Tarihten bir yaprak: Sabiha Gökçen-Züleyha Seyidmemmedova dostluğu
![]()
Biri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı, dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen. Diğeri Sovyet lideri Josef Stalin’in uçağını koruyan, Azerbaycan’ın ilk kadın savaş pilotlarından Züleyha Seyidmemmedova. Normal koşullarda karşılaşması çok zor olan bu iki kadın kaderin cilvesi birbirlerini Belgrad’da tanıştı.
Bu çok kısa ama yoğun, anlamlı ve ilginç dostluk öyküsünü gazeteci Lev Askerov, Azeri Haqqin haber portalının sorularını yanıtlarken açıkladı. Askerov, 1972 yılında sonradan Azerbaycan’ın sosyal güvenlik bakanı olan Seyidmemmedova ile görüşmesinde Gökçen’le ilgili anıları öğrendiğini söyledi. Azerbaycan o yıllarda Sovyetler Birliği çatısı altında yer alıyordu.
Askerov’un aktardığına göre görüşmede Seyidmemmedova, “1952 yılının sonbaharıydı. Tam 20 yıl önce. Azerbaycan gençlerinin lideri olarak Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'da yapılan uluslararası foruma katılan Sovyetler Birliği gençlik heyetine ben de vardım" dedi.
İlginç bir tesadüf, Gökçen de aynı günlerde Belgrad’da bulunuyordu. Türk heyetinden, Sovyetler Birliği’nden gelen konukların arasında içinde savaş pilotu Azerbaycan Türkü Seyidmemmedova'nın da bulunduğunu öğrenince hemen kaldığı otele gitti. Seyidmemmedova sonrasını şöyle anlattı:
"Gece geç saatlerinde odamın kapısı çalındı. Açtım, kapının eşiğinde bakımlı, gümüş dökümlü bir elbise giymiş benim yaşlarımda bir kız, ‘Ben Sabiha Gökçen'im’ dedi. Dikkatle bana bakıyordu. İnanmayacaksınız, bu sözlerin ardından, sanki yıllardır dostluk olan iki kız arkadaş, hatta yeniden birbirini bulmuş iki kardeş gibi kucaklaştık. Sohbet ettik. Birlikte yemek yemeyi önerdi. Onu nasıl reddedebilirdim ki? Yabancı bir kadınla yemek yiyeceğimi beni izleyen KGB ajanına bildirmek zorunda olduğumu söylesem acaba anlar mıydı beni? Lokantaya indik, sohbetimize orada devam ettik. Birbirimizi anlıyorduk çünkü aynı dilde konuşuyorduk... Yemekte Gökçen’in rahmetli Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı olduğunu öğrendim. Atatürk ile ilgili konuşmaya başladığımızda Gökçen birden ağlamaya başladı, bana ‘Atatürk aziz, kutsal bir insandı. Onun gibi insanlar dünyaya bir milyon yılda bir kere geliyor. Keşke yeniden doğabilse. O’nu tekrar görebilsem, tekrar onunla konuşabilsem’ dedi.
Sabaha kadar sohbet ettiklerini anlatan Seidmemmedova, "Birbirimize adreslerimizi verdik. İrtibatı kesmemek ve mektuplaşmak için sözleştik. Fakat dönüşte KGB Gökçen’le görüşmemle ilgili ifademi alınca korktum, mektup yazamadım...”diye konuştu.
2. Dünya Savaşı'na katılarak önemli operasyonlarında görev alan Seidmemmedova, dönemin Sovyet lideri Stalin'in uçağını Nazi uçaklarından koruyan özel savaş pilotları arasında yer alıyordu. (Fuad Safarov, Medyagunlugu.com)
19.8.2019
Реклама