguladı. “Bazı umut verici işaretler var,” dedi.

 

- NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, NATO Dışişleri Bakanları toplantısında yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın ittifaka katılım yolunun geri döndürülemez olduğunu söyledi. Ancak Rutte, Ukrayna’ya NATO üyeliğinin olası bir barış anlaşmasının parçası olacağına dair hiçbir zaman söz verilmediğini belirtti.

 

- Rusya Savunma Bakanlığı’nın cuma günü yayımladığı günlük bilgilendirme notuna göre, Rus ordusu Donetsk'teki Rozovka ve Uspenovka yerleşimlerini kontrol altına aldı.

 

- Rusya, Moldova’nın üç Rus diplomatı sınır dışı etmesine misilleme olarak cuma günü üç Moldovalı diplomatı ülkeden çıkardığını duyurdu. Moldova makamları, Rusya’nın, ceza alması beklenen Moldova milletvekili Aleksandr Nesterovschi’nin, Moskova yanlısı Transdinyester bölgesine kaçmasına yardımcı olduğunu öne sürerek söz konusu sınır dışı kararını almıştı. Rusya bu iddiaları reddederek, Moldova’nın eylemine aynı şekilde karşılık verileceğini açıklamıştı.

 

 

- Önümüzdeki günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında bir telefon görüşmesi planlanmıyor. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, gazetecilere yaptığı açıklamada bu bilgiyi verdi. Daha önce Avrupa merkezli Politico, böyle bir telefon görüşmesinin bugün bile gerçekleşebileceğini öne sürmüştü.

 

Dmitri Peskov basın toplantısı sırasında. “Şu anda programda böyle bir şey yok,” dedi.

 

Sözcü, Trump’ın danışmanlarının, Moskova Ukrayna’da tam ateşkes ilan edene kadar Rus lideri aramamasını tavsiye ettiğine dair NBC haberini de yorumlamaktan kaçındı. Peskov “Şu anda medyada çok sayıda dezenformasyon, söylenti, spekülasyon ve açıkça yalan haberler yayınlanıyor,” şeklinde konuştu.

 

Sözcü ayrıca, Rusya ile ABD’nin, Vladimir Putin’in daha önce dile getirdiği Ukrayna krizinin çözümüne ilişkin “nüanslar” konusunda müzakereler yürüttüğünü de sözlerine ekledi.

 

- Politico dergisi, Avrupa Birliği’ndeki kaynaklara dayanarak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında bir telefon görüşmesinin bugün gerçekleşebileceğini bildirdi. Haberde, “Avrupa başkentlerinde Vladimir Putin ve Donald Trump’ın yeniden telefon görüşmesi yapabileceği, bunun da muhtemelen bugün olabileceği beklentisi var” denildi. Konuya yakın bir yetkili, görüşmenin “ya hafta sonundan hemen önce ya da sonra” yapılabileceğini belirtti.

 

Öte yandan NBC’nin aktardığına göre, şu an itibarıyla iki lider arasında planlanmış bir telefon görüşmesi bulunmuyor. Ayrıca haberde, Trump’ın yakın çevresinin, Rusya’nın Ukrayna’da tam ateşkesi kabul etmemesi halinde Başkan’ın Putin’i aramaktan kaçınmasını tavsiye ettiği kaydedildi.

 

- Rusya Soruşturma Komitesi’nin açıklamasına göre, Moskova bölgesinde Savunma Bakanlığı’na bağlı bir askeri birliği hedef almayı planlayan bir terör saldırısı girişimi engellendi. Federal Güvenlik Servisi (FSB), 49 yaşındaki zanlıyı 2 Nisanda, sakladığı yerden patlayıcı maddeyi aldıktan sonra yakaladı.

 

Soruşturma Komitesi’ne göre, söz konusu şahıs, Rusya’da yasaklı bir terör örgütünün üyesi. Zanlı ile Ukrayna Askeri İstihbarat Teşkilatı’na bağlı kişiler sosyal medya üzerinden iletişime geçti ve Mart ayında kendisine Moskova bölgesinde bir terör saldırısı gerçekleştirmesi teklif edildi. Saldırının hedefi, Savunma Bakanlığı’na bağlı bir askeri tesis olacaktı.

