İhracatçıların hususi damgalı pasaport çıkarma şartları kolaylaştırıldı. Buna göre, yeşil pasaport için her yıl ihracat şartı kaldırıldı. Son 3 takvim yılında yapılan toplam ihracat tutarının ortalaması kanunda belirtilen oranda ise, ihracatçı yeşil pasaport alabilecek. Daha önce yayımlanan şartlar dikkate alındığında, Türkiye'den 1 milyon dolarlık ihracat yapan işadamı artık yeşil pasport alma hakkı kazanacak.
5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14' üncü maddesi kapsamında, “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Karar” geçen yıl Mart ayında yürürlüğe girmişti. Buna göre "Karar"da belirtilen tutarda ihracat yapan firma yetkilileri, hususi damgalı pasaport alabiliyordu. Geçen yılki kararda, son 3 takvim yılı itibarıyla yıllık ortalama ihracatı 1 milyon doların üzerinde olan mal ihracatçısı firmaların temsilcilerine, ihracat tutarlarına göre değişen sayıda hususi damgalı (yeşil) pasaport verilmesi öngörülüyordu.
Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete'de yayımlanan 214 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile "İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Karar" da değişiklik yapıldı.
Yapılan son değişiklikle hususi damgalı pasaport verilmesi için “her takvim yılında ihracat yapmak şartı” kaldırıldı. İhraçatçı artık son üç takvim yılında yapılan toplam ihracat tutarının ortalaması kanunda belirtilen oranda ise, firma yetkililerine hususi damgalı pasaport alabilecek.
23 Mart 2017'de başlayan uygulama kapsamında ihracat yapan firma yetkililerine bugüne kadar 7 bin 294 hususi damgalı pasaport verildi.
Geçen yıl konu Türkiye İhracatçılar Meclisi TİM tarafından üyelerine şöyle duyurulmuştu:
"Son 3 takvim yılı itibarıyla yıllık ortalama ihracatı 1 milyon doların üzerinde olan mal ihracatçısı firmaların temsilcilerine, ihracat tutarlarına göre değişen sayıda hususi damgalı (yeşil) pasaport verilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Ekonomi Bakanlığı, 15 gün içinde firmaları belirleyerek bölge müdürlükleri ile ihracatçı birliklerine bildirecek.
Bakanlar Kurulunun bugün yürürlüğe giren "İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Kararı"na göre, son 3 takvim yılı itibarıyla yıllık ortalama ihracatı 1-10 milyon ABD doları arasında (10 milyon dolar dahil) olan firmaların bir, 10 milyon dolar üzeriyle 25 milyon dolar arasında olan firmaların iki, 25 milyon dolar üzeriyle 50 milyon dolar arasında olan firmaların üç, 50 milyon dolar üzeriyle 100 milyon dolar arasındaki firmaların dört, 100 milyon dolar üzerinde olanların ise beş yetkilisine hususi damgalı pasaport verilebilecek.
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi, Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren "İhracatçıya Hususi Damgalı (Yeşil) Pasaport" uygulaması hakkında değerlendirmelerde bulundu. Büyükekşi şunları kaydetti:
“Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak Sayın Cumhurbaşkanımıza, Başbakanımıza, Ekonomi Bakanımıza, hükümetimize ve TBMM'ye ihracatçılarımızın her türlü sorun ve sıkıntılarını sürekli olarak iletiyoruz. Bu taleplerimizin büyük çoğunluğu değerlendirilip sonuca bağlanıyor. Son olarak, Hükümetimize ihracatımızın önünün açılması için geçtiğimiz sene arz ettiğimiz 22 maddelik öneri arasında yer alan ihracatçılara yeşil pasaport verilmesi konusu bizim için büyük önem arz ediyordu. Geçtiğimiz yıl içerisinde karara bağlanan konuya ilişkin 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nda yapılan değişiklik bugün itibariyle yürürlüğe girmiş oldu.
