Rosstat, Haziran ayında inşaat malzemeleri fiyatlarının ortalama yüzde 6,7 arttığını bildirmişti. Federal Antitekel Kurumu (FAS) fiyat artışının nedenlerini öğrenmek için soruşturma başlattı.
Önceki gelişmeler:
Türkiye'den 3 ayda kaç işçi geldi?
Rusya’da inşaat sektörünün göçmen iş gücüne olan bağımlılığı salgın sonrası daha fazla gündemde kalmaya ve kronik hal almaya devam ediyor. Açığı kapatmak için mahkumlardan öğrencilere ve emekllere kadar türlü alternatifler gündemde. Tüm zorluklara rağmen, bu yılın ilk çeyreğinde Rusya’ya en fazla göçmen işçi gelen ülkeler sıralamasında Türkiye ilk beşte yer aldı.
Rusya İçişleri Bakanlığı verilerine göre, Ocak-Mart 2021 döneminde Rusya’ya çalışmak amacıyla 12 bin 400 Türk vatandaşı geldi.
Bu sıralamada Ukrayna 47 bin 100 ile zirvede. Bu ülkeyi Belarus (37 bin 100), Kazakistan (32 bin 800) ve Moldova (15 bin 100) takip ediyor.
Kommersant gazetesinin görüştüğü yetkililer, sınırların kısmen açılmasına rağmen Rusya inşaat sektöründe bugün yaklaşık 1 milyon kişilik göçmen açığı olduğunu vurguladı.
Mecolsulting şirketinin verilerine göre, Rusya’da göçmenlerin en fazla çalıştıkları sektörler kamu hizmetleri (yüzde 58), taksiler (yüzde 57), kuryelik (yüzde 48), inşaatlar (yüzde 37) ve yol işleri (yüzde 30).
Ülkede göçmen işçilerin sayısının en fazla olduğu yerler ise şöyle: Moskova (396 bin 800), Moskova ili (151 bin 100), St.Petersburg ve Leningrad ili (138 bin 700), Krasnodar (41 bin 500), Tataristan (22 bin 400).
Stratejik Araştırmalar Merkezinin anketine katılan şirketlerin yüzde 40’ı, göçmen işçileri çalıştırmanın en büyük avantajının düşük maaşlar olduğunu söyledi.
“Talan” adlı marketing şirketinin pazarlama müdürü Natalya Garifullina, “Eğer konut inşaatlarında çalışan işçilerin tamamı Rusya vatandaşı olursa maliyetler yüzde 10-15 artar” diyerek durumu özetledi.
İnsan kaynakları şirketi Headhunter’ın verilerine göre ise iş arayan Rusya vatandaşlarının yalnızca yüzde 3’ü inşaatlarda çalışmaya hazır.
Ulusal Derecelendirme Kurumu'na (NRA) göre, koronavirüs krizi nedeniyle şantiyeler 2 milyona kadar işçi kaybetti ve durum daha da kötüleşecek. Çalışma Bakanlığı'na göre, Nisan ayında Ruslar arasındaki işsizlik, salgının ikinci dalgası öncesinde işten çıkarmaların zirve yaptığı Ağustos 2020'deki yüzde 6,4'lük zirveden bugün yüzde 5,2'ye düştü. Bu durum, ekonominin tüm sektörlerinde iş güvü açığını 1,9 milyonla rekor düzeye getirdi.
Stratejik Araştırma Merkezi tarafından yapılan ankete katılan inşaat şirketlerinin yaklaşık yüzde 40'ı, göçmen işçi çalıştırmanın temel avantajının ücretlerden tasarruf etme imkanı olduğunu kabul ediyor. Uzmanlar, "Şantiyelerdeki tüm göçmen işçiler Ruslarla değiştirilse, inşaat maliyetleri yüzde 10-15 yükselir" diyor.
HeadHunter.ru'nun bir analizi, Ruslar arasında iş arayanların sadece yüzde 3'ünün bir şantiyede çalışmaya hazır olduğunu gösterdi.
