Rusya ile Çin arasındaki "milli parayla ticaret" anlaşması neden başarısız oldu?
![]()
Türkiye'nin de Rusya ile ticaretinde hayata geçrimeye çalıştığı "Doları bırak, milli para ile ticaret yap" anlayışı Moskova-Pekin hattında şimdilik "hayal kırıklığı" yaratmışa benziyor... Rusya ve Çin, 2014 yılında Ukrayna krizi ve Rus Rublesinin değer kaybı öncesinde, birbirleri ile olan ticaretlerinde ABD doları yerine kendi para birimlerini kullanmayı amaçlayan bir anlaşma imzaladı. Ancak bu anlama, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımın artmasını sağlamadı.
Üç yıllığına yapılan anlaşma, bu yıl sona erecek. Anlaşma, Çin’in kendi para birimi Renminbi’yi uluslararası ticarette etkili kılma çabasına da uygundu. Çin, 2009 yılından bu yana 32 döviz takası anlaşması imzaladı.
Carnegie Moskova Merkezi’nin Asya-Pasifik Bölgesinde Rusya programı koordinatörü Vita Spivak’ın RTBH’da yayımlanan analizinde, anlaşmanın imzalandığı 2014 yılında her iki ülkenin de gelecekten umutlu olduğu belirtiliyor. Spivak, anlaşmayla Moskova ile Pekin’in 2015 yılında ticaret hacmini 100 milyar dolara, 2020 yılında da 200 milyar dolara çıkarmayı hedeflediğini hatırlatıyor.
Ancak Çin verilerine göre, iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2014’te 88.4 milyar dolara ulaşsa da 2015’te yüzde 30 düşerek 63.6 milyar dolarda kaldı. 2016’da küçük bir yükselişle, 69.5 milyar dolara çıktı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, istatistiklerdeki bu olumsuzluğa rağmen Rusya ve Çin’in kendi aralarındaki ticarette ulusal paralarını kullanma oranının arttığını söylüyor. Ne var ki, bunda aslan payını Renminbi kapıyor. Karşılıklı işlemlerde Ruble’nin kullanılma oranı sadece yüzde üç.
Orantısız ticaret ve Ruble’nin değişkenliği
Carnegie Moskova Merkezi’nin Asya-Pasifik Bölgesinde Rusya programının başkanı Aleksandır Gabuev’e göre, “Gerçekte kaç firmanın döviz takası anlaşmasını kullandığı belirsiz. Bu yöntem ya pahalı ya da riskli. Muhtemelen, bütün suç Rus parasının aşırı değişken olmasında…”
Sberbank Makroekonomik Araştırma Merkezi’nini kıdemli uzmanı Vasilii Nosov, Çin’in Rus mallarına ve varlıklarına yönelik talebinin zayıf olduğunu belirtiyor ve “Çin’in gerçekten tek ilgilendiği Rus ürünü petrol ancak bunun arzında da büyük bir artış beklemek için bir neden yok” diyor.
İki ülke arasındaki ticaret dengesizliği hala sürüyor ve bir döviz takası anlaşmasıyla değişecek gibi de görünmüyor. Rusya’nın Çin’e ihracatı büyük oranda (yüzde 60) hidrokarbonlardan oluşuyor ve Moskova Pekin’in ilk on ticari partneri arasında yer almıyor.
Ticaretteki bu dengesizlik döviz takası anlaşmasını pratik olarak işlevsiz kılıyor. Nosov, “Çin Ruble ile ilgilenmiyor. Bu yüzden fiili olarak ödemeler Yuan ile yapılıyor. Diğer yandan Yuan’ın konvertibl olmadığı da göz önüne alındığında Rusya Yuan’ı sadece Çin’le ticaretinde kullanabiliyor” diyor.
29.4.2017
Реклама