 

- Rusya Ulaştırma Bakanı Roman Starovoit, Aralık 2024’te Kerç Boğazı’nda yaşanan Volgoneft-212 ve Volgoneft-239 tankerlerinin batmasıyla ilgili soruşturmanın tamamlandığını açıkladı. Federal Doğa Denetim Kurumu (Rosprirodnadzor) Başkanı Svetlana Rodionova, olay sonucu Karadeniz’e yayılan fuel oil nedeniyle çevreye verilen toplam zararın 84,9 milyar ruble olduğunu belirtti.

 

Rodionova, zararın 49,4 milyar rublelik kısmının Volgoneft-212 tankerinin sahibi Kama Shipping şirketine, 35,4 milyar rublelik kısmının ise Volgoneft-239 tankerinin sahibi Volgatransneft şirketine ait olduğunu ifade etti.

 

 

- ABD Başkanı Donald Trump’ın yakın çevresi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’da tam bir ateşkesi kabul edene kadar Trump’a onunla telefon görüşmesi yapmamasını tavsiye ediyor. NBC, bu bilgiyi iki Amerikan hükümet yetkilisine dayandırarak aktardı.

 

Trump, NBC’ye verdiği bir röportajda bu hafta Putin’le konuşmayı planladığını söylemişti. Ancak televizyon kanalının aktardığına göre, hükümet yetkilileri Cumhuriyetçi başkana, Moskova’nın onayı alınmadan böyle bir görüşmenin “iyi bir fikir olmadığını” bildirdi.

 

Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünden sonra iki lider şimdiye dek iki kez görüştü: 12 Şubat ve 18 Mart tarihlerinde. İkinci görüşme, Rusya ile Ukrayna arasındaki krizin çözümüne odaklandı. Kremlin, bu görüşmede Rus liderin enerji altyapılarına yönelik saldırılara 30 gün ara verilmesi önerisini kabul ettiğini açıkladı. Kiev bu inisiyatifi desteklediğini bildirse de, Rus tarafı Ukrayna’yı saldırılara devam etmekle suçladı.

 

Öte yandan Trump, Putin ile Zelenskiy’nin, Ukrayna’daki çatışmaya ilişkin bir anlaşma yapmaya hazır olduklarına inandığını söyledi. Trump bu açıklamayı Perşembe günü, Washington’dan Miami’ye uçarken uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada dile getirdi. 

 

Trump “Putin’in anlaşma yapmaya hazır olduğuna inanıyorum” dedi.

 

Devlet başkanı ayrıca, Avrupalı ülkelerin Putin ile diyaloğunda başarılı olamadığını, ancak kendisinin bu konuda muhtemelen başarı sağlayabileceğini belirtti.

 

Trump, Ukrayna krizinin çözümü yönündeki görüşmelerde kayda değer ilerlemeler sağlandığını da ekledi.

 

- Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı ve Devlet Başkanı’nın yurtdışıyla yatırım ve ekonomik işbirliği özel temsilcisi Kirill Dmitriyev, CNN’e verdiği röportajda, Donald Trump yönetiminden yetkililerle yaptığı görüşmelerde Rusya’ya yönelik yaptırımların hafifletilmesi konusunu gündeme getirmediğini söyledi.

 

Özel temsilcisi “Şu anda herhangi bir yaptırımın hafifletilmesini talep etmiyoruz. Sadece şunu vurguluyoruz: Eğer Amerika Rusya ile daha fazla iş yapmak istiyorsa… elbette bunu yapabilir,” dedi. Dmitriyev’e göre, Rusya’da birçok kişi yaptırımların ülkenin Batı’ya olan bağımlılığını azalttığına inanıyor (TASS’tan alıntı).

 

Şu anda ABD’yi ziyaret eden Dmitriyev, Donald Trump yönetiminin kilit isimleriyle bir araya geldiğini ve iki ülke arasında diyaloğun yeniden kurulmasını görüştüklerini söyledi.

 

Dmitriyev ayrıca “Bu diyaloğu sabote etmeye çalışan çok sayıda aktör var,” dedi. Moskova ile Washington arasında anlaşmazlıklar bulunduğunu, ancak tarafların bu engelleri aşmaya çalıştığını belirtti.