Ruslar, düşük ücretler nedeniyle şantiyelerde çalışmak istemiyor. Ulusal Derecelendirme Kurumu'na (NRA) göre, sektördeki ortalama maaş ekonominin diğer sektörlerine göre yüzde 13 daha düşük. 2020'de inşaat sektöründeki ücretler yüzde 5 artarken, piyasa ortalaması yüzde 7 ve örneğin sağlık gibi bazı segmentlerde yüzde 15 olarak gerçekleşti.
Maaşların inşaata kıyasla Moskova ve St. Petersburg'da yüzde 30 daha yüksek olduğu kurye-dağıtım hizmetleri ve taksiciliğin son dönemde Orta Asya'dan gelen göçmenler için daha "tercihe değer" sektörler olduğu vurgulanıyor.
Diğer yandan Orta Asyalı işçilerden doğan açığı Belaruslularla doldurma çabası da dikkati çekiyor. Mayıs ayında, Başbakan Yardımcısı ve inşaat sektörünün küratörü Marat Husnullin, Rusya'da devlet inşaat projelerinde çalışan Belaruslu işçilere maaş endeksleme sözü verdi. Rusya Federasyonu İçişleri Bakanlığı'na göre, 2021'in ilk çeyreğinde ülkeye 37 bin 100 Belarus vatandaşı çalışmaya geldi. Uzmanlara göre Başbakan Yardımcısı'nın Belaruslu işçiler için bu ayrıcalığı gündeme getirmesi tesadüfi değil, Rus makamları AB yaptırımları nedeniyle ekonomik olarak izole olan Belarus'a aktif olarak destek verdiği belirtiliyor.
Ancak bu destek açıklama, yıllardır geleneksel olarak Rusya Federasyonu'na göçmen işçi sağlayan diğer bazı ülkelerde olumsuz bir tepkiye neden oldu. Örneğin Özbekistan'ın aldığı tavır dkkati çekiyor. Devlet şirketi Özbekistan Hava Yolları havayolu şirketi, Rusya Federasyonu'na seyahat eden göçmen işçilere uyguladığı sübvanse bilet satış programında geri adım attı. Artık bir Özbek işçi ancak ülke içinde iş bulamazsa ve Rusya'dan bir işverenle resmi iş sözleşmesini gösterirse ucuz bilet alabliyor. Öbür türlü, koronavirüs döneminde kısıtlı uçuşlar nedeniyle 50 ila 80 bin ruble arasında değişen fiyatla bilet satın almaya Özbek göçmenlerin gücü yetmiyor. Rusya Federasyonu'na kara sınırlarından geçiş hala kısıtlı oldğu için bu alternatif de çalışmıyor.
Bu arada inşaat şirketlerinin yabancı işçi getirme prosedürünü kolaylaştıran nisan ayındaki düzenlemenin yeterli olmadığı, ayrıca kotaların çoğunun devlet inşaat projelerinin müşterilerine verildiğ, İnşaat Bakanlığı'nın resmi verilerine göre şu an 51 bölgede şirketlerin 61 bin göçmen işçi aradığı vurgulanıyor.
Bazı sendikacılar ise "Orta Asya kökenli işçilerdeki açık, geçen yılki karantinada birçok işverenin onları tazminat ödemeden ve hatta maaşlarını bile tam vermeden işten çıkarması ve bu kişilerin ülkelerinde dönmeye ya da sektör değiştirmeue mecbur kalması nedeniyle meydana geldi" görüşünde.
Bu durumda inşaat şirketleri, kalan göçmenlerin maaşlarını ortalama yüzde 15 yükseltmek zorunda kalıyor. Bunun da inşaat maliyetinde bir artışa yol açtığı belirtiliyor. NRA'nın hesaplamaları, büyük şirketlerde 2020'de ücretlerin üretim maliyetlerindeki payının ortalama yüzde 7 olduğunu ve bunun 2019 kriz öncesi düzeyine eşit olduğunu gösteriyor.
Diğer yandan inşaat sektöründeki bir diğer sorun işçi verimliğindeki düşüş. Resmi istatistik kurumu Rosstat'a göre, inşaat endüstrisindeki işgücü verimliliği, tarım sanayinden yüzde 7, imalat sektöründen yüzde 10 daha düşük.
25.7.2021