SSCB'nin yıkılmasından bugüne Rusya'da "saadet zinciri", "Titan" ya da "Ponzi zinciri" " olarak da bilinen dolandırıcılık vakalarının sonu gelmiyor. Bu kez gündemde, yatırımcılarına ayda yüzde 30'a kadar net gelir vaad eden, topladığı yatırımları kripto paralara yatırıp batan Finiko adlı bir "şirket" var.
Rusya'ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da ilk davası görülen müflis saadet zincirinin başındaki isim Kirill Doronin, aynı zamanda Türk pasaportu sahibi çıktı:
Finiko'nun son iki yılda halktan 26 milyar ruble (yaklaşık 356 milyon dolar) toplandığı bildiriliyor.
Duruşmada ifadesi alınan Finiko'nun kurucularından Kirill Doronin, halktan topladıkları parayı nasıl işleterek ayda yüzde 30'u bulan gelir vaad ettiklerinin sorulması üzerine, Türkiye vatandaşlığını açıkladı.
Doronin, "Bu yıl, kısa süre önce Türk pasaportu aldım. Yatırımlarımızı geliştirmek için Türkiye'de de bir ticari şirketi kurma planımız vardı" dedi.
Doronin, neden Türk vatandaşlığını tamamen farklı bir isimde aldığının sorulmasına üzerine, "Ben finansal piyasalarda iyi tanınan bir isme sahibim. Biz kripto paralarla çalışıyoruz, piyasada oldukça popüleriz. İtibarın hem artı hem de eksi tarafları var, bu da bazı izinlerin alınmasını zorlaştırıyor. O yüzden Türk vatandaşlığı alırken farklı bir isim seçtim" dedi.
Kazanlı küçük bir şirket sahibiyken bir anda saadet zinciri ile "milyonlarca dolar kazanan bir "finas gurusu"na" dönüşen, şu an daimi ikametgahı olmadığı, eşiyle birlikte Türkiye'ye taşınmayı planladığı da ortaya çıkan Doronin, suçlmaları reddetti, "imkan verilirlse kısa süre içinde yatırımcılara tüm paralarını iade edeceğini" vaad etti, ama hakkında şimdilik iki ay tutukluluk kararına hükmedildi.
Bir kripto-dolandırıcılık hikayesi
Rusya'da daha iyi bir gelecek arayışında olan yüzlerce kişi, yatırımcılara ayda yüzde 20 ila 30 getir vaat eden "yatırım aracı" Finiko tarafından dolandırıldı.
İlk olarak 1 Aralık 2020'de kripto para borsalarında ortaya çıkan Finiko, kendi kripto para birimi FNK'yi çıkardıktan sonra yetkililerin dikkatini çekti.
Aralarında Instagram fenomeni Kirill Doronin'in de olduğu kurucuların ilişkileri hakkında soruşturma başlatılmasının ardından, Rusya Merkez Bankası, Finiko'nun "saadet zinciri" olduğunu açıkladı.
t24'ün derlediği verilere göre Finiko, temmuz ayında müşterilerine yaptığı tüm ödemeleri durdurdu ve müşterilerinin şirketten para çekmesini engelledi. Ardından, Finiko'nun sahipleri tarafından şirketten büyük meblağların çekildiğinin göstergesi olarak, FNK'nin değeri düşmeye başladı.
31 yaşındaki resim öğretmeni Nastasia Dvoyankina, hamile olduğunu öğrendikten sonra, gelirini nasıl artırabileceğini araştırmaya başladı. İş yerinden bir arkadaşı ona standart bankaların basitçe sağlayamadığı getiriyi sağlayan yeni “yatırım aracı” Finiko'dan bahsetti.
Dvoyankina, bebeği dünyaya gelene kadar bir daire satın alabileceğini umarak, yaklaşık 5 bin doları şirkete yatırmaya karar verdi.
Dvoyankina, "Kendimi saadet zincirine kanacak biri olarak düşünmedim... Ama işte buradayım" dedi.
Finiko'nun bir başka yatırımcısı Nargiza Usimova, "Her şey kulağa çok resmi geliyordu, bir çeşit dolandırıcılığa benzemiyordu" ifadelerini kullandı.