Fiilen uygulanmaya başlayacak olan uygulama kapsamında yaklaşık 10 bin firmamıza 14 bine yakın yeşil pasaport verilmesi planlanıyor. En fazla yeşil pasaport verilecek ilimiz yaklaşık 6800 pasaport ile İstanbul. Onu İzmir, Bursa, Gaziantep, Ankara ve Kocaeli izliyor. İnşallah verilen destek ihracatçılarımıza büyük bir motivasyon kaynağı olacak.
Bu uygulamanın hayata geçmesi ile birlikte ihracatımızın yaklaşık yarısını gerçekleştirdiğimiz Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere dünyadaki birçok noktaya zaman kaybı olmadan ulaşabileceğiz. Ülkemizi 6 kıtada 200'ün üzerinde ülke ve bölgeye ihracat yaparak Türk bayrağını tüm dünyada dalgalandıran ihracatçılarımızın Hükümetimizin desteğini güçlü bir şekilde arkalarında görmeleri muhakkak ki ihracatımız üzerinde oldukça olumlu bir etki yaratacak. Atılan bu adım için Sayın Cumhurbaşkanımıza, Hükümetimize ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Ekonomi Bakanlığımız ve TİM adına şükranlarımızı arz ediyoruz.”
Belirtilen tutarda ihracat yapan firmaların yetkililerine, Türk Ceza Kanununun ilgili maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına veya affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmaması kaydıyla, iki yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilebilecek.
Karar uyarınca, hususi damgalı pasaport alabilecek durumdakilerin eş ve çocuklarına yeşil pasaport verilmeyecek.
İlgili maddede belirtilen tutarda mal ihracatı yapan firmalar resmi dış ticaret istatistikleri esas alınarak Ekonomi Bakanlığınca belirlenecek ve her yılın 15 Şubat tarihine kadar Bakanlığın bölge müdürlükleri ile ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerine bildirilecek.
Serbest bölgelerin yurt dışına satışları, söz konusu ihracat tutarlarının belirlenmesinde dikkate alınacak, ancak yurt içinden serbest bölgeye getirilerek üretim ve işleme faaliyetine tabi tutulmadan yurt dışına yapılan satışlar bu tutarın hesaplanmasında dikkate alınmayacak.
İhracatçı firmaların sahipleri, ortakları ve çalışanlarına hususi damgalı pasaport verilebilecek. Firmanın sahip veya ortaklarının bir tüzel kişi olması halinde bu tüzel kişiliğin sahipleri, ortakları veya çalışanlarına da hususi damgalı pasaport verilebilecek.
Hususi damgalı pasaport müracaatı, İçişleri Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığınca müştereken belirlenen talep formu aracılığıyla yapılacak. İhracatçı birlikleri, müracaat sahibinin firma yetkilisi olduğuna ve talep formunu imzalayan firmayı temsil ve ilzama yetkili kişi/kişilerin anılan yetkiyi haiz olduklarına dair ibraz edilen belgeleri inceleyecek. İmzalanan talep formu, bölge müdürlüğünün imzasına sunulacak.
Talep formunda eksik, yanlış ve/veya yanıltıcı beyana yer verilmesi halinde doğabilecek hukuki sorumluluk, talep formunu imzalayan müracaat sahibi firma yetkilisi, firmayı temsile yetkili kişiler ve ihracatçı birliği yönetim kurulu başkanı veya onun yetkilendireceği başkan yardımcısına ait olacak.
Hususi damgalı pasaport alan firma yetkilileri, hususi damgalı pasaport alabilme şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması ya da pasaportun geçerlilik süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybettiği tarihi izleyen 15 gün içinde hususi damgalı pasaportlarını iade etmekle yükümlü olacak.
İade yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen firma yetkilileriyle bildirim yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen firmanın diğer yetkililerine 10 yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilmeyecek.
Ekonomi Bakanlığınca belirlenecek mal ihracatçısı firmalar, bu kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde belirlenecek bölge müdürlükleri ile ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerine bildirilecek."
4.11.2018