Rusların yıkıcı 5 'kış hastalığı'

İstatistiklere göre Ruslar kışın, sıcak aylara göre daha fazla para harcamaya başlıyor. Ortalama bir Rusun kışın sıradan bir market alışverişinde bile ortalama çeki en az 200 ruble artıyor. Tatil vesilesiyle yapılan ekstra harcamalar ise “yıkıcı” boyutlara çıkıyor.  Uzmanlar aslında bunun objektif nedenleri olmadığını söylüyor: “Kış harcamalarının önemli bir kısmı sadece bir alışkanlık meselesi ve bunu ciddi bir zorunlulukla açıklamak güç.”

 

K. Pravda’nın konuştuğu uzmanlar, halka paralarını daha faydalı şeylere harcayabilmek için terk edebilecekleri "en yıkıcı" kış alışkanlıklarının listesini yaptı:

 

1. Evde "tropiklerde olduğu gibi" yaşamak!

 

Ekonomik yaşamaya alışkın Avrupalıları son derece şaşırtan “Rusya’ya özgü” durumlardan biri, kışın evde tişört, hatta şortla gezme alışkanlığı. Dışarıda eksi 20 derece iken bile evde tişörtün üstüne bir şey giymek “tuhaf” sayılıyor.  Gerçi Sovyet döneminde doktorlar, vücudu sürekli olarak aşırı ısıtmanın zararlı olduğu uyarısında ısrar ettiler, özellikle solunum yolu hastalıklarını tetiklediğini söylediler ama kulak veren pek olmadı. Çünkü SSCB devrinde, kışın dondurucu soğuğunda evleri "tropikler” gibi ısıtmanın  pratikte hiçbir maliyeti yoktur. Evleri 28 dereceye kadar ısıtmanın maliyeti “birkaç kuruş” idi. Hala evlerin büyük ölçüde merkez sistemle ısıtılırken, Avrupa’da “normal ve sağlıklı” sayılan 18 ila 21 derece arasındaki oda ısısı, Ruslar için” Sibirya soğuğu” sayılıyor. Gerçi teorik olarak 21-25 derece arası "norm" sayılsa da, pratikte kış günleri sokak -20 dereceyken, evin için 27-28 dereceye kadar ısıtılıyor ve sıcaklık farkı neredeyse 50 dereceyi buluyor! Evinde ısınma için elektrik kullananlar da cabası. Oysa şimdi durum değişti. Elektriğin kilowatt/saat (kwh) maliyeti ortalama 5-6 ruble. Ayrıca saat 23.00'ten 07.00’ye kadar elektrik maliyetleri yaklaşık üç kat daha ucuz. Yani çamaşır ve bulaşık makienelerini “ekonomik saatte” çalıştırarak tasarruf da mümkün. Ama bunlar Rusların çoğu için hala pek dikkate alınmayan gerçekler. Oysa devir değişti, elektrik faturaları cep yakıyor. 

 

 

2. Şekerli ürünlerle vücudu sıcak tutmak! 

 

Bir perakende uzmanı, "Kışın insanlar daha fazla yiyecek satın alıyor. Unlu mamül, yağlı et, tatlılar market sepetinde daha çok yer buluyor” diyor. İlk bakışta bu mantıklı görünüyor: Vücut ısınmak için enerji harcıyor ve ek kaloriye ihtiyaç duyuyor. Ancak bu, makul bir süre boyunca soğukta dışarıda kaldıysanız mantıklı. Neredeyse bütün gün evde veya ofiste oturan, evinin önünde sıcacık metroya ya da taksiye binerek işine gidip gelen için mantığı yok. O kadar enerji yakmıyorsanız, Tolstoy romanlarının kış insanları gibi sokakta günleriniz  geçmiyorsa, yağlı sosisler, çörekler ve “çayın yanında”  yenecek bir sürü hamur tatlısının vücudunuza ne faydası olabilir?  Ayrıca kışın market alışverişleri artıyor. Soğukta, boş mide ile markete giren, daha çok harcıyor. Ttavsiye: Evde zorunlu alışveriş listesi yapmadan markete gitmeyin. Soğukta alışveriş sözde sizi “ısıtıyor” ama yok yere cebinizi “yakıyor”.

