Suriye krizinde dönüm noktası: Soçi'deki Rusya devlet başkanlığı merkezi Boçarov Ruçey'de 7 saatten fazla süren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki kritik görüşmeden tarihi mutabakat çıktı. Suriye operasyonunun dudurulmasının yolu açılırken, Türkiye ile Rusya arasında "ortak hareket" yolunda da önemli bir adım atıldı.
Mutabakatın ardından gece yarısı Milli Savunma Bakanlığı, Suriye konusunda Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında imzalanan mutabakat çerçevesinde Barış Pınarı Harekat alanı dışında yeni bir harekat icra edilmesine gerek kalmadığı açıklamasını yaptı.
Açıklamada, 17 Ekim'de Fırat'ın doğusuna ilişkin Türkiye ile ABD arasında mutabakata varıldığı ve bu kapsamda Barış Pınarı Harekatı'na 120 saat ara verildiği hatırlatılarak, "Bugüne kadar tarafımızdan mutabakata varılan hususların yerine getirilmesinde gerekli hassasiyet gösterilmiştir" ifadesi kullanıldı.
Sürenin sonunda ABD tarafından YPG'nin bölgeden çekilmesinin tamamlandığının bildirildiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"22 Ekim tarihinde Soçi'de Sayın Cumhurbaşkanımız ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı arasında varılan mutabakat kapsamında bugünden itibaren Rusya Federasyonu ile müşterek çalışmalara başlanacaktır. Barış Pınarı Harekat alanı dışındaki hudutlarımızın güvenliği ve YPG terör örgütü unsurlarının 30 kilometre dışına çıkarılmasına yönelik esasları da içeren anılan mutabakat çerçevesinde mevcut harekat alanımız dışında bu aşamada yeni bir harekat icra edilmesine gerek kalmamıştır".
Dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'nin kuzeyindeki durumun görüşüldüğü ve yaklaşık 7 saat süren toplantı sonrası ortak basın açıklaması yaptı.
Sputnik'in aktardığına göre, iki liderin yaklaşık 7 saat süren görüşmesinin ardından ilk sözü Putin aldı. Görüşmeye ilişkin olarak "Çok uluslu Suriye halkının parçası olan Kürtlerin hakları ancak böyle savunulabilir. Sayın cumhurbaşkanı ile Suriye'de siyasi sürecin ilerlemesi için atacağımız adımları konuştuk" diyen Putin, şöyle devam etti:
'BU KARAR BİR DÖNÜM NİTELİĞİNE SAHİP'
"Astana garantör ülkeleri anayasa komitesinin kurulması için uzun süre çalıştılar, sahadaki durumun komitenin kurulmasını engellememesi takdiriğndeyiz. Suryeli göçmenlerin olabildiğince hızlı bir şekilde ülkelerine dönmeleri gerekiyor. Suriyelileri kabul eden ülkelerin taşıdıkları yük böylece bir hayli hafifleyecektir. Herhangi bir ayrımcılık ve siyasallaştırma ileriye sürmeden diğer ülkeler destek sağlamalı. İkili işbirliğimizi de ele almış bulunuyoruz.
Ticaret hacmimizin arttığını gözlemliyoruz. Ulusal paralarla ödemeleri öngören bir anlaşma imzalandı ekimin başında. Sadece Rus Rublesi ve Türk Lirası'nın ticarette kullanılması değil Rus Mil Kartı'nın da Türkiye'yle ticarette kullanılması sağlanacak.
Turistik ve çeşitli sektörlerde iş birliğimizden de bahsettik. Askeri teknik alanda işbirliği de gelişiyor. Şu konuda memnuniyetimi dile getirmek istiyorum, uzun bir çalışmadan sonra belli bir karar alındı, dışişleri bakanlarımız bu kararları anlatacaklar. Bu karar bir dönüm niteliğine sahip."
Putin: "Anlaşmazlıklar suni bir şekilde körükleniyordu"
Putin, bölgedeki anlaşmazlıkların suni bir şekilde körüklendiğini söyledi.
"Suriye'nin kuzeydoğusunda Kürtler ve Suriye arasında kapsayıcı bir diyalog başlatılması gerekiyor" diyen Putin, Anayasa Komitesi'nin 29 Ekim'de ilk toplantısını yapacağını kaydetti. Putin ayrıca, uluslararası toplumun göçmenlerin dönüşünü desteklemesi gerektiğini söyledi.
