Ekonomik krizden korunmanın 15 yolu
Türkiye ve Rusya... Belli aralıklarla ekonomik krizlerin çemberinden geçmekten kurtulamayan iki ülke. Son dönemde iki ülkede milli para birimlerinin dolar ve euro karşısında yaşadığı hızlı değer kaybı, ister istemez "sokaktaki adam"ın kaygılarını körüklüyor. Tarigin en eski sorusu yine gündemde: "Ne yapmalı?"
Rusya'nın öne gelen ekonomistlerinden Yakov Mirkin, vatandaşlara ülkenin içinden geçtiği zor zamanları atlatabilmeleri için kritik tavsiyelerde bulundu. İşte Mirkin'den krizi minimum zararla aşmak için 15 tavsiye. Yalnızca Rusya vatandaşları değil, zor zamanlara hazırlanan herkes için yararlı olabilir.
1) Maksimum mobilite: Şartlar değiştiğinde iş değiştirmekten işsiz kalmaya kadar pek çok mecburiyet kapıya dayanabilir. Hazırlıklı olun. İş piyasasında kendinize en yüksek fiyatı biçmeye çalışın. Maaşların riske gireceğini hesaplayarak 'bağımsız gelir kaynakları' yaratmaya bakın.
2) Maksimum dayanıklılık ve sağlık: Fiziken ve ruhen kendinizi hazırlayın. Dayanma gücünüze her anlamda takviye yapın. Zira kriz zamanı devlet sosyal yükümülülükleri azaltma eğilimindedir. Stresin sonuçları ise zaten malum...
3) Maksimum hız: Eğer "dikey kariyer" yoluna girdiyseniz, iyi zamanlarda statünüzü, gelirinizi, varlığınızı ne kadar hızlı yükseltip büyütürseniz, kriz dönemlerini o kadar kolay geçirirsiniz. Hızla yükselen, gelirini ve kötü gün için birikimini de hızlı yapar. Büyük araba daha az sarsılır.
4) Maksimum öz kaynak: İyi zamanda özkaynak yaratmaya bakın, kriz kapıdaysa birikime yönelerek, masrafları kısarak kötü güne hazırlanıon. Ummadık sorunlar çıkabilir: Örneğin kriz zamanı geri çağırılan krediler aileleri yıkar. Özkaynak ile hazırlıklı olmaya bakın.
5) Minimum döviz borcunuz olsun. Kurlardaki sıçramalar ocağınıza ateş düşürür. Hangi para birimiyle kazanıyorsanız sadece onunla borçlanmalısınız.
6) Döviz birikimi faydalıdır. Ruble stabil görünse bile döviz almaktan çekinmeyin. En azından yumurtalar aynı sepette durmasın.
7) Ailenizede bir "rezerv" olsun. Özellikle de para rezervi. Fazla olmasına gerek yok, çünkü büyümeyi engeller. Çok zorlu bir krize girildiğine minimum giderleri belli bir standartta karlılamaya 1 -1,5 yıl yetecek bir miktar kafidir.
8) Kriz zamanı ilk batacak olanlarla normal zamanlarda da iş yapmayın. Yapacaksanız da kısa süreli yapın. Buzun üstünde yürümek hiçbir zaman iyi değildir.
9) İyi günlerde, umulmadık bir kriz zamanı üstünüzden atamayacağınız mali sorumlulukların altına girmeyin.
10) Kriz zamanı azaltılamayacak "sabit giderler" yükümlülüklerinin altına girmekten kaçının. Paranız varken alacağınız tekne, krizde elinizden çıkaramayacağınız bir yük olacağı gibi, sabir giderleriyle de sizi hırpalar.
11) Bayılana kadar çalışın, kendinizi geliştirin, işinize yüklenin ama ailenizin gelecekteki gelirlerini azaltma riski taşıyan, başı sonu belli olmayan kararlara imza atmayın.
12) Kendinize "stres testi" yapın. Şu soruları sorun: "Kriz bugün başlasa ne yapardım? Ya da yarın. Neleri kısabilirim? Ruble şu kadar değer kaybederse ne yaparım?"
13) Devletin mali politikalarında öngörülmeyen parasal yasakların gelmesi, kemer sıkma politkaları ve moratoryum risklerini hesaba katın. Mesela, "Yarın dolar bulundurmak yasaklanırsa ailem ayakta kalabilir mi? Döviz transferi yasaklansa beni nasıl etikler?"
14) Risklerin yoğunlaşmasına izin vermeyin. Kredi, döviz, likidite, faiz, piyasa, operasyonel riskler, hepsi bir araya gelirse altından kalkmak mümkün olmayabilir.
15) İnsanlar krizleri bağlantıları sayesinde aşar. İlişki ağınızı oluşturun. Devir "network" devri!
17.8.2018
Реклама