Rusya'da 'orta sınıf' çıkmazı
Yüksek Ekonomi Okulu'nun araştırması, Rusya'da orta sınıfın nüfus içindeki oranının bölgelere göre yüzde 12 ile 50 arasında seyrettiğini ortaya koydu. Gelişmiş ülkelere göre, Rusya'da orta sınıfın nispeten yetersiz olmasının başlıca sebebi ise küçük işletmelerin zayıflığı.
Araştırmada orta sınıf mensubiyeti, gelire bağlı olarak değerlendiriliyor. Buna göre, aylık geliri, bölgedeki kişi başı gelirin 1,25 katı olan ya da yoksulluk sınırının üç katından fazla gelire sahip olan kimseler orta sınıf sayıldı. Rosstat verilerine göre, 2019 yılı kişi başı ortalama aylık gelir 26 bin 400 ruble (2 bin 847 TL), yoksulluk sınırı ise 2020 itibarıyla 11 bin 600 ruble (1253 TL) olarak hesaplanmıştı.
Bu parametreler dikkate alındığında orta sınıfın büyüklüğü Tuva, İnguşetya, Kalmıkya ve Karaçay-Çerkesya gibi bölgelerde yüzde 12 ile 15 arasında seyrederken, Moskova, St. Petersburg, Tataristan ve Tümen gibi bölgelerde yüzde 50'ye kadar çıkıyor.
Daha önce Devlet Başkanı Vladimir Putin, "Dünya Bankası'nın yöntemine göre bizde orta sınıfın büyüklüğü yüzde 70'i geçiyor" şeklinde konuşmuştu. Putin geçen yılki açıklamasında, "Bizde asgari ücret 11 bin ruble, yani orta sınıf mensupları, 17 bin ruble kazanıyor. Bu kişilerin sayısı çok fazla, yüzde 70’in üzerinde” diye hesap yapmıştı.
Araştırmayı haberleştiren Nezavisimaya Gazeta'nın görüşüne başvurduğu iş dünyası temsilcileri, Rusya'da küçük işletmelerin, gelişmiş ülkelerin aksine bir sınıf atlama aracı olarak çalışmadığına dikkat çekiyor. Bunun en temel sebebi ise küçük işletmelerin bir türlü büyüyerek orta ölçekli işletme haline gelememesi.
Araştırmada son olarak orta sınıfı büyütme potansiyeline sahip sektörler sıralandı. Bunlar arasında ulaştırma-lojistik, inşaat, otomobil, bilişim ve perakende ticaret var.
Rus hükümeti, açıkladığı ulusal projelerde küçük ve orta ölçekli işletmelerdeki istihdamı üç yıl içerisinde 23 milyona çıkarma hedefini koymuştu. Bu sayı şu anda 19 milyonun biraz üzerinde.
Orta sınıf kimdir? 5 farklı hesap
Konuyu TürkRus.Com mart 2020'de şu haberle gündeme taşımıştı:
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in açıklamaları ülkede "orta sınıf" tartışmalarını yeniden canlandırdı. Putin, “Dünya Bankası’nın metoduna göre, asgari ücretin 1,5 katı geliri olan kişiler orta sınıf olarak tanımlayarak, "Bizde asgari ücret 11 bin ruble, yani orta sınıf mensupları, 17 bin ruble kazanıyor. Bu kişilerin sayısı çok fazla, yüzde 70’in üzerinde” şeklinde konuşmuştu.
Peki gerçekten orta sınıf kime denir? Hangi gelir grubu bu kategoriye dahil? Dünya Bankası Putin'in de işaret ettiği gibi, asgari ücretin 1,5 katı gelire sahip olmayı orta sınıf mensubu olmanın kriteri sayıyor. Ancak Dünya Bankası'na göre, orta sınıfa mensup sayılabilmek için kaliteli yabancı ürünleri satın alabilmek, geniş bir tüketim olanağına sahip olmak, ithal araca binebilek, yılda en az bir kere yurt dışı seyahati yapabilmek gibi şartlar da aranıyor. 2018'de yurt dışına çıkan Rusya vatandaşlarının oranı çeşitli tahminlere göre yüzde 11 ile 29 arasında.
Rusya Bilimler Akademisi Sosyoloji Enstitüsü ise orta sınıfı tanımlarken dört kriteri dikkate alıyor: Orta üstü bir eğitim, fiziksel emek harcamayı gerektirmeyen bir iş, yaşadığı şehrin ortalamasında ya da üstünde bir maaş ve kişinin kendini ait gördüğü sosyal statü. Enstitü'nün 2014 yılında gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, bu kriterlere uyan vatandaşların oranı yüzde 42.
İsviçre bankası Credit Suisse de orta sınıf kriteri olarak gelire bakıyor. Banka yıllık geliri 5 bin ile 25 bin dolar arasındaki vatandaşları orta sınıf saymakta. Geliri bu aralıkta yer alan Rusyalıların oranı ise yüzde 47.
Çağdaş Kalkınma Enstitüsü'ne göre, bir ailenin orta sınıfa mensup olması için kişi başı aylık 2-2 bin 500 dolar gelire, yine kişi başına en az 40 metrekare yaşam alanı düşen bir daireye, yanı sıra da 2-3 otomobile sahip olması gerek.
Son olarak, Ekonomik Kalkınma Bakanlığı, orta sınıfın alt sınırını aylık 20-30 bin ruble gelirle çiziyor. Bu sınırın üstündeki Rusya vatandaşlarının oranı ise, Putin'in de belirttiği gibi, yüzde 70.
30.3.2021
Реклама