 

Özeltemsilci “Trump yönetimi, kilit isimler dahil, Rusya-Amerika ilişkilerindeki tüm sorunları çözmeye odaklanmış durumda. Elbette, jeopolitik meselelerde çözüm arayışındalar ve Rusya’nın pek çok konudaki tutumunu da dikkate alıyorlar,” dedi. Reuters ve Washington Post, Dmitriyev’in ABD Başkanı’nın özel temsilcisi Steve Witkoff ile görüştüğünü yazdı.

 

- Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, başkente doğru yaklaşmakta olan bir insansız hava aracının (İHA) hava savunma sistemleri tarafından vurularak düşürüldüğünü açıkladı. Gece yarısı açıklama yapan Sobyanin, “Düşen enkazın bulunduğu bölgede acil servis ekipleri çalışmalarını sürdürüyor” dedi.

Olayın hemen ardından Rusya Federal Havacılık Kurumu (Rosaviatsiya), başkent çevresindeki üç büyük havalimanı olan Vnukovo, Domodedovo ve Jukovskiy’nin geçici olarak uçuş kabul edip göndermeyi durdurduğunu duyurdu.

- Rusya Savunma Bakanlığı, geçtiğimiz gece boyunca Rusya semalarında görevli hava savunma sistemlerinin 107 Ukrayna İHA’sını imha ettiğini duyurdu.

 

- Güney Kore'de Crystal Asia isimli soğutuculu yük gemisinde meydana gelen patlama ve yangında yaralanan altı Rus denizciden biri hastanede hayatını kaybetti. Haberi Primorskiy Krayı Devlet Çalışma Denetim Kurumu bildirdi. Diplomatların verdiği bilgiye göre gemide 23 mürettebat vardı: Bunlardan 22’si Rus vatandaşıydı. Yaralanan denizciler Busan’daki sağlık kurumlarına kaldırıldı. Gemi, Japonya’da 1993 yılında inşa edilmiş, kayıt limanı Vladivostok ve sahibi ZAO Trans Wind Flot. Kurumun verilerine göre, patlama muhtemelen ana motorun türbinindeki bir arızadan kaynaklandı. Yangın, daha sonra mürettebat tarafından söndürüldü. Gemi, Güney Koreli kurtarma ekipleri tarafından Busan’a çekilmişti.

 

- Bloomberg’in haberine göre, ABD yönetimi, Harvard Tıp Fakültesi’nde çalışan Rus bilim insanı Ksenia Petrova’nın şartlı tahliyesi talebini reddetti. Amerikan makamları, onun ABD için bir tehdit oluşturduğuna kanaat getirdi.

 

Petrova, 16 Şubatta Fransa’dan Boston’daki Logan Havalimanı’na iniş yaptıktan sonra gözaltına alındı. Ülkeye araştırma amacıyla getirdiği kurbağa embriyolarını beyan etmediği anlaşıldı. Gözaltının ardından ABD Göç ve Gümrük Muhafaza Birimi (ICE) vizesini iptal etti ve Petrova’yı Louisiana’daki bir göçmen hapishanesine sevk etti. Davasıyla ilgili duruşma 7 Mayısta yapılacak.

 

3 Nisan Perşembe

 

- Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Kiev’in kaybedilen toprakları hiçbir zaman Rusya’ya ait olarak tanımayacağını, ancak bir uzlaşma yolu olarak bu toprakların zamanla diplomatik yollarla geri alınmasına razı olabileceğini söyledi. Zelenskiy’e göre, toprak meselesi Ukrayna için kırmızı çizgilerden biri.

 

Zelenskiy Çernigiv bölgesindeki yerel idare yöneticileriyle yaptığı görüşmede “Eğer bu toprakların zaman içinde diplomatik yollarla geri alınmasını sağlayacak bir uzlaşma bulunabilirse, sanıyorum ki bazı bölgeler için bu, tek yol olabilir” dedi. (RBC Ukraina'dan aktaran Kommersant)

 

- Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Rus ordusu Ukrayna’nın füze ve uzay sanayiine ait bir tesise saldırı düzenledi. Hedeflerin vurulmasında operasyonel-taktik havacılık, taarruz İHA’ları, füze birlikleri ve Rus Silahlı Kuvvetleri’nin topçu birlikleri kullanıldı.

