Putin’i ‘akılla anlama’ rehberi
![]()
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in gündemi sarsan dünkü ‘siyasi perestroyka’ kararlarının arkasında hangi gerekçeler var? Putin bu adımları neden atıyor? Rusya başkanlık rejiminden farklı bir sisteme mi evriliyor? Hangi sonuçları beklemek mümkün?
Dünden beri, bu ve benzer sorular hararetle tartışılıyor.
TürkRus.Com, bu sorulara yanıt arıyor:
Putin yıllardır artık “alışılan” adımlarından birini attı: Büyük sürpriz yaptı! Hiç kimsenin ummadığı bir anda, umulmadık kararlar aldı, umulmadık isimleri vitrine çıkardı. Bazı gazetelere göre başbakanlık makamı için ne Medvedev gideceğinden, ne de Mişustin geleceğinden dün kararlar açıklanana kadar haberdardı. Rus lider 20 yıllık iktidarında ülkenin ve kendisinin kaderini değiştirecek pek çok kararı, klasik bir “eski ajan ketumluğu” içinde son saniyede açıkladı.
Kararların genel sonucu: Putin 2024’te sona erecek görev süresi öncesi Rusya’da siyasi yapıyı yeniden dizayn ediyor. İşi şansa ya da tesadüflere bırakmak istemiyor. Buna olumlu tarafından bakanlar, “Kendisinden sonra ülkede bir belirsizlik olmasını istemiyor, bu kadar fazla yetkinin tek başına başkanda olmasının ileride kötü ellere geçecek iktidarın yıkıcı sonuçlarından ülkeyi koruma kaygısı taşıyor” diyor. Olumsuz bakanlar ise, “Putin 2024’te yeniden aday olamayacak, kendi iktidarını korumak için taşları bugünden döşüyor” diye düşünüyor. Ama ne olursa olsun, Putin 2024 sonrasını bugünden dizayn ediyor.
Putin başkanın yetkilerinin azaltılması, parlamentonunkinin arttırılması, bunun yanında Gossovyet (Devlet Sovyeti) gibi bir istişare organının anayasal sisteme alınarak ağırlığının arttırılması gibi değişiklikler öneriyor. Böylece kendisinin yeniden başkan seçilemeyeceği 2024 sonrasında “yeni başkana karşı güç dengesi sağlayacak” bir formulasyon arıyor. Hatta Gossovyet ile, SSCB yıllarını hatırlatan bir "modern Politbüro" yapısı olabileceği de konuşuluyor.
Putin tüm bunları yaparken, yıllardır hiç taviz vermediği bir prensibine sıkı sıkıya bağlı kalıyor: Başbakan seçerken, halef görüntüsü verecek, kendi yerine ülkeyi yönetebilecek kapasite ve ışıltıda olduğunu kamuoyunun düşünebileceği bir “güçlü ikinci isim” yaratmama ilkesi. Daha önce Mihail Fradkov ve Dmitri Medvedev örneğinde olduğu gibi, şimdi seçtiği Başbakan adayı Mişustin de “teknokrat adaylar” olarak dikkati çekiyor. Oysa isimleri sıkça konuşulan Aleksey Miller, Sergey Sobyanin ya da German Gref başbakan atansa, kamuoyunda kısa sürede “Neden Putin’in yerini bu isim doldurmasın? Karizması buna yeter” imajı oluşması kuvvetle muhtemel. Putin kendi ismini gölgede bırakma ihtimali olan bir ismi başbakan yapmıyor.
Putin tün bu anayasal değişiklikleri gündeme getirirken, “referandum” önerisi ise “son kararı halka bıraktığı” mesajı yolluyor. Yani “Ben karar verdim ve oldu” anlayışına sapmadan, en azından teorik olarak meşruiyet ve demokratik katılım arayışında. Böylece “hukuka bağlılık” prensibini de gölgelememeye çalışıyor.
Rus lider bu tür radikal siyasi değişim kararlarını genelde erken ve “kendi şahsi planları ile alakası olmadığı” görüntüsüyle yapmaya özen gösteriyor. 2024 seçimleri gelmeden operasyonu önceden tamamamlamak istiyor. Buna benzer en parlak örnek, 2008’de Medvedev devlet başkanlığına seçildikten hemen sonra atılmıştı. Putin’in isteğiyle, devlet başkanının görev süresini 4 yıldan 6 yıla çıkaran anayasa değişikliği yapılmış, böylece Putin bir dahaki sefer Kremlin’e geldiğinde 4 değil 6 yıllık iki döneden 12 yılı güvence altına almıştı. Oysa bu değişiklik yapıldığında kendisi henüz başbakan idi.
Putin tüm bu siyasi operasyonları kuyumcu titizliği ile yaparken “vefalı” davranmaya özel önem veriyor. Birlikte yürüdüğü siyasi yol arkadaşlarını kırmadan ve uzaklaştırmadan her zaman yanında ve “A takımı” içinde tutmaya dikkat ediyor. Kamuoyunda desteği “sıfıra” inen ve hiçbir görev verilmese bile şaşırılmayacak olan Medvedev'i de başkanı olduğu Ulusal Güvenlik Konseyi’nden ikinci adam yaparak, fiilen “Benim yardımcım olmaya devam edecek” mesajı yolluyor. Ayrıca Medvedev iktidar partisi Birleşik Rusya'nın başında olmaya devam edecek. Yani bazı çevrelerin savunduğunun aksine, "Putin tarafından bir kenara atılmış" değil.
16.1.2020
Реклама