 

3. Kış melankolisiyle alışveriş yaparak savaşmak!

 

Bir uzman, "Tüketici davranışındaki değişikliklerin bir başka nedeni de kış melankolisi” diyor: “Güneşsiz, soğuk, karanlık havada ruhu karanan, depresyona meyillenen insanlar, alışverişle neşelenmeye çalışıyorlar. Online satış siteleri ve hızlı kurye-teslimat hizmetleri, indirimler ve promosyon kodları ile bu iş daha da baştan çıkarıcı hale geldi. Bir araştırmaya göre, Rusya’da tüketiciler bahçe malzemeleri için geçen kış, yaza kıyasla ayda 300 ruble daha fazla harcamış! Bu tür beyhude harcamalar yerine alternatif olarak, uzmanlar melankoliyi dindirmek ve stresi azaltmak için daha zararsız bir yol öneriyor: Ellerinizi kullanarak yapacağınız hobiler bulun! Ve bu başlıkta son öneri:  Evde oturmaktan yorulduysanız, alışveriş merkezine değil, en yakın parka yürüyüşe çıkın. Zorlu koronavirüs günlerinde bu, sadece cüzdanınız değil sağlık için de daha faydalı.

 

4. "Gösteriş için” giyinmek!

 

Kışlık giyim fiyatları tabii ki çok daha pahalı. Hele de Rusya gibi hala “marka tutkusu”nun statü sembolüyle birlikte kol kola yürüdüğü bir ülkede. Rusya Halkların Dostluğu Üniversitesi'nde pazarlama bölümü başkanı profesör Aleksandr Zobov, “Statü uğruna tüketim, "kendini gösterme" arzusu ile ünlü marka giysilere servet harcamak ülkemizde çok yaygın” diyor. Bir sektör uzmanı,  son yıllarda kışa uygun botlar yerine, birçok kişinin havalı, pahalı, yazlık spor ayakkabılar satın aldığını vurguluyor. Bunun hem sağlığa hem de cüzdana zarar veren yaygın bir yanlış anlama olduğu vurgulanıyor. Zira çoğu kumaş olan spor ayakkabılar, ince bir tabana ve hafif sentetik fileye sahip. Bu, ayakların nefes almasını sağlıyor ama yazın. Kışın, yollara serpilen reaktifler ince tabanı hemen tahrip ederken, üstündeki ağ ayakları nemden koruyamıyor, tersine üşürüyor. Kış için tasarlanmayan spor ayakkabılar soğuk mevsimde hızla bozulur. Gösteriş için giyilen ayakkabılar ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor.

 

 

5. "Yeni Yıl hediyesi uğruna” servet harcamak!

 

Bu madde, tasarruf miktarı açısından ilk sırada sayılmalı. Rusların yılbaşı hediyesi “fetişi” malum. Ailesine, eşine dostuna hediye almayan kötü gözle bakılıyor. Parası çok olanın tatil için en pahalı destinasyonlara gitmesi de bir “statü sorunu” gibi algılanıyor. Gerçi pandemi döneminde Avrupa büyük ölçüde kapalı olduğu için yerli beldeler “mecburiyet adresi” oldu. Ama normal zamanlarda İsviçre dururken Soçi’ye kayağa gidenlere -orada da fiyatlar fahiş olsa bile- belli çevrelerde “kötü gözle” bakılırdı. Hediye konusu başlı başına bir travma. Bir kitap, bir kutu çikolata, özellikle ev içinde hediyeden sayılmıyor. iPhone, türü pahalı ‘gadget'lar yılbaşı dönemi hediye çılgınlığına servet harcanıyor. Kışın bütçeleri tarumar eden en büyük faktör de bu. Bu dönemde maaşların genellikle yarısı hediyeye harcanıyor. 

 

Uzmanlar kışa dair bu “yıkıcı alışkanlıkların” artık Rusların genlerine geçtiğini ve değiştirmenin zor olduğunu vurguluyor. Yani Rusya'da “akılla anlaışmaz” bir kış mevsimi çılgınlıkları silsilesi devam edeceğe benziyor. 

 

13.12.2021