 

Ayrıca Rus birlikleri, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne ait insansız hava aracı üretim atölyelerini ve mühimmat depolarını da hedef aldı. Bakanlık, toplamda 148 bölgede hedeflerin vurulduğunu bildirdi.

 

- Ukrayna’nın Afrika’daki teröristleri desteklediğini belirten Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya’nın ise Sahel ülkelerinin savunma kapasitesini artırmaya ve asker yetiştirmeye hazır olduğunu söyledi. Lavrov bu açıklamayı Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında yaptı.

 

Dışişleri bakanı, “Üç Sahel ülkesinin konfederasyon kurma girişimini, bölgesel güvenliğin yeni mimarisini oluşturma kararlılığının ve genel olarak dış politikalarını ulusal çıkarlara ve kendi potansiyellerine dayanarak bağımsız biçimde yürütme iradesinin bir göstergesi olarak görüyoruz” dedi.

 

Lavrov’a göre, aralarında “eski sömürgeciler ve Ukrayna”nın da bulunduğu bölge dışı aktörler, Afrika’nın bu bölgesindeki terör gruplarına açıkça destek veriyor. Lavrov, “Moskova’nın, Sahel ülkelerinin birleşik kuvvetlerinin kapasitesinin artırılmasına, bu ülkelerin ulusal ordularının savaş kabiliyetlerinin geliştirilmesine ve hem askerlerin hem de kolluk kuvvetlerinin eğitilmesine her türlü desteği vermeye hazır olduğunu” vurguladı.

 

- Ukrayna vatandaşlarının Gürcistan’da vizesiz kalabilecekleri süre üç yıldan bir yıla indirildi. Konuyla ilgili haberi Mtavari televizyon kanalı duyurdu. Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze tarafından imzalanan ilgili kararname, 2 Nisan’da yayımlandı.

 

Belge, 5 Haziran 2015 tarihli ve 255 numaralı “Gürcistan’a vizesiz giriş yapabilecek ülke vatandaşlarının listesinin onaylanmasına ilişkin” hükümet kararında değişiklik yapıyor. Güncellenen düzenlemeye göre, 24 Şubat 2025 tarihinde Gürcistan’a giriş yapan Ukrayna vatandaşları, ülkede en fazla 2026’nın aynı dönemine kadar kalabilecek.

 

- Londra’daki ICE Futures borsasında Brent türü petrolün haziran vadeli fiyatı, saat 15:46 itibarıyla yüzde 6,66 düşerek varil başına 69,96 dolara geriledi. Petrol fiyatları böylece 19 Marttan bu yana ilk kez 70 doların altını gördü.

 

Petrol fiyatları üzerindeki baskının başlıca nedenleri arasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı gümrük tarifeleri ve OPEC+ ülkelerinin mayıs ayında beklenenden daha fazla üretim artışı planlaması yer alıyor.

 

Bloomberg’in hesaplamalarına göre, Trump’ın ticaret ortaklarına karşı açıkladığı kapsamlı gümrük tarifeleri, Amerikan dolarını son iki buçuk yılın en zayıf seviyesine düşürdü. Bloomberg Dolar Spot Endeksi, 3 Nisan Perşembe günkü işlemlerde yüzde 1,5 oranında değer kaybetti. Dolar, G10 ülkelerinin tüm para birimleri karşısında geriledi. Japon yeni ve İsviçre frangı karşısında yaklaşık yüzde 2, euro ve sterlin karşısında ise yüzde 1’den fazla değer kaybetti. Amerikan dolarının Kanada doları karşısındaki değeri ise Aralık ortasından bu yana en düşük seviyeye indi.

 

 

- Kremlin, Rusya Doğrudan Yatırımlar Fonu Başkanı ve Rusya Devlet Başkanı’nın yurtdışı ülkelerle yatırım ve ekonomik işbirliği özel temsilcisi Kirill Dmitriyev’in ABD’li yetkililerle yaptığı görüşmelere dair ayrıntı vermedi. Daha önce Dmitriyev, Rus liderin talimatıyla Washington’da bulunduğunu doğrulamış, ancak kiminle görüştüğüne dair bilgi paylaşmamıştı.