Putin şunları kaydetti:
"Çok uluslu Suriye halkının parçası olan Kürtlerin hakları ancak böyle savunulabilir. Sayın cumhurbaşkanı ile Suriye'de siyasi sürecin ilerlemesi için atacağımız adımları konuştuk. Astana garantör ülkeleri anayasa komitesinin kurulması için uzun süre çalıştılar, sahadaki durumun komitenin kurulmasını engellememesi takdiriğndeyiz. Suryeli göçmenlerin olabildiğince hızlı bir şekilde ülkelerine dönmeleri gerekiyor. Suriyelileri kabul eden ülkelerin taşıdıkları yük böylece bir hayli hafifleyecektir.
Herhangi bir ayrımcılık ve siyasallaştırma ileriye sürmeden diğer ülkeler destek sağlamalı. İkili işbirliğimizi de ele almış bulunuyoruz. Ticaret hacmimizin arttığını gözlemliyoruz. Ulusal paralarla ödemeleri öngören bir anlaşma imzalandı ekimin başında. Sadece Rus Rublesi ve Türk Lirası'nın ticarette kullanılması değil Rus Mil Kartı'nın da Türkiye'yle ticarette kullanılması sağlanacak. Turistik ve çeşitli sektörlerde iş birliğimizden de bahsettik.
Askeri teknik alanda işbirliği de gelişiyor. Şu konuda memnuniyetimi dile getirmek istiyorum, uzun bir çalışmadan sonra belli bir karar alındı, dışişleri bakanlarımız bu kararları anlatacaklar. Bu karar bir dönüm niteliğine sahip."
Erdoğan: Türk ve Rus devriyeleri başlayacak
Putin'in ardından sözü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan aldı. Erdoğan görüşmenin odağında Suriye'deki gelişmelerin bulunduğunu söyledi ancak bunun yanı sıra iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğini de ele aldıklarını kaydetti.
Erdoğan, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve TürkAkım projelerinde iş birliğinin sürdüğünü kaydetti ve S-400'ün belirlenen çerçeveler içerisinde teslimatının sürdüğünü ifade etti.
Savunma sanayi alanında çok ciddi adımlar attıklarını belirten Erdoğan, "Suriye'de barışın ve istikrarın tesisi için gerek ikili düzeyde gerek Astana formatı kapsamında çok ciddi çaba harcıyoruz. Suriye Muhtırası dahil pek çok önemli karara imza attık" hatırlatmasında bulundu.
"İdlib'de nisbi bir sükunetin tesis edildiğini, saldırılarda bir azalma yaşandığını görmek memnuniyet vericidir" diyen Erdoğan, "Bundan sonraki gayemiz istikrar ortamını kalıcı hale getirmektir" diye konuştu.
"Bugün Sayın Başkan'la görüşmemizde Barış Pınarı Harekatı'ndaki son gelişmeleri ele aldık" diyen Erdoğan, şöyle devam etti:
"Harekatın ana gayesi bölgeden PKK/YPG terör örgütünü çıkarıp Suriyeli sığınmacıların dönüşünü sağlamaktır. Bizim hiçbir zaman ülkenin toprağında, egemenliğinde gözümüz yoktur. Şimdiye kadar sahada attığımız tüm adımları hassasiyetle attık. Biz 350 bini Kürt, 3 milyon 650 bin Suriyeli kardeşine son 8 buçuk yıldır kucak açan bir ülkeyiz. Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor. Bir diğer hedef işte bunu temin etmektir. Harekatla güvenli hale getirebileceğimiz alana öncelikli 1 milyon Suriyelinin yerleşeceğini umuyoruz. İnşallah uluslararası toplumun katkı ve desteğiyle bu planı hayata geçireceğiz.
Bugün Sayın Putin'le terörle mücadele, Suriye'de toprak bütünlüğü konusunda tarihi bir mutabakata imza attık. Türkiye ve Rusya Suriye Topraklarında ayrılıkçı hiçbir oluşuma izin vermeyecektir. 150 saat içinde YPG silahları sınır dışına çıkarılacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı Harekatı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinliğinde Türk Rus devriyeleri başlayacaktır. Tel Fırat ve Münbiç'teki tüm YPG'li teröristler bu bölgenin dışına çıkarılacaktır. Muhtıranın gözetimi için ortak bir mekanizma kurulacaktır. Türkiye ve Rusya Suriye krizinin siyasi çözüme kavuşması için çabalarını sürderecektir. "