Rusya'ya yine Çubays darbesi mi?
Rusya'nın 14 yıl önce nanoteknoloji alanında "küresel öncü" olmak için büyük umutlarla kurduğu inovasyon projesi, devlet şirketi Rosnano, borçlarını ödeyemiyor. Şirketin Moskova Borası'ndaki işlemleri pazartesi günü durduruldu. Alacaklılar şokta. Rus basını, "Çubays'ın kötü mirası" diye niteledikleri dev şirketin, bütçeden akıtılan trilyonlarca ruble fona rağmen nasıl bu hale düştüğünü sorguluyor. Gazeta.ru'ya göre şirketin piyasadaki tahvillerinin değeri 70 milyar rubleyi (yaklaşık 1 milyar dolar) buluyor.
SSCB dağıldıktan sonra "reform hükümeti"nin üyesi olarak halktan büyük tepki alan hızlı özelleştirme politikalarının uygulayıcısı ve hala halkın önde gelen "nefret objesi" olan Anatoli Çubays, bir kez daha şimşekleri üzerine çekmiş durumda.
Komsomolskaya Pravda gazetesi, 2007'de Putin'in verdiği görevle Anatoli Çubays tarafından kurulan şirketin "iflas tehlikesi yaşadığını" ve alacaklılarla masaya oturacağını yazdı. Şirketin varlıklarının değerinin son bir yılda 137 milyar rubleden 69 milyar rubeye düştüğü belirtiliyor.
Gazete şirketin şu anda borçlu olduğu bankalara aralık ayında yapması gereken ödemeleri gerçekleştirecek imkana sahip olmadığını aktardı.
Analistler Rosnano'nun iflas etmesi ve yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda bunun sonuçlarının sadece şirketin kendisiyle sınırılı kalmayacağını, Rusya borç piyasasının genel olarak riske gireceği uyarısında bulunuyor.
Şirketin borçlarını yeniden yapılandırmayı alacaklılara dayatmasının, Gazprom ve Aeroflot gibi şirketleri de olumsuz etkileyebileceği tahmin ediliyor.
Yüksek Ekonomi Okulu'ndan ekonomist Yevgeni Kogan, devlet şirketi Rusnano'nun kredi notunun bugüne kadar AA ve AAA seviyesinde olduğuna dikkat çekerek, "Borçlarımızı ödeyemiyoruz" açıklamasının şok etkisi yarattığını söyledi. Ancak Yevgeni Kogan'ın görüşü devletin Rosnano'nun batmasına izin vermeyeceği yönünde.
Stratejist Marat Başirov ise, Rosnano'nun alacaklılara olan borcunun, şirketin eski başkanı Anatoli Çubays tarafından başlatılan projeler nedeniyle ortaya çıktığını belirterek, "Karmaşık formülasyonların arkasında basit bir gerçek var: Paraları aldılar, nereye ve neye harcadıkları belli değil ve şimdi Rusnano'nun yeni yönetimi bir şekilde paralarını alacaklılara iade etmek zorunda. Aslında fiili olarak Rosnano iflas etti ve sadece devlet bizim vergilerimizden borçları ödeyebilir" dedi.
Şirketin ilgili açıklamayı cuma akşamı yapması da tepki çekti. Pazartesi sabah saatleri itibarıyla şirket hisselerinin Moskova Borsası'nda çakıldığı gözlendi. Gelişmeler üzerine borsa şirket hisselerinin işlemlerini durdurdu.
Şirket 2020'de 53 milyar ruble zarar açıkladı (711 milyon dolar).
2007 yılında kurulan Rosnano'nun genel direktörlüğünü yıllarca Anatoli Çubays üstlenmişti. Çubays'ın Rusnano'ya dair sarfettiği "Çok paramız var!" sözü bir dönem ülkede gündem olmuştu. Ancak Çubays 2020'de görevden ayrılarak yerini Sergey Kulikov'a bıraktı. Başkan Putin, Rosnano'nun başkanı olan Anatoli Çubays'ın görevden aldıktan sonra "Uluslararası Kuruluşlarla İlişkilerden Sorumlu Devlet Başkanı Özel Temsilcisi" olarak görevlendirmişti. Kremlin sözcüsü Peskov bunun bir "devlet memurluğu görevi" olmadığını, Çubays'ın Kremlin administrasyonunda da görev almayacağını söylemişti.
Rosnano grubu, JSC Rusnano, MC Rusnano ve Altyapı ve Eğitim Programları Fonu adlı şirketlerden oluşuyor. Rosnano, Rusya'nın 37 bölgesinde 138 işletme ve Ar-Ge merkezine yatırım yaptı. Ayrıca şirket, biri ABD'de diğeri İngiltere'de olmak üzere 22 Rus kökenli teknoloji şirketinde doğrudan kontrol hissesine sahip.
Daha önce analistler, Rosnano da dahil olmak üzere Rusya'daki inovatif yatırımlara 14 yıldır 965 milyar ruble aktarıldığını hesaplamıştı.
Anatoli Çubays vakası
Anatoli Çubays... SSCB sonrası Rusya'nın, özellikle Yeltsin yıllarının en çok konuşulan, tartışılan, değişen iktidarlarda bir şekilde ayakta kalan "simge" isimlerinden biri. 90'ların başındaki hızlı özelleştirme programını tavizsiz uygulayan, pek çok oligarkı var eden, anketlere göre "kamu malını zenginlere haraç mezat sattığı için" Rusya halkının gözünde hala "en nefret edilen kişi" seçilen isim.
Yeltsin hükümetlerinde başbakan yardımcılığına kadar yükselen, diğer yandan SSCB'nin son yıllarında Anatoli Sobçak'ın belediye başkanlığı döneminde omuz omuza çalıştığı Putin'i Yeltsin'e önererek Moskova yolunu açtığı söylenen de yine Çubays... Putin'in kamuoyundan bu kadar tepki alan Çubays'a sahip çıkmasını pek çok analist, bu "vefa" duygusu ile açıklıyor.
Putin iktidara geldikten sonra her şeye rağmen bir kenara atılmayan, önce elektrik sektöründe reform yapması için devlet tekeli RAO'ya başkan atanan, sonra Rus devleti tarafından kurulan ve trilyonlarca ruble bütçe veriken inovasyon geliştirme merkezi Rusnano'nun başkanı olan Anatoli Çubays, "vizyonunu doldurduğunu" söyleyerek görevden ayrılmıştı. Çubays'ın "milayrlarca dolar kar getireceğini" söylediği şirket, bıraktığında zarar ediyordu.
23.11.2021
Реклама