 

“Herhangi bir detay veremem,” diyen Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kirill Dmitriyev’in ilerleyen günlerde “tüm bilgileri kendisinin paylaşacağını” belirtti.

 

- Özel temsilci Kirill Dmitriyev, Washington’da bulunduğunu doğruladı. Dmitriyev, Vladimir Putin’in talimatıyla, ABD başkanlık idaresi temsilcileriyle görüşmeler gerçekleştirdiğini belirtti.

 

Dmitriyev Telegram kanalında yaptığı açıklamada, “Diyaloğun yeniden inşası kolay ve hızlı bir süreç değil. Ancak her görüşme, her açık konuşma ileriye doğru bir adım atılmasını sağlıyor. Rusya’nın tutumunun gerçekten anlaşılması, yatırım ve ekonomik işbirliği dahil olmak üzere, yapıcı etkileşim için yeni fırsatlar yaratıyor” dedi. Temsilci görüşmelerin ardından kısa yorumlar paylaşacağını da ifade etti.

 

- Financial Times, ismini vermeyen beş yetkiliye dayandırarak verdiği haberde, NATO’nun komuta ve istihbarat imkanlarının Ukrayna’da çatışma sonrası Avrupa güçlerinin konuşlandırılması senaryolarından biri olduğunu yazdı.

 

Bir yetkili, “Eğer onlarca ülkeden güç göndereceksek, NATO gerçekten de kullanabileceğimiz tek komuta ve kontrol seçeneği” dedi. Gazetenin aktardığına göre, bu öneri Fransa ve Birleşik Krallık liderliğinde yapılan görüşmelerde ele alınan birkaç senaryodan biri. Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlanmasına yönelik nihai plan değişebilir.

 

Financial Times, Avrupa barış gücü gönderme fikrini savunanların, NATO’nun bu sürece dahil edilmesini ABD’nin dolaylı olarak katılımını sağlama aracı olarak gördüğünü belirtti. ABD Başkanı Donald Trump daha önce Avrupa Birliği liderliğindeki barış misyonuna katılmayı reddetmişti. NATO kaynaklarının kullanılması için tüm üyelerin oy birliğiyle onayı gerekiyor.

 

- Macaristan hükümeti, ülkenin Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden ayrılma kararı aldığını açıkladı. Başbakanlık ofisi tarafından yapılan açıklamada, kararın anayasaya ve uluslararası hukuka uygun şekilde hayata geçirileceği bildirildi. Açıklamayı Başbakan Viktor Orbán’ın ofis müdürü Gergely Gulyás yaptı. Açıklamanın Netenyahu ziyareti öncesine rastlaması dikkat çekti. Mahkeme Netenyahu hakkında tutuklama kararı çıkarmıştı.

 

- Yekaterinburg’da, muhalif siyasetçi ve Yolsuzlukla Mücadele Fonu'nun (Rusya’da yabancı ajan ve aşırılık yanlısı örgüt olarak tanınıyor) eski başkanı Leonid Volkov’un babası Mihail Volkov gözaltına alındı. 

 

RBC’nin haberine göre, gözaltı gerekçesi Rusya’da yasaklı olan fonun finansmanına katılım. Volkov hakkında Rus Ceza Kanunu’nun 282.3 maddesinin 1. fıkrası kapsamında dava açılması gündemde.

 

- Rusya Başsavcılığı, müzisyen Elton John tarafından kurulan Elton John AIDS Foundation'ın ülke topraklarında faaliyetleri istenmeyen örgütler listesine alındığını duyurdu. Açıklama, TASS ajansı aracılığıyla kamuoyuna iletildi.

 

- FIFA Başkanı Gianni Infantino, Belgrad’daki UEFA Kongresi’nde yaptığı konuşmada, Rusya Milli Takımı’nın uluslararası turnuvalara en kısa sürede geri dönmesini umduğunu belirtti.

 

Infantino “Ukrayna’daki durumla ilgili barış görüşmeleri sürüyor. Umarım yakında bu sayfayı çevirebilir ve Rusya’yı yeniden futbol dünyasına döndürebiliriz. Bu, sorunların çözüldüğü anlamına gelir. Desteklememiz ve dua etmemiz gereken şey budur” dedi.

