Rusya ile ABD arasında yeniden "güvensizlik" dönemine girilip "Soğuk Savaş" söylemleri artarken, gerginliği daha da tırmandıran adımlar atılıyor. NATO'nun füze kalkanı projesinin Romanya ve Polonya ayağında ilerlemesi, 8-9 Temmuz'da Varşova'da yapılacak NATO zirvesi öncesi Rusya'nın "karşı hamle" yapabileceği yorumlarını güçlendiriyor. NATO'nun Rusya'ya karşı Baltık çevresinde yeni askeri takviye planlarını Polonya'da ilan etmesinin sembolik olarak "yeni Varşova Paktı" mesajı olacağı beklentisi var. Rusya'dan da önemli açıklamalar ve "kaygı-pişmanlık" yorumları geldi. İşte son gelişmeler ve analizi:
NATO’nun 8-9 Temmuz’da Polonya’nın başkenti Varşova’da yapılacak olan zirvesinin Rusya ile ilişkiler açısından yeni bir dönüm noktası olabileceği yorumları yapılıyor.
Bu kez NATO cephesinde yeni “Varşova Paktı” iddiaları gündeme gelirken, Rusya’ya karşı Batı cephesinin askeri takviyelerle güçlendirilmesi konusunun ele alınması bekleniyor.
NATO Genel Sekteri Jens Stoltenberg, askeri takviye kararlarının “Rusya’nın saldırgan adımları karşısında cevap olarak alındığını” söyledi. Stoltenberg bu yönde kararın zaten alındığını, Varşova zirvesinin sadece teyit toplantısı olduğunu vurguladı.
ABD’de George Bush’un başkanlığı sırasında “İran ve Kuzey Kore’ye karşı önlem” diye getirilen, ancak Rusya’nın “Bizi hedefliyor” diye karşı çıktığı füze kalkanı projesinin hızla ilerlemesi de Moskova’da tedirginliği körüklüyor. Geçen hafta bu projenin Romanya ayağı tamamlanırken, şimdi Polonya’ya da sistemin yerleştirilmesi ile çemberin tamamlanacağı ve bunun 8-9 Temmuz Varşova zirvesini Rusya-NATO ilişkileri açısından daha da kritik hale getireceği konuşuluyor.
Guardian gazetesindeki bir haber analizde, özellikle Polonya’da, NATO’nun attığı bu adımların Rusya’yı karşı adımlar atmaya iteceği, bunun Rusya’nın Kaliningrad’a nükleer füzeler yerleştirmesi olabileceği tartışmaları öne çıkıyor. Bazı uzmanlar Rusya’nın NATO hamlesi karşısında uzun menzilli İskendar füzelerini bölgeye yerleştirebileceğini, bunun da Polonya ve Baltık ülkelerinin kaygılarını körüklediğini vurgulauyor.
Kremlin: "Hata etmişiz"
Bu arada Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, cepheleşme döneminde kurulan bir yapı olması nedeniyle NATO'nun güvenlik sağlama 'kapasitesinin' soru işareti doğurduğunu söyledi.
Peskov düzenlediği basın toplantısında, "NATO, cepheleşme zamanının ürünü ve cepheleşmek için üretilmiş bir araç. Cepheleşmek için üretilen bir aracın Avrupa'nın istikrarını ve güvenliği sağlayıp sağlayamayacağı da tartışmalı bir konu" dedi.
Sputnik'e göre, "NATO'nun askeri varlığını artırması ve sınırlarımıza doğru genişlemesi bizi endişelendirmeye devam ediyor" ifadelerini de kullanan Peskov, "Bu, güvenlik çıkarlarımızı korumak için öngörülebilir ve sistematik adımlar atmamızın da sebebi" vurgusunu yaptı.
Ayrıca Peskov, NATO yetkililerinin kullandığı dilin Soğuk Savaş döneminde kullanılan dile giderek daha fazla benzediğini söyledi: "NATO, Soğuk Savaş dilini korumuşa benziyor. Bunun geçmişte kaldığını düşünerek yanılmışız."
Gorbaçov: "Pişmanım"
Sovyetler Birliği'nin son lideri Mihail Gorbaçov, SSCB'nin dağılmasından pişmanlık duyduğunu söyledi. İngiliz Sunday Times'a konuşan Gorbaçov, Sovyetler'in çöküşünün Washington'da büyük bir sevinçle karşılandığını ve bunun Rusya-ABD ilişkilerindeki mevcut gerilimin nedenlerinden biri olabileceğini kaydetti. Washington'un SSCB'nin çöküşüne verdiği tepkiyi anımsatan Gorbaçov, "Belli etmemeye çalışsalar da, ABD'liler ana jeopolitik rakiplerini etkisiz hale getirme fikrinden memnuniyet duyuyorlardı. Masanın altında keyifle ellerini ovuşturuyorlardı" dedi.
Sputnik'in aktardığına göre, "SSCB dağılınca dünyanın patronu olduklarını düşündüler. Rusya'ya istikrarlı ve güçlü bir demokrasi olması konusunda yardım etmeye ilgi göstermediler ve Rusya'yı aşağıya çekeceklerini sandılar" diye devam eden Gorbaçov, ABD'nin SSCB'nin inşa ettiği güveni yıktığını vurguladı.
Öte yandan SSCB'nin dağılmasından dolayı Rusların hala üzgün olduğunu ifade eden Gorbaçov, SSCB'yi yeniden kurma fikrinin, kendisi de dahil olmak üzere halkın küçük bir bölümü tarafından desteklediğinin altını çizdi.
Gorbaçov'a Kırım'ın Ukrayna'dan ayrılarak Rusya'ya yeniden bağlanması konusundaki görüşleri de soruldu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 2014 yılındaki kritik hamlesinden övgüyle söz eden Gorbaçov, birleşme kararının halkın kendi kaderini tayin etme hakkıyla meşruiyet kazandığını vurguladı.
24.5.2016