 

 

- ABD, Rusya ve Belarus’tan yapılan ithalata gümrük vergileri uygulamama kararı aldı çünkü bu ülkelerden ABD’ye ürün tedariki yapılmıyor. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Fox News’a verdiği röportajda bu açıklamayı yaptı.

 

Bessent ayrıca diğer ülkelere de misilleme olarak gümrük vergisi uygulamaktan kaçınmaları çağrısında bulundu, çünkü bu tür adımların gerginliği tırmandırabileceğini belirtti. CNN’e verdiği önceki bir röportajda Bessent, “Bunun nereye varacağını görelim, çünkü eğer karşılık verirseniz bu bir tırmanmaya yol açar” demişti.

 

Bessent’e göre, ticaret fazlası veren ülkeler “her türlü ticaret gerginliğinde geleneksel olarak kaybeden taraf olmuştur”, bu nedenle “düşüncesizce hareket etmek akıllıca olmaz” uyarısında bulundu.

 

ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 260 ülkeyi kapsayan ithalat ürünlerine “ayni” (karşılıklı) gümrük vergileri uygulamaya başlayacaklarını duyurmuştu. Ancak bu listede Rusya, Belarus, İran ve Kuzey Kore yer almıyor.

 

 

- The Washington Post’un bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, Rusya Doğrudan Yatırımlar Fonu Başkanı Kirill Dmitriyev ile ABD Başkanı’nın özel temsilcisi Steve Witkoff, Washington’da görüşmeler yürütüyor. Gazeteye konuşan kaynak, görüşme konularının hassas olduğunu ve sürecin “devam ettiğini” söyledi. Daha önce CBS televizyonu muhabiri, görüşmenin Beyaz Saray’da yapılacağını aktarmıştı.

 

Gazete, Dmitriyev’in Washington ziyaretinin, geçen hafta sonu ABD Başkanı Donald Trump’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da seçimlerin yapılabilmesi için BM gözetiminde dış yönetim önerisi karşısında “öfkeli” olduğunu söylemesinden sonra gerçekleştiğine dikkat çekti.

 

Dmitriyev, Rusya ile ABD arasındaki diyaloğun önemli olduğunu çünkü herkes için daha güvenli bir dünya inşa etmenin söz konusu olduğunu belirtti.

 

Dmitriyev sosyal medya platformu X’te “Politikanız ne olursa olsun, ABD ile Rusya arasındaki diyalog önemlidir. Bu, herkes için daha güvenli ve daha müreffeh bir dünya inşa etme meselesidir” dedi.

 

- Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre, 3 Nisan gecesi Rusya’nın çeşitli bölgeleri üzerinde 23 Ukrayna insansız hava aracı hava savunma sistemleri tarafından düşürüldü. Bryansk bölgesi üzerinde 6, Kursk ve Oryol üzerinde beşer, Kaluga üzerinde dört, Belgorod üzerinde iki, Smolensk üzerinde ise bir drone imha edildi.

 

- Rusya Savunma Bakanlığı, İrkutsk bölgesinde bir Tu-22M3 stratejik bombardıman uçağının düştüğünü açıkladı. Dört kişilik mürettebat uçaktan atlamayı başardı, ancak bir pilot hayatını kaybetti. Uçak, yerleşim olmayan bir bölgeye düştü ve yerde herhangi bir hasara veya can kaybına neden olmadı. İrkutsk Bölge Valisi Igor Kobzev, uçağın Bohansky bölgesindeki Buret köyü yakınlarında düştüğünü ve kazanın nedeninin teknik bir arıza olduğunu belirtti. Geçtiğimiz Ağustos ayında da İrkutsk bölgesinde benzer bir Tu-22M3 kazası yaşanmış, o kazada da mürettebat uçaktan atlamış ancak bir pilot hayatını kaybetmişti. Tu-22M3, Tupolev Tasarım Bürosu tarafından geliştirilen uzun menzilli, süpersonik bir bombardıman uçağı.

 

- ABD Başkanı Donald Trump, eski Sovyetler Birliği ülkeleri için farklı oranlarda gümrük vergileri belirledi. Moldova'ya %61, Kazakistan'a %54 gibi yüksek oranlar uygulanırken, Ukrayna, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan için %10 oranında gümrük vergisi belirlendi. Yayınlanan listede Rusya'nın adı geçmiyor. Trump, 2 Nisan'da farklı ülkeler için uygulanan gümrük vergilerini gösteren bir tablo yayınladı.

 

- ABD Başkanı'nın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Fox Business'e verdiği demeçte, ateşkesin sağlanamaması durumunda ABD'nin Rus petrolüne yaptırım uygulayabileceğini ve dondurulmuş Rus varlıklarını hedef alabileceğini söyledi. Kellogg, istenilen sonuca ulaşmak için yaptırımların sertleştirilmesi gerektiğini vurguladı. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in, Washington'ın Rusya'ya yönelik yaptırım baskısını "tereddüt etmeden" en üst düzeye çıkaracağı yönündeki sözlerini hatırlattı. Kellogg, ayrıca, dondurulmuş Rus varlıklarına ve "gölge filo" olarak adlandırılan, yasa dışı petrol taşıyan tankerlere de yaptırım uygulanabileceğini belirtti.

 

 

2 Nisan Çarşamba

 

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Taliban’ın bugün Afganistan’daki fiili iktidar olduğunu belirtmiş,  Putin de “ülkede sorunlar var ama mevcut yönetimle nasıl ilişki kurulacağı başka bir mesele” demişti. Konuyla ilgili görüş belirten Afganistan uzmanı Omer Nessar, Taliban’ın terör listesinden çıkarılmasının hukuki çelişkinin giderilmesi açısından önemli olduğunu söyledi. Nessar’a göre, hem Rusya hem de bölgedeki diğer ülkeler için Afganistan’la ticaret ve lojistik açısından ilişkilerin normalleşmesi giderek daha fazla önem taşıyor.

- Almanya, Rusya’dan boru hattı yoluyla gaz ithalatına geri dönmeyi planlamıyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD) Eş Başkanı ve yeni koalisyonun maliye bakanı olarak anılan Lars Klingbeil, Bloomberg’e verdiği demeçte, “Almanya bu gazdan çoktan vazgeçti” dedi. Klingbeil’e göre, Ukrayna’daki savaş nedeniyle Berlin ile Moskova arasındaki ilişkiler normale dönmekten uzak ve enerji bağımlılığına yeniden izin verilmemeli. Daha önce Alman medyasında, Kuzey Akım-2 boru hattının yeniden kullanıma açılması ya da başka enerji senaryoları tartışmaya açılmıştı. Ancak SPD’nin önde gelen ismine göre bu tür spekülasyonlar şu an için gerçekçilikten uzak.

- Moldova Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın Kişinev Büyükelçiliğinde görevli üç diplomatı "istenmeyen kişi" ilan etti. Bakanlık açıklamasında, bu kişilerin diplomatik statüleriyle bağdaşmayan faaliyetlerde bulunduklarının "açık delillerle" tespit edildiği belirtildi. Karar, yolsuzluktan hüküm giyen Moldovalı milletvekili Aleksandr Nesterovski’nin Transdinyester’e kaçışına Rus diplomatların yardım ettiği yönündeki suçlamaların ardından geldi. Rusya’nın Moldova Büyükelçisi Oleg Ozërov, karara tepki göstererek, "Elimizde yalnızca televizyondan gösterilen bulanık görüntüler var, ciddi bir delil görmedik" dedi. Ozërov, sınır dışı edilen kişilerden birinin, Moldova ile ayrılıkçı Transdinyester yönetimi arasındaki diyaloğu yürüten Ortak Kontrol Komisyonu’nun eş başkanı olduğunu da vurguladı.

Реклама

• Rusya hükümetinden 'paralel ithalat
• Ruslar için Türkiye'de 'çocuksuz, s
• Şirketlere CV'leri devlet eliyle ko
• Usta ve Margarita krizi: Bulgakov'u
• Moskova’da 100 km hıza ulaşan Scoot
• Trump'ın tarifeleri Rusya'da ilaç f
• Gazprombank'ın dolar tahmini 105 ru
• Rusya'da işgücü açığı geri döndü: M
• Moskova yapay zeka, lazer ve dronla
• Putin'den Musk'a büyük övgü